چکیده:
امروزه مطالعات گستردهای با محوریت جغرافیای پزشکی و ارتباط بیماریها با ویژگیهای مکانی و فضایی بروز آنها انجام میگیرد. در این میان، شیوع اضافهوزن بهعنوان بیماری غیرواگیر که منبعث از سبک زندگی است، طی سه دهۀ گذشته به طرز چشمگیری در سراسر جهان افزایش یافته و سبب توجه ویژه بدان بهمنظور ارتقای سلامت شهروندان شده است. کمتحرکی بهعنوان مسئلهای جهانی یکی از معضلات شهر سالم است که در این پژوهش با هدف شناسایی ارتباط بین بروز اضافهوزن و الگوهای سفر در شهر زنجان بررسی شده است. از نظر روش تحقیق با توجه به محتوی و مؤلفههای موردبررسی در زمرۀ تحقیقات توصیفی تحلیلی و از نظر هدف مطالعۀ تحقیق کاربردی توسعهای محسوب میشود. اطلاعات و دادههای اولیۀ پژوهش به دو شکل اسنادی و میدانی جمعآوری شده است. برای پیشبینی و بهنگامکردن دادههای نواحی ترافیکی شهر از شبکۀ عصبی پرسپترون چندلایه استفاده شد. اطلاعات مکانی نه شاخص ترافیکی در رابطه با بردارهای سفر بهتفکیک نواحی ترافیکی از طریق نرمافزار تهیه و پس از فازیسازی لایههای اطلاعاتی و تعیین درجۀ عضویت هریک از مؤلفهها، درنهایت با استفاده از تلفیق نقشههای فازیسازیشده به کمک عملگرهای فازی، نقشۀ نهایی و تلفیقی بهدست آمد. نقشۀ نهایی مناطق مستعد اضافهوزن در شهر زنجان را از منظر الگوهای سفر نشان میدهد. نتایج این نوشتار نشانگر آن است که کمتر از 3 درصد از مساحت شهر پهنههای نامستعد برای بروز اضافهوزن است. این مناطق منطبق بر محلههایی مانند اسلامآباد، سرجنگلداری و بخشهای محدودی از کوی فرهنگ است. پس از این محلههای انصاریه، اعتمادیه، یوخاری قبرستان و وحیدیه از منظر بردارهای سفر شرایط مساعدتری برای انجام فعالیتهای بدنی و کاهش بروز اضافهوزن دارند. در مقابل، بیش از 90/69 درصد از مساحت شهر پهنههای بسیار مساعد برای بروز بیماری اضافهوزن در سطح شهر زنجان است.
extensive studies are conducted focusing on medical geography and the relationship between diseases and their spatial and spatial characteristics. The prevalence of obesity as a non-communicable disease that stems from lifestyle; Sedentary lifestyle as a global issue is one of the problems of a healthy city; In this study, with the aim of identifying the relationship between obesity and travel patterns in Zanjan has been investigated. In terms of research method, according to the content and components studied in the category of descriptive-analytical research, and in terms of the purpose of the study, applied research is considered a development. The initial information and data of the research have been collected in the form of documents and field. Multilayer perceptron neural network was used to predict and update the data of traffic areas of the city. Spatial information of 9 traffic indicators in relation to travel vectors by traffic areas are prepared through ArcGis software and after fuzzy information layers and determining the degree of membership of each component, finally using a combination of fuzzy maps with the help of fuzzy operators, map Final and integrated. The final map shows the areas prone to obesity in Zanjan in terms of travel patterns. The results of this paper show that less than 3% of the city area are areas prone to obesity. In contrast, more than 69.90% of the city area is a very favorable area for obesity in Zanjan.
خلاصه ماشینی:
از اين نظر اين پژوهش با توجه به ارتباط بدن ، فضا، مکان و جامعه درصدد اين است که براي نخستين بار در ايران رابطۀ بين مدهاي سفر منبعث از فرم شهري و بيماري غيرواگير چاقي را در سطح محله هاي شهر زنجان موردمطالعه و بررسي قرار دهد.
شناسايي آب و خاک آلوده به فلزات سنگين و ارتباط آن با سرطان ها (غياث ، ١٣٩٧)، آسيب پذيري ناشي از بيماري مالاريا (کفاش چرندابي و همکاران ، ١٣٩١) ارتباط بين سرطان ريه و استفاده از سموم و کودهاي کشاورزي (رشيدي و همکاران ، ١٣٩٣)، پهنه بندي عوامل مؤثر بر توزيع جغرافيايي مرگ ومير در استان خوزستان (صفاييپور، ١٣٩٥)، پهنه بندي تب مالت در استان اصفهان (محمدي ، ١٣٩٢)، توزيع فضايي بيماري کم خوني در جمعيت دانش آموزي استان فارس (دهقاني ، ١٣٩٢) و تحليل فضايي بيماري هاي زنان در شهر تهران (شبيهيان ، ١٣٩١) را مي توان از اين دست مطالعات شمرد.
مراکز و پايگاه هاي سلامت جامع شهر زنجان يافته هاي پژوهش و تجزيه وتحليل وضعيت ترددهاي شهري با استفاده از اتوبوس نقشۀ ١ پهنه بندي بردارهاي سفر با اتوبوس را نشان ميدهد که نمايندٔە حمل ونقل همگاني در شهر زنجان است .
براساس يافته هاي اين نقشه بيش از ١٩ درصد از مساحت شهر زنجان در پهنه هاي زياد و نسبتا زياد بردارهاي سفر با اتومبيل شخصي قرار گرفته است .
Overweight, Obesity, and Inactivity and Urban Design in Rapidly Growing Chinese Cities, Health Place, 21, 29–38.
Medical Geography and Geographical Health Case Study: Identification of Heavy Metal Contaminated Water and Soil and Its Relationship with Cancers in Rural Areas West of Isfahan.
Neighborhood Built Environment and Socio-Economic Status in Relation to Multiple Health Outcomes in Adolescents.