چکیده:
تربیت جنسی یکی از پیچیده و حساسترین ساحتهای تعلیم و تربیت است. ازاینرو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی جایگاه برنامه درسی تربیت جنسی در نظام آموزشی کشور در طی سالهای 1398-1380 انجام شد. مطالعه حاضر از نوع کیفی و از روش سنتزپژوهی است. جامعۀ اطلاعرسان شامل همۀ پژوهشهای علمی مرتبط با هدف پژوهش بوده که با توجه به جستوجوی منظم در پایگاههای اطلاعاتی (مگ ایران، جهاددانشگاهی، نورمگز و...)، بر اساس معیارهای ورود تعداد 206 پژوهش علمی شناسایی و پس از مطالعات لازم، 36 پژوهش بر اساس ملاکهای خروج بهعنوان نمونه انتخاب و با روش سنتزپژوهی شش مرحلهای روبرتس، ترکیبی بهینه از نتایج آنها ارائه شده است. برای فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز، از فرم کاربرگ و برای اطمینان از میزان پایایی، از ضریب کاپای کوهن استفاده شد. طبق یافتههای حاصل از سنتزپژوهی، تربیت جنسی حائز چهار مضمون شامل شمشیر دولبه بودن مفهوم تربیت جنسی، تهدیدها - فرصتهای تربیت جنسی، تربیت جنسی مبتنی بر آموزش، زبان و فرهنگ در تربیت جنسی است. نتایج نشان داد که برنامه درسی تربیت جنسی در نظام آموزشی یک برنامه درسی خاموش است که با یک طراحی مدون توسط سیاستگذاران میتوان آن را روشن نمود.
Sexual education is one of the most complex and sensitive areas of education. Therefore, the aim of the present study was to determine the position of the country's high school sexual orientation curriculum in recent decades. This research employed a qualitative synthesis approach. The corpus of this study consisted of all scientific articles published(magiran, sid, normags, etc ) about the implementation of Sexual education. From this corpus 268 papers were identified through constant searching of the scientific data bases and a total of 36 articles were selected for the final analysis. A researcher- made worksheet form was used for the purpose of reporting and submitting information. The obtained data were analyzed through six-step model for meta-synthesis Robert using Open and axial coding techniques. Findings synthesis indicate that the four themes of the double-edged sword are the concept of sexuality, threats – opportunities for sexuality education, sex education and culture in sexuality The results indicated that the sex education curriculum is a silent curriculum that can be clarified by policy makers.
خلاصه ماشینی:
In curriculum studied and Faculty of Education & Psychology, University of Alzahra, Tehran, Iran.
مسلماً، تربیت جنسی صرفاً انتقال اطلاعات و آموزش جنسی نیست، بلکه منظور اصلی از این نوع تربیت، توانمند ساختن فرد با ایجاد زمینه و بستر مناسب برای هدایت صحیح غریزه جنسی و مدیریت رفتار جنسی در چارچوب اعتدال و هماهنگ با هدف خلقت و ضمناً نرم و هنجارهای جامعه مورد نظر است (Mostofi, Gamarodi, Shamshiri & shekibazadeh, 2016).
پژوهش انجام شده توسط (Kontuls, 2010) نشان داده است که آموزش و تربیت جنسی تأثیرات مثبتی بر رفتار جنسی دانشآموزان دارد؛ همچنین (Bridges, 2009) تأثیرات مثبت برنامههای آموزشی تربیت جنسی را در افزایش قابلیتها و رفتارهای مراقبتی دانشآموزان مقطع متوسطه و نیز آثار سازنده این برنامهها بر روی رشد دانش، آگاهی، نظام ارزشگذاری و نگرشهای دانشآموزان متوسطه مورد توجه و تأکید قرار داد.
این در حالی است که در نظام رسمی و غیررسمی تعلیم و تربیت ایران با وجود ارزش و اهمیت تربیت جنسی، برنامه مدونی برای آن وجود ندارد و در پژوهشها (Mabardi, farahani and hassan pourarghghi, 2015)؛ (Jabarzadeh,2015)؛ (Rezvani mohlabani, 2014)؛ (Bamari and salari, 2018)؛ (Masoumi,2012)؛ (Beigi, Faqifi, & nateghi, 2017)؛ (mohammdi, 2011)؛ (Ahmadi, 2012) و (Ansari, 2015) به این موضوع اشاره شده است.
و در پژوهشهای (Shafiee Eoourea & yari dehnavi, 2015)؛ (Afshar kohan, Pourkhzami & Lotfi 2015)؛ (Abedini, Taybi, Ziaei & Zarezadeh, 2016) بیان کردهاند که برنامه درسی تربیت جنسی به یک ضرورت مغفول تبدیل شده است.
در پژوهش حاضر جایگاه برنامه درسی تربیت جنسی در نظام آموزشی ایران با بررسی پژوهشهای مرتبط از طریق سنتزپژوهی مورد مطالعه قرار گرفته است.