چکیده:
درک مفاهیم ضمنی و کشف ظرایف تدوین فیلم که کمتر به آن پرداخته شده است، هدف اصلی این پژوهش است. از این رو با انتقال یکی از پرکاربردترین عناصر بلاغی (تشبیه) به مطالعات سینمایی، به روشنسازی چگونگی عملکرد تدوین تشبیهی در فیلمهای سینمای ایران پرداختهایم. این پژوهش کاربردی با روش توصیفی-تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای و منابع صوتی- بصری(فیلمها) انجام گرفته است. نمونهگیری به شیوۀ هدفمند انجام شده و چهارچوب نظری بر نظریّۀ فرمالیستی آیزنشتاین استوار است. در این پژوهش نخست با بیان تشبیه و تفاوتهای آن با استعاره و جناس، الگوی دقیقی از آن برای بررسی در سینما ارائه و سپس به صورت عینی و عملی نمونههایی از تدوین تشبیهی در سینمای ایران با در نظر داشتن سیر تاریخی و موضوعی بیان شده است. نتایج پژوهش نشان داد نحوۀ ترکیب نماها به شیوۀ تشبیهی تا حدّ زیادی بر کیفیّت زیباییشناسی فیلمها افزوده است. مضامین مختلفی چون تلاش برای بقا، بازیچه بودن قشر ضعیف جامعه، حرص و طمع حیوانی انسان، دید استثمارگرانه به زن، روابط پوشالی و دروغین میان انسانها و... از طریق این تمهید فرمال در فیلمها خلق شده است. کاربرد بیشتر قطع ساده در مقایسه با ترفندهایی چون دیزالو و فید و انتخاب مشبهبههایی که جزوی از بافت و زمینۀ داستان بوده، بیان واقعگرایانه و سادهتری از فرم تدوین تشبیهی را شکل داده است. در نظر داشتن روند تاریخی با نمونههایی از دهۀ 40 تا 80 نیز به خوبی آشکار کرد با گذشت زمان پیچیدگی و ظرافت بیشتری در عرصۀ کاربرد تدوین تشبیهی رخ داده است.
Understanding the implications of film editing that has been less researched is the main purpose of this research .Therefore, using one of the most widely used rhetorical elements (simile), we have clarified how the similarity editing works in Iranian films. This applied research has been done by descriptive-analytical method and using library resources and audio-visual resources (films). In this research, purposive sampling method has been used and the theoretical foundations of research are based on Eisenstein's formalist theory. First, a precise pattern of simile and its differences with metaphor and pun is presented to be used in cinematic studies. Then, examples of similarity editing in Iranian cinema films are expressed objectively and practically, by considering the historical and thematic trends. The results show that the way of combining the shots by using the method of similarity editing, has greatly increased the aesthetic quality of the films In addition, various themes such as the struggle for survival, oppression of the poor, human greed, exploitative view of women and fake relationships between people, through similarity editing has been created in these films. The greater use of simple cuts in comparison with other tricks and the selection of elements that have been part of the context of the story, this has led to a more realistic and simpler expression of the form of similarity editing. Considering the historical trend with examples from the 40s to 80s, it is well revealed that over time, more complexity has occurred in the application of similarity editing.
خلاصه ماشینی:
ارتباطا و رسانه نیانی ١٤ زمستان ١٤٠٠ تصویر ۳ تدوین تشبیهی در فیلم اکتبر همان طور که در تصاویر مشاهده میشود ابتدا الگوی تشبیهی برقرار شده است و سپس A از این الگو کنار گذاشته شده و B برای بیان یکسان بودنش با A وضعیت جدیدی به خود گرفته و به تنهایی به کار رفته است (AB) تصویر ۴ استعاره در فیلم اکتبر نوع دوم استعاره در تدوین سینمایی پیچیدگی بیشتری دارد و در آن بدون این که نخست مشبه و مشبه به در نماهایی کنارهم قرار بگیرند، شباهت میان مشبه و مشبه به از خط داستانی بافت و سیاق متن و تداعیهای بصری دریافت میشود بهترین مثال از این نوع استعاره یکی از نخستین نمونه های آن است که در سینمای گریفیث رخ داده است بلا بالاش نظریه پرداز فیلم در فصل دهم از کتاب پرآوازه اش تئوریهای فیلم ضمن توضیح یکی از فیلم های گریفیت که از آن نمیبرد نحوه نمایش ماشینهای بزرگ چاپ و خروج روزنامه ها در کنار تصاویری از چهرۀ هراسان زن را در آن ،فیلم نمونه ای از تدوینی استعاری برمی شمرد و معتقد است گریفیت به این طریق نشان داد که چگونه مطبوعات زرد میتوانند حسن شهرت زن را از بین ببرند 125 : 1952 ,Balazs نامی مسأله مهم دیگری که در تعریف و پیگیری تدوین تشبیهی ممکن است مشکلاتی را ایجاد ،کند تمیز تشبیه از جناس .