چکیده:
فرسودگی بافتهای شهری یکی از مهمترین مشکلات مربوط به فضای شهری است که باعث بیسازمانی، عدم تعادل وتناسب در فضای شهری میشود عدم بهره مندی از نظریههای علمی رشتههای مرتبط با برنامه ریزی شهری، منجر به رکود وعدم کارایی این تخصص درمدیریت بافتهای فرسوده میگردد. بافت فرسوده بدون شک یکی از مهمترین چالشهای فراروی غالب شهرها و به طور خاص کلانشهرها طی دهههای اخیر است و از دغدغههای اصلی مدیریت شهری محسوب میشود، از این رو همواره برنامهریزان و مدیران شهری به آن توجه داشتهاند، این مسئله در ایران و بطور اخص در شهر تهران در چند سال گذشته دنبال میشود. بر همین اساس هدف از این پژوهش حاضر شناسایی و اولویتبندی بافتهای فرسوده منطقه17 شهر تهران به منظور احیاء و نوسازی، با بهرهگیری از روش فرایند سلسله مراتبی (AHP) در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بر اساس معیارها و شاخصها میباشد. نوع پژوهش نظری کاربردی و روش آن پیمایشی است. برای رسیدن به این هدف با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی با بکارگیری معیارهای متناسب با آن، در محیط نرم افزاریARCGIS، بافتهای فرسوده منطقه17 شهر تهران شناسایی و ارزیابی شد. جامعه آماری تحقیق کارشناسان و مسئولان نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده محدوده مورد مطالعه است که به تعداد30 نفر انتخاب شدند. به منظور تحلیل دادهها، از مدل AHP استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد در منطقه مورد مطالعه وزن نهایی گزینهها بدین صورت است که ناحیه یک با (402/0)، ناحیه دو با (351/0) و ناحیه سه با (247/0) از بیشترین امتیاز تا کمترین امتیاز برخوردار شدهاند. و میتوان گفت که در منطقه 17 شهرداری تهران، ناحیه یک در طرحهای نوسازی و بهسازی اهمیت بیشتری یافته است و ناحیه 3 کمترین اولویت و توجه را با وجود دارا بودن پهنههای فرسوده زیاد نسبت به سایر نواحی، به خود اختصاص داده است. لذا اهمیت و توجه مسئولین شهری را طلب میکند تا با تدابیر و برنامههای پیشگیرانه لازم مانع تخریب بافتهای فرسوده و یا حتی مسکونی شوند تا اینکه کمترین میزان خسارت مالی و جانی و مدیریت بحران را در سطح منطقه داشته باشیم.