چکیده:
هدف پژوهش حاضر، شناسایی عناصر جهانهای متن در داستان «قضیه داستان باستانی یا رومان تاریخی»، اثر هدایت، بوده که اثری هدفمند در راستای توصیف وضعیت اسفناک جامعۀ موجود است. این جستار با اتخاذ چارچوب انگارۀ جهانهای متن ورث (1999) در تلاش است که عناصر سازندۀ جهانهای متن را در داستان مذکور شناسایی و آنها را بر اساس لایههای سهگانۀ معنایی جهان گفتمان، جهان متن و جهانهای زیرشمول در این انگاره واکاوی نماید. بررسیها نشان داد که نویسنده از عنصر «زمان» برای ایجاد تعلیق در داستان استفاده کرده و مدام داستان را در زمانهای متفاوت به جریان میاندازد تا مخاطب خود را در تعلیق نگهدارد. این در حالی است که شخصیتها، مکانها و اشیاء کاملاً مشخص هستند و تعلیقی در آنها دیده نمیشود. نتایج نشان داد که گزارههای نقشگستر بهکاررفته در جهان متنِ این داستان عموماً توصیفیاند، زیرا نویسنده باید برای القای تصویر، توصیف کند و خواننده نیز برای برقراری ارتباط با داستان باید تصویرسازی کند. همچنین، از نظر جهانهای زیرشمول نیز در این داستان، اشارۀ مکانی چندان پررنگ نیست و در عوض نویسنده بیشتر بر زمان تأکید دارد. یافتهها نشان داد که با بهرهگیری از انگارۀ جهانهای متن میتوان به ابعاد و لایههای پنهان داستان دست یافت.
The present study aims to study the elements of the worlds of text in the story The ancient story or historical novel by Hedayat. This study was conducted using Text World Theory (1999) to identify the elements of the worlds of text based on three semantic layers of the discourse world, text world, and sub worlds. The results revealed that the writer has used the element of "time" to create suspension and narrates the story at different times so as to keep the audience in suspension, despite the fact that characters, places, and objects are completely clear and no suspension is observed; also demonstrated that role-advancing propositions used in the text world of this story are mainly descriptive since the writer must describe in order to induce the image and the addressee must illustrate for the purpose of communication. Also, in terms of the sub worlds, the locative hint is not so bold; instead, the writer focuses on the time. Findings showed that we can analyze hidden aspects and layers using the model of the worlds of a text.
خلاصه ماشینی:
وهابیان و همکاران (١٤٠٠) در پژوهشی به بررسی انگارٔە جهـان هـای مـتن در داسـتان «قضـیۀ آقابالا و اولاده کمپانی لیمیتد» پرداختند و نتایج نشان داد که زمان «گذشتۀ سـاده » در بـین زمـان هـا، عنصر «خانه » در بین مکان ها، و از بین گزاره های نقش گستر عنصـر «روایـی» و از بـین جهـان هـای زیرشمول «جهان معرفت شناختی» از بیشترین فراوانی برخوردار هستند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) در بند فوق ، گزاره های نقش گستر، توجه خواننده را از کلیگویی به جزییـات داسـتان معطـوف کرده اند و به عبارتی، به توصیف شخصیت اصلی داستان محدود شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) در این بند، نویسنده سعی دارد تا با نادیده گرفتن عناصر جهـان سـازی، همچـون مکـان و اشـیاء، توجـه خواننده را به یکی از شخصیت های داستان که دختر جوانی است معطوف کند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) از آنجایی که گزاره های نقش گستر در داستان به مثابۀ عناصـری هسـتند کـه داسـتان را بـه پـیش میبرند و به عبارتی، پیش برندٔە داستان محسوب میشوند، بنابراین تکرار جملات در این بند از زبـان دختر جوان ، حوادث را به سود کاراپیتاپان پیش میبرد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) در این بند، نویسنده در بخش شخصیت های عناصر جهان متن ، «ما» را نیز وارد شخصـیت هـای داستان میکند.
Text Worlds of the Story of "Aghabala and Company Limited Child" by Sadegh Hedayat Based on Cognitive Poetics Approach.
Text World Theory and stories of self: A cognitive discursive approach to identity, School of English Literature, Language and Linguistics.