چکیده:
امروزه مطالعه و بررسی شاخصهای توسعهی پایدار در ابعاد مختلف میتواند معیار مناسبی هم برای تعیین جایگاه نواحی و مناطق به لحاظ توزیع فضایی و مکانی مناسب امکانات و هم عاملی در جهت رفع مشکلات برای دستیابی به رفاه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی ساکنین شهری باشد. با این رویکرد، هدف پژوهش، تحلیل و تعیین سطوح پایداری نواحی و مناطق شهری کاشان به لحاظ برخورداری از شاخصهای توسعهی پایدار در معیارهای 9 گانه است تا از این طریق، ضمن نشان دادن سطح کیفیت زندگی ساکنین، امکانات، کمبودها و نیز درجهی پایداری نواحی و مناطق، شناسایی شده و در ادامه به ارائهی برنامهها و راهبردهایی جهت کاهش کمبودها و محرومیت نواحی و مناطق پرداخته شود. نوع پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوهی انجام، توصیفی-تحلیلی است و تلاش بر آن است با در نظر گرفتن شاخصهای تلفیقی توسعهی پایدار و با رویکرد ترکیبی از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره همچون TOPSIS, DEMATEL, ANP به این پرسش پاسخ داده شود که الگوی توسعهی فضایی-مکانی در سطح نواحی و مناطق شهر کاشان چگونه است؟ نتایج پژوهش نشان میدهد الگوی توسعهی فضایی-مکانی در سطح نواحی و مناطق شهر کاشان در کلیهی شاخصهای انتخابی با قرار گرفتن در سه سطح برخوردار، نیمهبرخوردار و فرو برخوردار نامتعادل است و نواحی و مناطق از امکانات و خدمات یکسان برخوردار نیستند و در این زمینه میبایست از منابع، توانها و سرمایههای محیطی، اجتماعی، اقتصادی و اراضی با قابلیت شهر جهت رفع کمبودهای فضایی موردنیاز مناطق و نواحی به نسبت شاخصهای پایداری استفاده نمود.
Nowadays, studying and surveying the indicators of sustainable development in different dimensions can be an appropriate criterion to determine the status of areas and regions in terms of locative and spatial distribution of proper facilities as well as a factor to resolve the problems in order to achieve economic, social, cultural and environmental prosperity of urban residents.
Aims: With this approach, the present research aims to analyze and determine the sustainability levels of the regions and urban areas of Kashan in terms of sustainable development indicators in the nine criteria. While demonstrating the level of quality of life of the inhabitants, the facilities and deficiencies and degree of stability of the areas and regions identified, the research is to provide programs and strategies to reduce deficiencies and deprivation in areas and regions.
Methodology:Regarding the purpose, the type of research is applied and in terms of the method of administration, it is descriptive-analytical. Taking into account the integrated indicators of sustainable development and with the combined approach of multi-criteria decision-making models such as DEMATEL, ANP and TOPSIS, the researcher attempts to answer this question; “How is the locative and spatial development pattern in the levels of the areas and regions of Kashan?”
Conclusion: The results of the research display that the locative-spatial development pattern throughout the areas and regions of Kashan is unbalanced in all selected indicators in three levels of benefited, semi-benefited and less-benefited ones; the areas and regions do not benefit the same conveniences and services. Regarding these issues, the resources, aptitudes, social, economic and environmental capitals and urban capable lands should be applied to eliminate the spatial shortages required in the regions and areas in proportion to sustainability indicators.
خلاصه ماشینی:
رویکردی نوین از تحلیل سطوح پایدار شهری با مدل های ترکیبی تصمیم گیری چندمعیاره ، TOPSIS &DEMATEL, ANP (مورد پژوهی: شهر کاشان ) ابوذر وفایی*، استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم -دانشگاه کاشان چکیده امروزه مطالعه و بررسی شاخص های توسعه ی پایدار در ابعاد مختلف می تواند معیار مناسبی هم برای تعیین جایگاه نواحی و مناطق به لحاظ توزیع فضایی و مکانی مناسب امکانات و هم عاملی در جهت رفع مشکلات برای دستیابی به رفاه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی ساکنین شهری باشد.
با این رویکرد، هدف پژوهش ، تحلیل و تعیین سطوح پایداری نواحی و مناطق شهری کاشان به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه ی پایدار در معیارهای ٩ گانه است تا از این طریق ، ضمن نشان دادن سطح کیفیت زندگی ساکنین ، امکانات ، کمبودها و نیز درجه ی پایداری نواحی و مناطق ، شناسایی شده و در ادامه به ارائه ی برنامه ها و راهبردهایی جهت کاهش کمبودها و محرومیت نواحی و مناطق پرداخته شود.
بدین ترتیب ابتدا با استفاده از تکنیک DEMATEL به شناسایی روابط درونی میان معیارها و شاخص ها پرداخته و در ادامه پس از تکمیل پرسشنامه های مقایسه ی زوجی از سوی کارشناسان و خبرگان و جمع آوری داده های مکانی متناسب با شاخص ها از طریق مدل فرآیند تحلیل شبکه ای ANP وزن هرکدام از معیارها و شاخص ها مشخص شد و درنهایت با بهره گیری از روش TOPSIS، رتبه بندی مناطق و نواحی شهری کاشان به لحاظ برخورداری از شاخص های تلفیقی توسعه ی پایدار انجام گرفت .