چکیده:
حیات یکی از مهمترین و بنیادیترین مسائل فلسفی است که فیلسوفان هماره به واکاوی آن پرداختهاند. تحلیل حیات دنیا از دیدگاه ملاصدرا باید در چارچوب فلسفه وی و نگرش وجودی او به عالم هستی صورت پذیرد تا تبیینی جامع و دقیق بهدست آید. حیات در فلسفهی صدرا مساوق وجود و ساری در هر شی و امری مشکک است که در هر مرتبه ظهور و بروزی متفاوت دارد و دنیا ظهور وجود و حیات در پایینترین مرتبه آن است. در نگرش وجودی ملاصدرا به عالم هستی، دنیا شأنی از شئون حق تعالی و مرتبهای ضروری از مراتب هستی است. اصول مهم حکمت متعالیه همچون وحدت تشکیکی وجود و حرکت وجودی اشتدادی در تبیین حقیقت حیات دنیا از منظر ملاصدرا نقش مهمی را ایفا میکنند. بر این اساس حیات دنیا نه تنها باطل نخواهد بود بلکه شانی از واجب تعالی است که با حرکت اشتدادی به سوی کمال خود سیر میکند. گفتنی است این مقاله حیات را در دو نظام وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود به روایت ملاصدرا مورد واکاوی قرار داده است.
This article examines the issue of life in Mulla Sadra’s Philosophy. To provide a comprehensive and accurate explanation, the Mulla Sadra’s analysis of life should be addressed with respect to his framework of philosophy and his existential attitude to the universe. Life in Sadra's philosophy is coextensive with existence and, so, runs through everything. Life has an analogical gradation in its nature which has different manifestations at different levels; e.g., the mundane world is the manifestation of being and life at its lowest level. In Mulla Sadra's existential attitude toward the universe, the world is a manifestation of God and a nessecary stage of existence stages. The important principles of transcendental philosophy, such as the graded unity of existence and the intensified substantial motion, play an important role in explaining the nature of life in Mulla Sadra's view. This article explains the issue of life in the framework of two theories: “graded unity of being” and “pantheism” in Sadra's philosophy.
خلاصه ماشینی:
در ذيل تنها پژوهش هايي دررابطه حيات دنيا که از منظر حکمت متعاليه به رشته تحرير درآمده است ، مورد بررسي قرار ميگيرد: علامه طباطبايي، در کتاب انسان از آغاز تا انجام [٢٥] چگونگي و مراحل آفرينش آدمي را با استفاده از آيات قرآن کريم بررسي کرده است .
[همان ، ص ٢٥٦] وي در توضيح اين معنا بيان ميکند که براي هر شياي وجودي مخصوص آن است که با آن وجود از مافوق خود متأثر ميگردد و بر مادون خود تأثير ميگذارد و اين تأثير و تأثر در حيوانات احساس و تحريک ناميده ميشود و در انسان تعقل و تدبير، و در گياهان تغذيه و توليد؛ و بر همين اساس ميتوان موجوداتي که در مرتبه پايين تر و يا بالاتر قرار دارند را صاحب حيات دانست .
". [١٥، ص ٧] در اينجا هدف بررسي و تحليل ادله اصالت وجود و يا خود مسئله اصالت وجود نيست بلکه آنچه مهم است توجه به اين حقيقت است که با پذيرش اصالت وجود و اعتباريت ماهيت در نظام فلسفي صدرا نوع نگاه به هستي و بسياري از مسائل فلسفي تغيير خواهد کرد و بر اين اساس ديدگاه ملاصدرا از حقيقت حيات دنيا نيز بايد با نگاه وجودي نگريسته و تحليل شود تا تبيين و توصيفي صحيح از دنيا بدست آيد.