چکیده:
تعزیه یا تعزیت مراسم نمایشی و آیینی شیعی است که برای گرامیداشت و سوگواری شهدای عاشورا و اظهار همدردی و همزادپنداری با اصحاب و اهل بیت امام حسین(ع) بهکار برده میشود. نمایش تعزیه، ریشه در ادبیات اسطورهای، ملی و دینی دارد و با مایههای روضهخوانی، نقالی و پردهخوانی همراه است. تعزیه و هنرهای اقماری آن در ایران و هند دارای شیوههای خاص بیانی بوده و با شرایط محلی و جغرافیایی خود انطباق یافتهاند، ولی سرچشمۀ واحدی دارند. سؤال تحقیق این است که تعزیه در ایران و هند با چه شیوههای اجرایی بیان شده است ؟ با توجه به پیشینه فرهنگی دو تمدن ایران و هند، مسلمأ شیوه نمایشی تعزیه بین مسلمانان این دو کشور دارای ارتباطی تنگاتنگ بوده و متاثر از یک فرهنگ واحد دینی می باشد. هرچند که تفاوت هایی به لحاظ شیوههای اجرایی بین آنها دیده میشود. غایت برپایی این مراسم در هردو کشور احیاء و انتقال فرهنگ عاشورایی به نسلهای بعد بوده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی انجام شده و هدف از آن شناخت اشتراکات و وحدت عقیدتی در بیان شعائر عاشورایی در قالب تعزیه بین دو تمدن بزرگ شرق است.
خلاصه ماشینی:
سـؤال تحقيق اين است که تعزيه در ايران و هند با چه شيوه هاي اجرايي بيان شده اسـت ؟ بـا توجـه بـه پيشينه فرهنگي دو تمدن ايران و هند، مسلمأ شيوه نمايشي تعزيـه بـين مسـلمانان ايـن دو کشـور داراي ارتباطي تنگاتنگ بوده و متاثر از يک فرهنگ واحد ديني مي باشد.
١-٤- پيشينۀ تحقيق در زمينۀ تعزيه ، آثار مختلفي به چاپ رسيده که بـه ابعـاد کلـي موضـوع و تـاريخ آن بـه صـورت جداگانه پرداخته اند، در اينجا به ذکر چند مورد از آن ها بسنده مي شود: - عباس خدوم جميلي نويسندة کتاب «تعزيه در عراق و چنـد کشـور اسـلامي » (فرهنگسـتان هنر، ١٣٨٥) در آن به توصيف مراسم و خلاصه اي از تاريخ عزاداري و ماهيت تعزيـه در عـراق و برخي از کشورهاي اسلامي و کشـورهايي کـه در آن هـا شـيعيان مراسـم تغزيـه و عـزاداري امـام حسين (ع ) را انجام مي دهند، پرداخته است .
«در ميان شيعيان غيرايراني (در عراق و شبه قاره هنـد) لفـظ تعزيـه بـا وجـود ارتبـاط بـا مصـائب کشتگان کربلا، به معناي «شبيه خواني » به کار نمي رود» (شهيدي و بلوکباشـي ، ١٣٨٠: ١٤٢)؛ بلکـه آنان تعزيه را مراسمي نمادين مي دانند که در آن «دسته هاي عزاداري در طول مراسم ، شبيه ضـريح يا تابوت حسين بن علي (ع ) را بر دوش کشيده و در پايان روز عاشورا و همچنـين اربعـين آن را بـه خاک مي سپارند» (جعفري و ديگران ، ١٣٧٣: ٦٥).