چکیده:
منابع و مبانی حقوق سرمایهگذاری خارجی بیشتر در معاهدات دوجانبه و چندجانبه و رویههای داوری بینالمللی مشاهده میشود. لذا این پرسشها مطرح است که مفهوم سرمایهگذاری خارجی و معیارهای آن چیست؟ چه قراردادهایی میتوانند سرمایهگذاری محسوب شوند؟ و در این میان، وضعیت قراردادهای فروش چگونه است؟ برای کشف معیارهای سرمایهگذاری ابتدا به ملاکهای کنوانسیون واشنگتن و سپس به ملاکهای ارائه شده در داوریهای مهم در مورد سرمایهگذاری خارجی مراجعه شده است.این مقاله از روش کتابخانهای بهره گرفته است و تلاش شده با رجوع به مباحث تئوریک، به رویههای داوری نیز در جهت کشف روشها و معیارهای قراردادهای سرمایهگذاری، توجه شود. نتایج این تحقیق نشان میدهد که سه معیار مهم مشارکت، دوره زمانی معین و ریسک، هستهی اصلی تشکیل دهندهی سرمایهگذاری خارجی هستند، که در کنار آنها بهتر است که به اهداف مندرج در ماده 25 کنوانسیون اکسید و به معیارهای مندرج در معاهدات دوجانبهی سرمایهگذاری نیز توجه شود. در مورد قراردادهای فروش، رویهی داوری غالباً قراردادهای ساده را مطابق با اهداف کنوانسیون واشنگتن نمیداند. اما این رویکرد را نمیتوان به کلیه قراردادهای فروش تعمیم داد.
خلاصه ماشینی:
نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که سه معيـار مهـم مشـارکت ، دوره زمـاني معـين و ريسـک ، هسـته ي اصـلي تشکيل دهنده ي سرمايه گذاري خارجي هستند، که در کنار آنها بهتر است که به اهداف مندرج در ماده ٢٥ کنوانسيون اکسيد و به معيارهاي مندرج در معاهدات دوجانبه ي سـرمايه گـذاري نيـز توجـه شـود.
در چنـين مـواردي ممکـن اسـت ايـن پرسـش مطرح شود آيا روند رسيدگي پرونده ها در ايکسيد ميتواند ارزش يک سابقه يا رويه ي معتبـري را داشته باشد که در موارد غير ايکسيد هم قابل تسري باشد؟ با توجـه بـه رويـه و آراء نفتـا، مـيتـوان گفت که تمايـل رو بـه رشـدي در نفتـا وجـود دارد کـه داوري معاهـده اي سـرمايه گـذاري و آراء مربوط به آن را به عنوان پديده اي واحد تلقي نمايند و بر تفاوت بين صـلاحيت هـا و مراجـع داوري اصراري ندارند (٢٠١٧:١٢٩ , Jeffery).
Nodooshan, 2018: 131) بهتر است براي نزديک شدن به معيارهاي سرمايه گـذاري در قراردادهـا، بـه بنـد الـف مـاده ٢٥ کنوانسيون ايکسيد توجه شود که مقرر ميدارد: صلاحيت مرکز، مربوط ميشود به هـر اخـتلاف حقـوقي کـه مسـتقيما ناشـي مـيشـود از يـک سرمايه گذاري، بين يک دولت متعاهد (يا هر نهاد زير مجموعه دولت يا نماينده ي دولت کـه بـراي مرکز از طريق آن دولت تعيين شده است ) و يک تبعه دولت متعاهد ديگر، که طرف هاي اخـتلاف ________________________________________________________________ 1- Grand River Enterprises six Nations, Ltd, et al.