چکیده:
انجام حسابرسی با کیفیت، از اهمیت بالایی برخوردار است. کیفیت حسابرسی از موضوعات مهم و مطرح در حسابرسی است که قوانین، استانداردها، موسسات حسابرسی و پژوهشگران دانشگاهی به دنبال تعیین شاخصهای آن هستند. این امر بر ارزش بازار شرکتها تاثیر دارد و به اندازهای مهم است که افزون بر حسابرسان و پژوهشگران، استفادهکنندگان از صورتهای مالی حسابرسیشده را نیز، برای اعتماد بیشتر به گزارشها، به کنکاش در مورد آن وا میدارد. مسئولیت اجتماعی بر ارزشآفرینی شرکتها موثر است، از این رو، هدف پژوهش حاضر به بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر ارزشافزوده شرکتها (ارزشافزوده بازار و ارزشافزوده اقتصادی) با تاکید بر نقش میانجی مسئولیت اجتماعی در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری شامل 101 شرکت بورسی (1010 سال- شرکت) در بازه زمانی 1388 الی 1397 میباشد. به منظور تحلیل دادهها، از روش معادلات ساختاری (SEM) و نرمافزارهای SPSS و SmartPLS استفاده شد. یافتهها نشان داد که در بورس اوراق بهادار تهران، کیفیت حسابرسی بر ارزشافزوده (ارزشافزوده بازار و ارزشافزوده اقتصادی) و همچنین، مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارد. افزون بر این، مسئولیت اجتماعی نیز، تاثیر مثبت و معناداری بر ارزشافزوده شرکتها دارد. دیگر یافته پژوهش این است که مسئولیت اجتماعی، به عنوان یک متغیر میانجی، بر رابطه بین کیفیت حسابرسی و ارزشافزوده شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد و نقش میانجی آن تایید میشود. نتایج بیانگر این است که با افزایش مسئولیتپذیری اجتماعی، عملکرد شرکتها به مراتب بهبود پیدا میکند. این نتایج میتواند بهوسیله حسابرسان جهت ایفای نقش بهتر در قبال مسئولیت اجتماعی و همچنین مدیران برای انتخاب بهتر معیارهای اقتصادی عملکرد استفاده شود.
خلاصه ماشینی:
ديگر يافته پژوهش اين است که مسئوليت اجتماعي، به عنوان يک متغير ميانجي، بر رابطه بين کيفيت حسابرسي و ارزش افزوده شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثير دارد و نقش ميانجي آن تأييد ميشود.
به عبارتي ديگر، پژوهش هاي حسابداري مالي و حسابرسي دورة ١٣/ پياپي ٥٢/ زمستان ١٤٠٠ مسئوليت اجتماعي شرکت اغلب به عنوان يک ابزار مؤثر براي بدست آوردن حمايت از جانب سهامداران ، کسب اطمينان از استفاده مؤثر از منابع سازماني، به دست آوردن حمايت از جانب رسانه ها، ارسال سيگنال هاي مشروعيت به جامعه و کاستن از مورد بررسي موشکافانه قرار گرفتن از سوي سرمايه گذاران و کارکنان است (اورليزکي و همکاران ، ٢٠٠٣).
همچنين ، در مطالعات پيشين ، تاکنون متغير مسئوليت اجتماعي به عنوان متغير ميانجي بر اين رابطه بررسي نشده است ، لذا به پژوهش هايي که نزديک به حوزه اين مطالعه پژوهش هاي حسابداري مالي و حسابرسي دورة ١٣/ پياپي ٥٢/ زمستان ١٤٠٠ هستند در قالب پژوهش هاي مربوط به کيفيت حسابرسي، ارزش افزوده شرکت ها و مسئوليت اجتماعي اشاره ميشود تا الگوي پژوهش و انتخاب متغيرها تبيين شود.
پژوهش هاي حسابداري مالي و حسابرسي دورة ١٣/ پياپي ٥٢/ زمستان ١٤٠٠ رضايي و مولودي (١٣٨٩) رابطه بين ارزش افزوده اقتصادي، جريان نقد آزاد و سود باقيمانده با ارزش ايجاد شده براي سهامداران را در تعداد ٧٤ شرکت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زماني ١٣٨٧-١٣٨٣ بررسي کردند.