چکیده:
کتب تخصصی در زمینه مطالعات دستافزارهای سنگی و طبقهبندی گونهشناسانه و فنآورانه آنها به فارسی تاکنون تألیف نشدهاند و تنها کتابی که ترجمه شده است، با عنوان «فنآوری و واژهشناسی دستافزار سنگی» نوشته ماری لوییز اینیزان و همکاران وی، در این نوشتار مورد معرفی، نقد و بررسی قرار گرفته است که برگردانی از یکی از معتبرترین منابع انگلیسی و فرانسوی در این زمینه محسوب میشود. نایاب بودن کتبی از این دست به زبان فارسی اهمیت این کتاب را دوچندان مینماید. ضعف صفحهبندی و ویراستاری در کنار ترجمه تحتاللفظی و برگردان فارسی نامفهوم در برخی بخشها، مهمترین مواردی هستند که در نقد و بررسی کتاب مذکور به آنها پرداخته شده است. تولید و یکسانسازی اصطلاحات تخصصی در زمینه صنایع سنگی، تلاش در جهت اصلاحات شکلی و مفهومی کتاب در چاپهای آینده و حتی اقدام به تألیف کتب مشابهی به زبان فارسی از مواردی هستند که جامعه متخصص فارسیزبان بایستی مورد توجه قرار دهد.
The only translated book into Persian about the classification of archaeological chipped stones is one of the most important technical books named “Technology of Knapped Stone” by M. Louise-Inizan and colleagues. This book, which is a great source in English and French, is introduced and criticized in this article. Since the book is the only one of its kind available in Persian, its value for the sake of educational purposes is unequivocal, but the quality of the print in translated version is highly questionable regarding the layout, images quality, and graphic design. Another aspect that is criticized in this article is the quality of translation which has been discussed regarding the Persian equivalents chosen for the words describing lithics and the ambiguity of technical descriptions. As a result, proper selection and uniformization of the Persian equivalents of technical vocabulary are recommended.
خلاصه ماشینی:
پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ماهنامة علمي (مقالۀ علمي ـ پژوهشي)، سال 21، شمارة 8، آبان 1400، 79 - 101 بررسی و نقد کتابفناوری و واژهشناسی دستافزار سنگی مژگان جایز 1 چكيده کتب تخصصی در زمینۀ مطالعات دستافزارهای سنگی و طبقهبندی گونهشناسانه و فناورانۀ آنها تاکنون به فارسی تألیف نشدهاند و تنها کتاب ترجمهشده فناوری و واژهشناسی دستافزار سنگی نوشتۀ ماری لوییز اینیزان و همکاران است که در این نوشتار معرفی، نقد، و بررسی شده است.
برگردان فارسی کتاب، بنابر مقدمۀ مترجم و مشخصات کتاب، از نسخۀ انگلیسی صورت گرفته است که با مشخصات ذیل در سال 1999 منتشر شده است: Inizan, Marie-Louise, Michèle Reduron-Ballinger, Hélène Roche, and Jacques Tixier, Technology of Knapped Stone, Jehanne Féblot-Augustins (trans.
ویراست سوم این مجموعه به زبان انگلیسی در سال 1992 در مودون فرانسه منتشر شده است و در آن نام میشل رُدورون بالینگر در زمرۀ نویسندهها نیست، بلکه بهعنوان طراح کتاب آمده است و فصل هفتم ویراست سال 1999 هم، که مربوط به طراحی دستافزارهای سنگی است، در آن وجود ندارد: Inizan, Marie-Louise, Hélène Roche, and Jacques Tixier (1992), Technology of Knapped Stone, Meudon: CREP, ISBN: 2-903516-03-0.
باتوجهبه ناآشنایی اکثر دانشجویان و حتی پژوهشگران ایرانی با متون و اصطلاحات تخصصی مرتبط با صنایع سنگی به زبان انگلیسی و فرانسوی و افزایش توجه و گرایش به مطالعات صنایع سنگی در باستانشناسی ایران در دو دهۀ اخیر، ترجمۀ این کتاب به فارسی و انتشار آن در سال 1389 رخداد بسیار میمون و خوشآیندی محسوب میشود که میتواند موانع موجود در زمینۀ شروع مطالعات را برای آن دسته از دانشجویان و پژوهشگرانی که به زبان انگلیسی و فرانسوی آشنایی ندارند برطرف کند.