چکیده:
جرائم کلاهبرداری در بستر رایانه، جرائمی هستند که در حال فزونی و همگام با تکنولوژی میباشند. بازاریابی اینترنتی و شبکهای (شبکههای هرمی و طرحهای پانزی)، بسترهای مهمی از آن بزهها هستند که افراد خردهپا و حرفهای، مرتکب آن میشوند. سوال اصلی پژوهش حاضر، این است که شرایط تحقق جرائم کلاهبرداری رایانهای و سنتی از طریق رایانه به شکلهای یادشده، چیست؟ بازاریابی اینترنتی و شبکهای به شکل مجرمانه، شباهت و تفاوتهایی با یکدیگر دارند؛ از جهت فقد قانونی خاص، اصل وجود بستری برای تحقق و نوع جرم، مشابه اما از حیث نحوه و شرایط تشکیل، متفاوت هستند. اصولا حضور در شبکههای غیرمجاز هرمی و طرحهای پانزی بهعنوان بخشهایی از بازاریابی شبکهای و باوجود شرایطی، در دیجیتال مارکتینگ آنلاین در بحثهای آموزش و فروش محصولات، سبب ارتکاب بزههای فوق میگردد و ارتباط زیادی با دیگر بزههای کلاهبرداری خصوصا از طریق سایتهای شرطبندی و قمار و شرکتهای تجاری دارد. این مقاله، بر آن است که با تبیین رکن مادی جرائم یادشده بهصورت بازاریابی اینترنتی و شبکهای (با روش تحقیق کتابخانهای)، به تعیین ضابطه، نقد و بررسی زوایای پنهان و چالشهای پیرامون آنها بپردازد.
Computer fraud is a crime that is on the rise with technology. Internet and network marketing (pyramid schemes
and Panzi schemes) are important platforms for the crimes committed by small and professional individuals. The
main question of the present study is what are the conditions for committing the crimes of computer and
traditional computer fraud in the above-mentioned forms? Internet marketing and criminal networks have
similarities and differences; Due to the lack of a specific law, the principle of the existence of a context for the
realization and the type of crime are similar but different in terms of the manner and conditions of formation.
Basically, presence in unauthorized pyramid schemes and Panzi schemes as parts of network marketing and in
spite of the circumstances, in digital marketing online in product education and sales discussions, causes the
above crimes and has a lot of connection with other scams, especially through betting sites and betting sites. Has
commercial companies. This article intends to determine the criteria, critique and study the hidden angles and
challenges around them by explaining the material element of the mentioned crimes in the form of internet and
network marketing (with the method of library research).
خلاصه ماشینی:
سؤال اصلی پژوهش حاضر، این است که شرایط تحقق جرائم کلاهبرداری رایانهای و سنتی از طریق رایانه به شکلهای یادشده، چیست؟ بازاریابی اینترنتی و شبکهای به شکل مجرمانه، شباهت و تفاوتهایی با یکدیگر دارند؛ از جهت فقد قانونی خاص، اصل وجود بستری برای تحقق و نوع جرم، مشابه اما از حیث نحوه و شرایط تشکیل، متفاوت هستند.
ب: کلاهبرداری رایانهای که در فضای مبادلات الکترونیکی رخ ندهد؛ ماده 13 قانون جرائم رایانهای (ماده 741 قانون مجازات اسلامی- بخش تعزیرات)، آنرا اینچنین، جرمانگاری کرده است: «هرکس بهطور غیرمجاز از سامانههای رایانهای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن دادهها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.
در اصطلاح، کلاهبرداری رایانهای، شامل یکسری رفتارهای فیزیکی تمثیلی صرف نظیر وارد کردن یا تغییر داده (در ماده 64 قانون تجارت الکترونیکی) و یکسری رفتارهای تمثیلی و حصری (در ماده 741 قانون تعزیرات) به همراه شرایطی ویژه میگردد که نهایتا بایستی جهت تحقق بزه به شکل تام، سبب وقوع نتیجه حاصله، یعنی ضرر به دیگری و انتفاع مرتکب، گردد؛ در واقع، نتیجه کلاهبرداری رایانهای با کلاهبرداری سنتی در این موارد اخیر مشترک است و تفاوت آنها در این است که اخذ مال دیگری در بزه کلاهبرداری سنتی، در کنار ضرر به دیگری و انتفاع مرتکب، جزو نتیجه حاصله است اما در کلاهبرداری رایانهای، قسمت دوم رفتار فیزیکی است.