چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، تدوین بستۀ والدگری خردمندانه براساس آموزههای امام علی (ع) و ارزیابی اثربخشی آن بر رابطۀ والد-فرزند و علائم مشکلات رفتاری درونیشدۀ فرزندان دختر پیشدبستانی است. روش پژوهش از لحاظ هدف بنیادی و کاربردی و از تحقیقات، ترکیبی-اکتشافی بهشمار میرود. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کتابهای ارزشمند نهجالبلاغه و غررالحکم و دررالکلم است که با روش نمونهگیری هدفمند گروه نمونه انتخاب شدند و سپس مولفههای خرد و والدگری از آنها استخراج و با روش کیفی تحلیل مضمون کدگذاری شدند. درنهایت بستۀ والدگری خردمندانه براساس آموزههای امام علی (ع) طی دوازده جلسه تدوین شد. اعتبارسنجی بسته با روش کاپا فلیسه 84/ 0 محاسبه شد. روش پژوهش در بخش کمی از نوع شبهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل والدین دانشآموزان دختر پیشدبستانی در سال تحصیلی 1398-1397 شهر اصفهان است که با توجه به ملاکهای ورود، 30 نفر بهطور در دسترس و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (با آموزشدیدن بستۀ والدگری خردمندانه) و کنترل (بدون دریافت مداخله) جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر). ابزارهای پژوهش شامل سیاهۀ رفتاری کودک (CBCL) و پرسشنامۀ رابطۀ والد-کودک پیانتا (CPRS) است. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرمافزار SPSS-25 نشان داد دو زیرمقیاس رابطۀ والد-کودک، صمیمیت و تعارض به همراه دو زیرمقیاس مشکلات رفتاری، اضطراب و افسردگی تفاوت معناداری با گروه کنترل دارند، اما زیرمقیاس وابستگی و شکایات جسمانی با گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان نمیدهد. پیشنهاد میشود این بسته برای ارتقای بهبود سلامت و تعارضهای خانواده استفاده شود.
The present study is an attempt to develop a wise parenting package based on the teachings of Imam Ali and evaluate its effect on parent-child relationship and symptoms of internalized behavior problems in preschool girls. The study falls under the category of hybrid heuristic research studies. The population of the study consists of two valuable books in the qualitative phase, namely Nahj al-Balaghah and Ghurar al-Hikam wa Durar al-Kalim. The purposive sampling method was used to select the sample. Two components, namely wisdom and parenting were extracted and coded using qualitative thematic analysis methods. Finally, a wise parenting package was formulated based on the teachings of Imam Ali in 12 sessions. The validity of the package was calculated using Fleiss' kappa method (0.84). In the quantitative phase, the research fell into the category of experimental studies with control group and pretest/posttest design. The population consisted of the parents of female preschoolers in Isfahan during the academic year 2017-2018. According to the inclusion criteria, 30 subjects were randomly assigned to an experimental group (receiving training with Wise Parenting Package) and a control group (without intervention) (15 subjects in each group). Data collection instruments included the Child Behavior Checklist (CBCL) and Pianta’s Child-Parent Relationship Scale (CPRS). The MANCOVA results in SPSS-25 showed a significant difference between the parent-child relationship subscales (intimacy and conflict) and the behavior problems subscales (anxiety and depression) in the control group. However, no significant difference was found between dependence and physical complaints in the control group. It is recommended that this package be used to further improve health and conflict among family members..
خلاصه ماشینی:
در دهۀ اخير به مسائل و مشکلات رفتاري ١ فرزندان به عنوان يکي از موضوعات عمدة روان پزشکي و روان شناسي توجه زيادي ميشود؛ زيرا از يک سو کودکان بخش عمده اي از جمعيت جوامع هستند و از سوي ديگر بسياري از کودکان در سال هاي نخستين کودکي مشکلات عاطفي و رفتاري دارند و نه تنها به راحتي از اين آسيب ها عبور نميکنند، بلکه ممکن است اين امر تا سال هاي بعدي زندگي از جمله بلوغ و حتي بزرگسالي نيز تداوم يابد (ساطوريان ، هراتيان ، طهماسيان و احمدي، ١٣٩٤).
علاوه بر اين در ايران از ديگر مطالعات انجام شده ميتوان به نتايج پژوهشي سليمي سودرجاني و يوسفي (١٣٩٦) اشاره کرد که نشان داد آموزش سبک هاي والدگري مبتني بر پذيرش و تعهد به مادران بر کاهش اضطراب جدايي و نافرماني کودکان آن ها مؤثر بوده است .
نتايج اين پژوهش ميتواند به ساير پژوهشگراني که به حوزة پژوهش هاي کيفي و اسلامي علاقه مند هستند کمک شاياني کند؛ بنابراين سؤال اساسي پژوهش حاضر اين است که بستۀ والدگري خردمندانه براساس آموزه هاي امام علي (ع ) چه ويژگي هايي دارد و اثربخشي آن بر رابطۀ والد-فرزند و علائم مشکلات رفتاري دروني شدة فرزندان دختر 1.
بستۀ والدگري خردمندانه براساس آموزه هاي امام علي (ع ) عنوان اهداف (مؤلفه هاي جلسات حديث نمونه جلسه شناساييشده ) أصلُ العَقلِ القُدرَةُ، وَثمَرَُتها السُّرورُ (ميزان الحکمه -باب السرور) توانمندي ريشۀ خرد توانمندي است و ميوة آن شادي .