چکیده:
آلودگی یکی از معضلات قرن حاضر است و کشورها با معاهدات بینالمللی سعی در کاهش آلودگی دارند. بر اساس برآورد بانک جهان، ارزیابی خسارات وارده به محیطزیست ایران، در گزارش هزینه سالیانه تخریب محیط زیست، حدود 5 تا 10 درصد از تولیدناخالصداخلی است. با بررسی گزارش بانک جهانی، ایران جزء کشورهای با انتشار گاز کربنیک بالا است، پس، پژوهش در زمینه انتشار آلودگی اهمیت مییابد. این پژوهش برای نخستین بار به پیشبینی انتشار گاز کربنیک در ایران و بخشهای آلاینده، با روشARIFMA-FIGARCH در دوره 2017-1971 میلادی پرداخته است. نتایج نشان میدهد، انتشار گاز کربنیک در ایران، بخشهای صنعت و خدمات افزایش پیدا خواهد کرد. در سال 2035 میلادی پیشبینی میشود، انتشار گاز کربنیک در کشور به 745876 هزارتن برسد، در بخش صنعت به 18/ 25 درصد از مصرف سوخت و در بخش خدمات به 89/ 25 درصد از مصرف سوخت میرسد. برنامه های توسعه، نتوانستهاند میزان انتشار گاز کربنیک را کاهش دهند.
Pollution is one of the problems of the present century and countries are trying to reduce pollution with international treaties. According to the World Bank's assessment of the damage to Iran's environment, in the annual report on the cost of environmental degradation is about 5 to 10 percent of GDP. According to the World Bank report, Iran is one of the countries with high carbon dioxide emissions, so research on emissions is important. This study for the first time predicts carbon dioxide emissions in Iran and polluting parts, using ARIFMA-FIGARCH method in the period 1971-71. The results show that carbon dioxide emissions in Iran, industry and services will increase.In 2035, carbon dioxide emissions in the country are expected to reach 745876 thousand tons, in the industrial sector to 25.18 percent of fuel consumption and in the service sector to 25.89 percent of fuel consumption.Development programs have failed to reduce carbon dioxide emissions.
خلاصه ماشینی:
پیش بینی انتشار گاز کربنیک در ایران و بخش های آلاینده : رویکرد حافظۀ بلندمدت سمانه باقری * حبیب انصاری سامانی ** چکیده آلودگی یکی از معضلات قرن حاضر است و کشـورها بـا معاهـدات بـین المللـی سـعی در کاهش آلودگی دارند.
ایـن پـژوهش بـرای نخستین بار به پیش بینی انتشار گاز کربنیک در ایران و بخش های آلاینده ، بـا روش -ARIFMA FIGARCH در دوره ٢٠١٧-١٩٧١ میلادی پرداختـه اسـت .
حسینی(Hosseini ) (٢٠١٩) به پیش بینـی انتشـار گاز کربنیک در ایران بر پایه سـری زمـانی و آنـالیز رگرسـیون ، بـا روش رگرسـیون خطـی چندگانه (MLR)multiple polynomial regression و رگرسیون چند جمله ای چندگانـه بـرای کشور ایران ، در سال ٢٠٣٠ میلادی تحت فرضیات دو سناریو، تجارت به صـورت معمـولی (BAU)business as usual و برنامه ششم توسعه (SDP)Plan Sixth Development پرداختنـد و نتایج نشان داد، ایران به توافق نامه پاریس تحت مفروضات BAU، بـه احتمـال زیـاد عمـل نخواهد کرد و با اجرای کامل SDP، هدف برنامه توسعه برنامه ششم توسعه را تا پایـان سـال ٢٠١٨ میلادی میتواند برآورده سازد.
پائو و تیسای (Pao-Tsai) (٢٠١١) به مدل سازی و پیش بینی انتشار CO٢، مصرف انـرژی و رشد اقتصادی در برزیل برای دوره ١٩٨٠-٢٠٠٧ میلادی بـا روش پـیش بینـی خاکسـتری برای سال های ٢٠١٣-٢٠٠٨ میلادی پرداختند و به این نتیجه رسیدند، انرژی نقش مهـم تـری در انتشار گاز کربنیک دارد.
ایـن پـژوهش بــرای نخســتین بــار از روش ARIFMA-FIGARCH کــه بخشــی از مــدل بــا حافظــه - بلندمدت است ، برای پیش بینی انتشار گاز کربنیک در بخش های آلاینده بهره میگیرد.