چکیده:
استان مرزی آذربایجان غربی علاوه بر تهدیدات امنیتی خاص خود، بهعنوان دروازه اروپا و یکی از مناطق شاخص قاچاق متامفتامین و پیش ساز تولید آن در کشور محسوب میشود. هدف از پژوهش حاضر تحلیل فضایی دامنه نفوذ قاچاق مواد روانگردان و پیش سازهای تولید آن در استان مرزی آذربایجان غربی بود. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای درک الگوهای فضایی قاچاق متامفتامین و پیش سازهای تولید آن در استان آذربایجان غربی، از مدلهای آماری گرافیک مبنا در محیط نرمافزاری Arc map استفادهشده است. جامعه آماری این تحقیق، تمامی کشفیات متامفتامین و پیش سازهای تولید آن در جغرافیای استان آذربایجان غربی طی سالهای 1392تا 1398 و به تعداد 2824 پرونده بود. یاقتهها نشان میدهد کهتحلیل فضایی قاچاق متامفتامین در جغرافیای استان مرزی آذربایجان غربی عمده قاچاق این مواد در مرکزیت و جنوب استان و در مقابل قاچاق پیش سازهای تولید متامفتامین بهصورت عمده به چند شهر مرزی در جنوب استان محدود میشود. الگوی فضایی قاچاق متامفتامین در استان آذربایجان غربی گرایش شدیدی به تمرکز در شهرستانهای مرزی سردشت و ارومیه داشته، اما قاچاق پیش سازهای تولید متامفتامین، عمدتا در محورهای مواصلاتی سردشت به مهاباد توزیعشده است. نتایج نشان داد مهمترین مبدا محمولههای قاچاق متامفتامین، مرزهای غربی شهرستان مرزی سردشت بوده که مبدا 70% پروندههای کشف محمولههای قاچاق در این استان است. بررسی مقصد این مواد از استان آذربایجان غربی به سمت استانهای داخلی نشان داد، دامنه برد قاچاق این مواد تا بخشهای مرکزی ایران نظیر استانهای اصفهان و خوزستان نیز میرسد.
In addition to its own security threats, the border province of West Azerbaijan is considered a gateway to Europe and one of the leading smuggling zones for methamphetamine and a precursor to its production in the country. The aim of the present study was to analyze the spatial scope of the influence of trafficking in psychotropic substances and their precursors in the border province of West Azerbaijan. The present study is descriptive-analytical and to understand the spatial patterns of methamphetamine trafficking and its precursors in West Azerbaijan province, basic statistical graphical models have been used in Arc map software environment. The statistical population of this study was all the discoveries of methamphetamine and its precursors in the geography of West Azerbaijan province during the years 1392 to 1398 and 2824 cases. However, spatial analysis of methamphetamine smuggling in the geography of the border province of West Azerbaijan mainly shows that most of the smuggling of these substances in the center and south of the province and in contrast to the smuggling of methamphetamine production precursors is mainly limited to several border towns in the south. The spatial pattern of methamphetamine trafficking in West Azerbaijan Province tends to focus on the border towns of Sardasht and Urmia, but the smuggling of methamphetamine production precursors is mainly distributed in the Sardasht-Mahabad transportation hubs. The results showed that the most important source of methamphetamine smuggled goods was the western borders of the border city of Sardasht, which is the source of 70% of cases of smuggled goods discovered in this province. A study of the destination of these drugs from West Azerbaijan Province to domestic provinces showed that the range of smuggling of these drugs reaches the central parts of Iran, such as Isfahan and Khuzestan provinces.
خلاصه ماشینی:
ولي تاکنون پژوهشي در خصـوص تحليـل فضـايي دامنـه نفـوذ قاچـاق مـواد روانگـردان و پـيش سـازهاي توليـد آن در هـيچ يـک از استانهاي مرزي صورت نگرفته است ؛ لذا اين تحقيق در صدد است تـا بتوانـد ضـمن تبيـين وضعيت قاچاق ماده روانگردان متامفتامين در جغرافيايي اين استان مرزي ، به سـؤالات ريـز پاسخ دهد: الگوي فضايي قاچاق متامفتامين و پيش سازهاي توليد آن در جغرافيـاي اسـتان مـرزي آذربايجان غربي چگونه است ؟ مهم ترين مبادي و مسيرهاي قاچاق متامفتامين و پيش سازهاي توليـد آن در جغرافيـاي استان مرزي آذربايجان غربي کدام است ؟ دامنـه بـرد قاچـاق متامفتـامين و پـيش سـازهاي توليـد آن در جغرافيـاي اسـتان مـرزي آذربايجان غربي و کشور تا کجا پيش رفته است ؟ ميزان قاچاق متامفتامين و پيش سازهاي توليد آن در کداميک از شهرستانهاي مرزي بيشتر است ؟ پيشينه پژوهش قرباني و همکاران (١٣٩٨) با بهرهگيري از قابليـت هـاي سـامانه GIS بـه شناسـايي و تحليـل فضايي کانونهاي جرم خيز مرتبط با جرائم مـواد مخـدر در شـهر مـرزي اروميـه پرداختنـد.
موقعيت جغرافيايي استان مرزي آذربايجان غربي بحث و يافته ها بــه منظــور تحليــل فضــايي و جغرافيــايي قاچــاق متامفتــامين و پــيش ســازهاي توليــد آن در جغرافياي مرزي آذربايجان غربي، ابتدا محل وقوع جرائم قاچاق متامفتامين و پيش سازهاي توليد آنکـه از فـروردين ١٣٩٢ تـا اسـفند ١٣٩٨ در محـدوده اسـتان رخداده بـود در پايگـاه دادههاي مربوط به آنها در محيط سامانه هاي اطلاعـات جغرافيـايي GIS تشـکيل و سـپس نقشه هاي جرم تهيه و تحليل هاي فضـايي و زمـاني مربـوط بـه ايـن جـرائم انجـام شـد.