چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی نحوه انتقال مؤلفههای اخلاقی از والدین به فرزندان نوجوان در فرایند تربیت اخلاقمحور بود. این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. بدین منظور 15 نفر از والدین دارای فرزندان نوجوان 13-17 ساله به روش نمونهگیری هدفمند، انتخاب شدند. تجارب والدین در انتقال مؤلفههای اخلاقی به فرزندان از طریق مصاحبه نیمهساختاریافته مورد بررسی قرار گرفت. دادهها جمعآوری، ثبت و سپس کدگذاری شد و در قالب مقولههای اصلی طبقهبندی گردید. تحلیل تجارب شرکتکنندگان منجر به شناسایی 103 گزاره اولیه، 33 مضمون فرعی و 8 مضمون اصلی شد. مضامین اصلی عبارت بودند از راهبردهای پرورش شناخت و استدلال اخلاقی، راهبردهای پرورش گرایش و بازدارندگی عاطفی اخلاقی، راهبردهای پرورش اراده اخلاقی، بسترسازی محیطی اخلاقی، مؤلفههای انضباطی در تربیت اخلاقمحور، مؤلفههای ارتباطی در تربیت اخلاقمحور، روشهای فعال ایجاد عملکرد اخلاقی، روشهای القایی ایجاد عملکرد اخلاقی. راهبردهای پرورش شناخت و استدلال اخلاقی، راهبردهای پرورش گرایش و بازدارندگی عاطفی اخلاقی و راهبردهای پرورش اراده اخلاقی اولین عامل زمینهساز و بسترسازی محیطی اخلاقی به عنوان دومین عامل زمینهساز در تربیت اخلاقمحور مشخص شدند. والدین از روشهای القایی و فعال برای انتقال مؤلفههای اخلاقی در تربیت اخلاقمحور استفاده میکنند که این راهبردها و روشها زمانی مؤثرتر واقع میشوند که والدین سبک فرزندپروری مسئولانه را در پیش گیرند.
The aim of the present study was to investigate the procedure of moral components transition from parents to adolescent children in the process of moral education. This study was performed qualitatively using a phenomenological approach. For this purpose, 15 parents with adolescent children aged 13-17 years were selected by purposive sampling. Parents' experiences in transmitting moral components to their children were examined through semi-structured interviews. Data were collected, recorded, and then coded and classified into main categories. Analysis of participants' experiences led to the identification of 103 initial propositions, 33 sub-themes, and 8 main themes. The main topics were strategies for cultivating moral reasoning and cognition, strategies for cultivating moral emotional tendency and deterrence, strategies for cultivating moral will, creating a moral environment, disciplinary components in moral education, communication components in moral education, active methods of creating moral performance, inductive methods of creating moral performance. Strategies for cultivating moral reasoning and cognition, strategies for cultivating emotional tendency and deterrence, and strategies for cultivating moral will were the first underlying factors, and setting the moral environment was the second underlying factor in moral-oriented education. Parents use inductive and active methods to convey moral components in moral-oriented and these strategies and methods are most effective when parents adopt a responsible parenting style.
خلاصه ماشینی:
رويش روان شناسي، سال ١٠ ، شماره ٧، شماره پياپي ٦٤، مهر ١٤٠٠ Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal(RRJ),10(7), 2021 1 فرايند انتقال مولفه هاي اخلاقي از والدين به فرزندان نوجوان : يک مطالعه کيفي The process of transferring moral components from parents to adolescent children: A qualitative study حديثه الهامي (نويسنده مسئول ) Hadise Elhami* MA.
مضامين اصلي و فرعي در برگيرنده عوامل زمينه ساز شکل گيري عملکرد اخلاقي در فرزندان مضامين اصلي مضامين فرعي راهبردهاي پرورش شناخت و پرورش سنجش سود و زيان رفتارها استدلال اخلاقي پرورش تفکر نسبت به علت انجام رفتارها پرورش تفکر نسبت به پيامد و عواقب کارها راهبردهاي پرورش گرايش و پرورش اعتقاد به وجود پيامدهاي دنيايي عمل بازدارندگي عاطفي اخلاقي پرورش اعتقاد به تشويق و تنبيه الهي پرورش اعتقاد به ناظر بودن خداوند پرورش محبت الهي راهبردهاي پرورش اراده اخلاقي ملکه سازي انجام عمل اخلاقي حذف موانع انجام عمل اخلاقي ايجاد رغبت در انجام عمل اخلاقي بسترسازي محيطي اخلاقي حذف شرايط تخريب کننده اخلاق و ايجاد فضاي ديني و اسلامي گزينش برنامه هاي تلويزيوني و فرهنگي آگاهي بخش و ترويج کننده اخلاق قرار دادن فرزند در اجتماع سالم و اخلاق مدار تحت آموزش قرار دادن فرزند توسط افراد آگاه و اخلاق مدار در دسترس قرار دادن امکانات بصيرت افزا در راستاي مسائل ديني و اخلاقي با توجه به جدول شماره ١، تحليل يافته هاي پژوهش نشان ميدهد راهبردهاي ايجاد شناخت ، انگيزه و اراده اخلاقي در فرزندان به عنوان عامل زمينه ساز اول در تربيت اخلاق محور مطرح است و دومين عامل زمينه ساز اساسي و مهم که براي انتقال مؤلفه هاي اخلاقي به فرزندان ضرورت دارد، بسترسازي محيطي اخلاقي است .
تحليل تجارب شرکت - کنندگان نشان ميدهد که پرورش اعتقاد به وجود پيامدهاي دنيايي عمل ، پرورش اعتقاد به تشويق و تنبيه الهي، پرورش اعتقاد به ناظر بودن خداوند و پرورش محبت الهي از جمله روش هايي بوده است که براي پرورش گرايش و بازدارندگي عاطفي اخلاقي در فرزندان ، توسط فرايند انتقال مولفه هاي اخلاقي از والدين به فرزندان نوجوان : يک مطالعه کيفي The process of transferring moral components from parents to adolescent children: A qualitative study والدين به کار گرفته شده است .