چکیده:
نیروهای نظامی ترکیه در 9 اکتبر 2019 با هدف ایجاد منطقه امن در شمال شرق سوریه به آن کشور حمله کردند و بخشی از سرزمین سوریه به اشغال دولت ترکیه درآمد. مفهوم «منطقه امن» با عناوین متفاوت در نظام حقوق بینالملل بشردوستانه استفاده شده است. در این مقاله، جایگاه قانونی تشکیل منطقه امن در مرزهای شمالی سوریه با ترکیه در پرتو مقررات حقوق بینالملل بررسی شده است. پرسش اصلی آن است که ایجاد منطقه امن، تحت چه شرایط و با رعایت چه ویژگیهایی در نظام حقوق بینالملل قابل پذیرش است؟ نظر به این واقعیت که دولت مرکزی سوریه با حمله نظامی ترکیه و ایجاد این منطقه مخالف بود و حتی درگیری نظامی میان طرفین روی داد و با توجه به فقدان مجوز شورای امنیت جهت تشکیل منطقه امن در سوریه؛ حمله نظامی ترکیه و تشکیل منطقه مزبور، مغایر بند 4 ماده 2 منشور ملل متحد میباشد. از سوی دیگر تلاش ترکیه برای اسکان پناهندگان سوری ساکن در ترکیه در منطقه امن ادعاشده که از دیگر مناطق کشور سوریه آواره شده بودند، با نیت تغییر بافت جمعیتی شمال شرق سوریه به ضرر کردها انجام میگیرد و از این منظر نیز مغایر مقررات حقوق بینالملل کیفری محسوب میشود.
خلاصه ماشینی:
از سوي ديگر تلاش ترکيه براي اسکان پناهندگان سوري ساکن در ترکيه در منطقه امن ادعاشده که از ديگر مناطق کشور سوريه آواره شده بودند، با نيت تغيير بافت جمعيتي شمال شرق سوريه به ضرر کردها انجام ميگيرد و از اين منظر نيز مغاير مقررات حقوق بين الملل کيفري محسوب ميشود.
همچنين به نظر ميرسد که تلاش ترکيه براي اسکان پناهندگان سوري در منطقه امن ادعا شده که از ديگر مناطق کشور سوريه آواره شده بودند، با نيت تغيير بافت جمعيتي شمال شرق سوريه به ضرر کردها انجام ميگيرد و از اين منظر نيز مغاير مقررات حقوق بين الملل کيفري محسوب ميشود.
براي درک بهتر مطابقت تاسيس منطقه امن ادعا شده از سوي دولت ترکيه در شمال سوريه با مقررات حقوق بين الملل بشردوستانه ، لازم است معاني مختلف مفاهيم مشابه و مترادف در اين حوزه مشخص گردد تا بتوان حکم قضيه را به درستي دريافت که به قول حضرت مولانا: اختلاف خلق از نام اوفتاد چون به معنا رفت آرام اوفتاد ١.
1. Yasushi Akashi, “The Use of Force in a United Nations Peace-Keeping Operation: Lessons Learnt from the Safe Areas Mandate”, Fordham International Law Journal, Volume 19, issue.
Articles -Akashi, Yasushi, “The Use of Force in a United Nations Peace-Keeping Operation: Lessons Learnt from the Safe Areas Mandate”, Fordham International Law Journal, Volume 19, Issue 2, (1995).