چکیده:
نظام نیمهآزادی یکی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی است که به پیروی از دگرگونیهای علوم جنایی در کشورهای غربی به نظام کیفری کشورمان راه یافته است. این شیوه از اجرای مجازات در پاسخ به ناکارآمدیهای زندان پدید آمده است. نظام نیمه آزادی به حالتی گفته میشود که فرد در آن نه از آزادی کامل برخوردار است و نه مجازاتهای سالب آزادی به گونهای مطلق بر او میشود. در این نظام، فرد محکوم اوقاتی از محکومیت خود را با هدف شتاببخشی به روندهای بازپروری و اصلاح و نیز کاستن از پیامدهای ناگوار تحمل مجازات حبس، در خارج از محیط آسیب زای زندان سپری مینمایند. گذشت شاکی، سپردن تامین مناسب و تعهد به انجام یک فعالیت شغلی، حرفهای، آموزشی، حرفهآموزی، مشارکت در تداوم زندگی خانوادگی، درمان اعتیاد یا بیماری و نیز رضایت محکوم در شمار شرایط صدور حکم به نظام نیمهآزادی است. این مجازات به تسریع بازپروری محکوم انجامیده و با کرامت انسانی او سازگار است. کمبود نیروی انسانی و امکانات اجرایی لازم و نیز فرهنگ قضایی حاکم در شمار مهمترین چالشهای فراروی این نظام است. این مجازات در بستر اجرای کیفر حبس اجرا میشود. از آنجا که از دیرباز اجرای مجازات زندان صرفنظر از نمایش واکنش سرکوبگر آن نسبت به بزهکار، برای خود او، خانواده و پیرامونیان و حتی اجتماع نیز پیامدهای نامطلوبی داشته است، اجرای مجازت نظام نیمهآزادی به عنوان پاسخی مناسب در راستای تعدیل این وضعیت تلقی میشود.
خلاصه ماشینی:
بدیهیست که این باور که نظام نیمه آزادی تنها برای گریز از چالشهای یاد شده به وجود آمده است، منجر به پیامدهای منفی گوناگونی از جمله به چالش کشیده شدن امنیت جامعه، بی اعتمادی مردم نسبت به نظام عدالت کیفری و نیز مواردی مانند ترس از جرم میشود.
تفاوت دیگری نیز که میان تعلیق اجرای مجازات و نظام نیمه آزادی وجود دارد این است که در تعلیق مجازات با صدور حکم توسط دادگاه خروج محکوم از زندان و حضور او در جامعه تا هنگامی که موارد و دستورات دادگاه را رعایت نماید و جرایم پیش بینی شده در قانون را انجام ندهد تداوم دارد و با رعایت آن میتواند بازگشت خود را به زندان و تحمل دوباره مجازات منتفی سازد.
در آزادی مشروط همانند نهاد تعلیق مجازات با صدور حکم توسط دادگاه خروج محکوم از زندان و حضور او در جامعه تا هنگامی که موارد و دستورات دادگاه را رعایت کند و مواردی را که در قانون پیش بینی شده مرتکب نشود، تداوم دارد و با رعایت آنها میتواند بازگشت خود را به زندان منتفی سازد.
از آنجا که از دیرباز اجرای مجازات زندان صرفنظر از نمایش واکنش سرکوبگر آن نسبت به بزهکار، برای خود او، خانواده و پیرامونیان و حتی اجتماع نیز پیامدهای نامطلوبی داشته است، اجرای مجازت نظام نیمهآزادی به عنوان پاسخی مناسب در راستای تعدیل این وضعیت تلقی میشود.
از آنجا که از دیرباز اجرای مجازات زندان صرفنظر از نمایش واکنش سرکوبگر آن نسبت به بزهکار، برای خود او، خانواده و پیرامونیان و حتی اجتماع نیز پیامدهای نامطلوبی داشته است، اجرای مجازت نظام نیمهآزادی به عنوان پاسخی مناسب در راستای تعدیل این وضعیت تلقی میشود.