چکیده:
سرمایه یکی از مهمترین جلوههای ویژه در حوزه تجارت، شرکتهای تجاری و خصوصاً شرکتهای سهامی میباشد که جایگاهی خاص و ویژه را در روابط تجارتی به خود اختصاص داده و در نتیجه توسعه شرکتها، رقابت و تلاش برای کسب سود بیشتر روز به روز شدیدتر میگردد. بر این اساس یکی از مسائل مهمی که در رابطه با سرمایه شرکتهای سهامی مطرح میگردد، بحث افزایش سرمایه و به نوعی بازکردن درها به روی بازار سرمایه و ایجاد تحرک است. در این پژوهش به برررسی این موضوع میپردازیم که آثار افزایش سرمایه شرکت سهامی در حقوق ایران و آمریکا به چه شکلی نمود عینی داشته است؟ در حقوق ایران، لزوم افزایش سرمایه از مواردی است که گزارش هیأت مدیره را میطلبد و بازرس یا بازرسان شرکت نیز میبایست گزارش مزبور را تأیید نمایند. در این صورت بر عهده مجمع عمومی فوقالعاده است که در این باره اتخاذ تصمیم نماید. در حقوق آمریکا صلاحیت تصمیمگیری جهت افزایش سرمایه در حیطه اختیارات هیأت مدیره میباشد، با این حال میتوان اساسنامه شرکت را به نحوی تنظیم نمود که تصمیمگیری جهت افزایش سرمایه بر عهده سهامداران و مجمع عمومی فوقالعاده باشد، هرچند اصل اولیه این است که فقط هیأت مدیره قدرت تصمیمگیری جهت افزایش سرمایه را دارد. در نتیجه با افزایش سرمایه و با بهتر شدن وضعیت نقدینگی و افزایش توان مالی امکان گسترش فعالیت شرکت فراهم میشود، به نحوی که شرکتها را از استقراض و دریافت وام و تسهیلات از بانکها بینیاز میگرداند.
Capital is one of the most important special effects in the field of trade, commercial companies, especially joint stock companies, which have a special place in business relations, and as a result of the development of companies, competition and efforts to make more profit become more intense day by day. Accordingly, one of the most important issues in relation to the capital of joint stock companies is the issue of capital increase. Because it is a kind of opening the doors to the capital market and creating mobility. In Iranian law, the need to increase capital is one of the things that requires a report from the board of directors, and the company's inspector or inspectors must also approve the report. In this case, it is the responsibility of the Extraordinary General Assembly to decide on this. Under US law, the decision to raise capital is within the authority of the board of directors, however, the company's articles of association can be formulated so that the decision to raise capital rests with the shareholders and the general assembly, although the basic premise is that only the board of directors Decides to raise capital. With the increase of capital and with the improvement of the liquidity situation and the increase of the financial capacity, it is possible to expand the activity of the company, in a way that makes the companies needless to borrow and receive loans and facilities from banks.
خلاصه ماشینی:
طبق ماده ١٦١ لايحه قانوني اصلاح قسمتي از قانون تجارت مصوب ١٣٤٧، مجمع عمومي فوق العاده نميتواند در مورد افزايش سرمايه تصميم گيري کند، مگر اينکه هيئت مديره پيشنهاد افزايش سرمايه شرکت را بدهد.
افزايش سرمايه اجباري در دو حالت که در مواد ٥٣ و ٤٦١ لايحه قانوني اصلاح قسمتي از قانون تجارت مصوب ١٣٤٧ مقرر شده است و درصورتي که سرمايه شرکت بعد از تأسيس به هر علت از حداقل قانوني مذکور در ماده ٥ لايحه مذکور کمتر شود و همچنين درصورتي که اوراق قرضه قابل تعويض با سهام شرکت منتشر نمايند که حکم آن در ماده ٦١ لايحه مذکور آمده است ، در غير از موارد فوق شرکت هاي سهامي ميتوانند هر وقت که مايل باشند با رعايت مقررات قانوني نسبت به افزايش سرمايه خود اقدام نمايند که از آن به افزايش اختياري سرمايه تعبير ميشود.
٤- ماده ٦١: اوراق قرضه ممکن است قابل تعويض با سهام شرکت باشد در اين صورت مجمع عمومي فوق العاده بايد بنـا بـه پيشـنهاد هيـأت مديره وگزارش خاص بازرسان شرکت مقارن اجازه انتشار اوراق قرضه افزايش سرمايه شرکت را اقلا برابر با مبلغ قرضه تصويب کند.
همچنين يکي ديگر از موارد افزايش سرمايه اجباري ، در رابطه با اوراق قرضه قابل تعويض با سهام است که در اين موارد مجمع عمومي فوق العاده ميبايست به پيشنهاد هيئت مديره و گزارش خاص بازرسان شرکت ، مقارن انتشار اوراق قرضه افزايش سرمايه شرکت را حداقل برابر با مبلغ قرضه تصويب نمايد (ماده ٦١ لايحه قانوني اصلاح قسمتي از قانون تجارت مصوب ١٣٤٧).