چکیده:
با بازسازی تاریخی، جغرافیایی و اجتماعی فضای زندگی حضرت شعیب(ع) شاهد فراگیر شدن مفاسد اقتصادی در این بستر هستیم که آیات قرآن گویای دغدغه حضرت شعیب(ع) برای اصلاحات اقتصادی این جامعه است؛ هدف پژوهش حاضر، کشف راهبردهای آن حضرت و از رهگذر آن دستیابی به رویکرد مناسب در عصر حاضر برای انجام این اصلاحات است. با در کنار هم قرار دادن خانوادة قرآنی و روایی و با بهره بردن از تفاسیر، اینچنین بهدست آمد که آن حضرت برای اصلاحات اقتصادی، با مقدمة نرمافزاریِ ارتباط با خدا، با استفاده از چهار راهبرد علمی، سیاسی، فرهنگی-اجتماعی و دفاعی درصدد اصلاحات اقتصادی برآمد که هریک از این راهبردها را به صورتهای گوناگونی عملیاتی کرد که با جریان دادن این راهبردها میتوان اصلاحات اقتصادی را در عصر حاضر انجام داد.
According to the historical, geographical and social reconstruction of the living space of his holiness Shoaib (AS), we observe the spread of economic corruption in this context, in which the verses of the Qur’an express his concern to the social economic reforms. The purpose of this study is to discover his strategies and then to achieve a proper approach in the present era to carry out these reforms. Through juxtaposing the Qur’anic and narrative family and using interpretations, it is proved that he strived to do economic reforms through the software of communication with God, using four scientific, political, cultural, social and defensive strategies. He implemented these strategies in different ways, by which economic reforms can be carried out in the present age as well.
خلاصه ماشینی:
يکي از ابعاد زندگي انبياي گرامي و شايد مهمترين بعد زندگي آنانکه موتـور محـرک در مؤمنين را روشن ميکند، روحيۀ احساس مسئوليت در زندگي ايشان است ؛ شـعيب (ع ) که داستان آن حضرت در ٥ سورٔە اعراف ، هـود، عنکبـوت ، قصـص و شـعرا ذکـر شـده و حدود ٥٠ آيه از آيات قرآن را به خود اختصاص داده ، يکي از پيامبراني است کـه روحيـۀ احساس مسئوليت در زندگي آن حضرت موج مي زند؛ آن حضرت دغدغۀ تغيير و اصلاح ، به ويژه اصلاح امور اقتصـادي را دارد و بـا وجـود مخالفـت هـا، ايـن رسـالت را بـه پايـان مي رساند و نام شعيب (جامعۀ کوچک ) را برازندٔە اين نبي گرامي مي سازد [٢٦، ص٤٥٥؛ ٧، ج٥، ص١٠٣]؛ با توجه به وجود مفاسد اقتصادي در ميـان جوامـع علـي الخصـوص در جامعۀ امروز ما، اين امر را مهم مي سازد که زندگي آن بزرگوار، مورد کنکاش قـرار گيـرد که براي اين منظور لازم اسـت ابتـدا فضـاي تـاريخي ، جغرافيـايي و اجتمـاعي عصـر آن حضرت با توجه به آيات قرآني مورد رصد قرار گيرد، تا نقـاط منطبـق بـر جامعـۀ امـروز به دست آيد، آنگاه آثار مترتب بر چنـين فضـا مـورد تحليـل قـرار گيـرد و راهبردهـاي حضرت شعيب (ع ) در اين وضعيت جهت دور کردن مردم از خطرهـاي فـرارو و اصـلاحات اقتصادي مورد ارزيابي قرار گيرد، تا الگويي براي امور اقتصادي عصر کنوني باشد.
٧. شايد بتوان ريشۀ اين رفتار قوم شعيب (ع ) را در اعتقادات آن قوم ديد، چـرا کـه بـا تأمل در آيات در مييابيم که : اولا اين قوم منکر هرگونه ارتباط با عالم ماوراي ماده اسـت و اگـر کسـي دعـوت بـه توحيد ميکرد، تنها در قالب افسون شدگي آن فرد ميتوانستند تفسير کنند؛ ثانيا مردم مـدين ، تصـميم گيـري دربـارٔە دارايـي هـاي شخصـي را فقـط حـق خـود مــي دانسـتند، از ايـن رو ســفارش هــاي حضــرت شــعيب (ع ) را مخـالف بــا آزادي خــود ميپنداشتند؛ به هر روي مبناي معرفت شناسي قوم مدين نيـز منحصـرا حـس و تجربـه حسي بود [١٥، ج٣٩، صص ٢١٣-٢١٤]؛ ثالثا داشتن تعصبات بيجا و قبيله گرايي از ديگر ويژگيهاي اين قوم است [هود: ٩١].