چکیده:
در مبادی اصولی و حوزة اجرایی ارتباط حقوق بشر و تجارت، دو مقولة مراقبت مقتضی و مسئولیت اجتماعی شرکتهای تجاری از ظرفیت تعامل و تبادلات عینی و عملی با یکدیگر برخوردارند. هر دو مقوله با در نظر گرفتن مبانی نظری بهمنظور توجیه چیستی و چرایی و همچنین از جهات سرشت، ویژگیها و عملگرایی، ایجاد سازوکار پاسخگویی و رفتاری منصفانه در مدیریت شرکتهای چندملیتی را ایجاب میکنند. این نوشتار با بهرهگیری از اسناد بینالمللی بهویژه اصول راهنمای ملل متحد، به تبیین و توصیف مناسبات مسئولیت و مراقبت میپردازد و از رهگذر این کنش و واکنش متقابل، تعریفی جدید از مدیریت ریسک بر مبنای مراقبت مقتضی ارائه داده و راهکارهای کاهش ریسک اجتماعی و ترویج احترام به حقوق بشر در چارچوب فعالیت شرکتهای تجاری را مورد بحث قرار میدهد. با اتخاذ رویکردی میانرشتهای، پارادایم مناسبات این دو مقوله بهعنوان یک الگوی همکاری اجتماعی منصفانه، از بنمایههای حقوق بینالملل بشر و مفاهیم اقتصادی و جامعهشناسی کمک میگیرد تا سازوکارهای نوین پاسخگویی شرکتی را بهگونهای ذینفع محور ارائه کند و از طریق اصل احتیاط بهعنوان نقطة تلاقی، اثبات میشود که تحقق مسئولیت مبتنی بر مراقبت مقتضی لازمة مدیریت برند شرکتها و در عین حال کاهش آسیبهای حقوق بشری به ذینفعان است.
In terms of basic principles and implementation, the two concepts of due diligence and corporate social responsibility, have the capacity to interact and interchange objectively and practically. Both concepts, taking into account their raison d’etre, nature, characteristics, require the establishment of a mechanism of accountability ensuring fair treatment regarding the management of multinational corporations. The present article describes and analyzes the relationship between responsibility and due diligence on the basis of international instruments, particularly UN guiding principles, and considering their interactions, propose a new definition for risk management which is based on due diligence. It also deals with how to reduce social risks and promote respect for human rights in the framework of multinationals activities. Adopting an interdisciplinary approach, the interconnection between the two categories, as a model for fair social cooperation, drawing on international human rights law, as well as, economic and sociological concepts, provides new corporate accountability mechanisms. Through the precautionary principle as a confluence point, it shows that realization of due diligence-based responsibility is necessary to manage companies' brands, while reducing harms to human rights of stakeholders.
خلاصه ماشینی:
ايـن نوشـتار بـا بهـره گيـري از اسـناد بين المللي به ويژه اصول راهنماي ملل متحد، به تبيين و توصيف مناسبات مسـئوليت و مراقبـت ميپردازد و از رهگذر اين کنش و واکنش متقابل ، تعريفي جديد از مديريت ريسـک بـر مبنـاي مراقبت مقتضي ارائه داده و راهکارهاي کاهش ريسک اجتماعي و ترويج احترام به حقـوق بشـر در چارچوب فعاليت شـرکت هـاي تجـاري را مـورد بحـث قـرار مـيدهـد.
بـا اتخـاذ رويکـردي ميان رشته اي، پارادايم مناسبات اين دو مقوله به عنوان يک الگوي همکاري اجتماعي منصفانه ، از بن مايه هاي حقوق بين الملـل بشـر و مفـاهيم اقتصـادي و جامعـه شناسـي کمـک مـيگيـرد تـا سازوکارهاي نوين پاسخگويي شرکتي را به گونه اي ذينفـع محـور ارائـه کنـد و از طريـق اصـل احتياط به عنوان نقطۀ تلاقي، اثبات ميشود که تحقق مسئوليت مبتني بر مراقبت مقتضي لازمۀ مديريت برند شرکت ها و در عين حال کاهش آسيب هاي حقوق بشري به ذينفعان است .
آنچه اين تعارض حقـوق و منـافع را ميتواند مديريت کند، تحقق و اقدام براي مسئوليت اجتماعي اسـت کـه بـه عنـوان رفتـاري عادلانـه ترجيحات ذينفعان را طبق اصول رفتاري پيمان جهاني ٤ در قالب مراقبت مقتضي تعريف ميکند.
Corporate Governance قاعدتا رعايت مراقبت مقتضي عامل محدودکننده اي بر رفتار شرکتي به حساب ميآيد و ايـن امري منطقي است ، زيرا منافع بلندمدت ذينفعان و سهامداران در اين است که به لحـاظ اصـل همکاري در جامعۀ بين المللي و پذيرش مسئوليت اجتماعي، تا حـدي خـود را مقيـد و محـدود کنند که در چارچوب اشتراک منافع ، عمليات تجاري در درازمدت به رشد بهينۀ رفاه اجتمـاعي بينجامد، زيرا در اين صورت برند شرکت نيز بهتر حفظ خواهد شد.