چکیده:
عوامل درونی و بیرونی سازمانها و در نتیجه چالشهای کسبوکار در مواجهه با شرایط تحریمهای اقتصادی به سرعت تغییر نموده و برنامههای راهبردی را کماثر می نمایند. تحلیل SWOT میتواند در زمان بروز اینگونه بحرانها، به سازمانها در ارزیابی، بازنگری و ارتقاء برنامههای راهبردی کمک نماید. اما تحلیل SWOT قادر به ارزیابی جامع عوامل راهبردی نبوده و اولویتبندی دقیقی از راهبردها براساس اهمیت آنها ارایه نمیدهد. هدف این مطالعه، بهنگام سازی و ارتقاء برنامه راهبردی سازمان در شرایط تحریمهای اقتصادی با بکارگیری یکپارچه تحلیل SWOT و روشهای تصمیمگیری چندمعیاره تحت عدم قطعیت فازی است. این هدف در قالب یک مدل ریاضی ترکیبی، برای ارتقای کیفیتِ تحلیل SWOT، صورت گرفته و در یک سازمان صنعتی فعال در تولید ترانسفورماتور بکارگیری و آزمون شده است. در این فرآیند، با استفاده از روش دلفی و تحلیل SWOT، عوامل محیطی استخراج و راهبردهای سازمانی بازنگری گردیده است. سپس فرآیند تحلیل شبکه جهت وزندهی عوامل و روشهای تاپسیس، ویکور و کاپراس تحت شرایط فازی جهت رتبهبندی راهبردها و اعتبارسنجی آنها استفاده شده است. همچنین سازگاری نتایج و همبستگی بین آنها بررسی شده است. نتایج حاصل از مطالعه موردی این تحقیق (براساس فرآیند اعتبارسنجی)، حاکی از کارایی و کاربردی بودن مدل ارئه شده است. مدل پیشنهادی میتواند برای بهنگامسازی و ارتقاء راهبردهای سازمانی در شرایط تحریم در سایر شرکتهای صنعتی کشور نیز بکارگرفته شود.
The internal and external factors of organizations and, as a result, their business challenges in facing economic sanctions have changed rapidly and rendered strategic plans ineffective. The SWOT analysis can help organizations in evaluating, reviewing and upgrading strategic plans when such economic crises occur. Nevertheless, SWOT analysis does not enable to evaluate strategic factors of an organization comprehensively and hence, does not provide exact priorities of strategies regarding their importance. The purpose of this study is to integrate SWOT analysis and multi-criteria decision-making methods under fuzzy conditions in bringing up to date and upgrade an organization's strategic plan in times of economic sanctions. This objective follows via a hybrid mathematical model to improve the quality of SWOT analysis and has applied and tested in a transformer manufacturer factory. In this process, the internal and external factors of organizations and revised strategies have extracted by the Delphi method and SWOT analysis. Then, the network analysis process has used to weight the factors, and TOPSIS, VIKOR, and COPRAS under fuzzy conditions have applied to rank the strategies and validate them. Besides, the consistency of the rating results and the correlation between them have examined and verified. This confirmation indicates the efficiency of the ratings and the applicability of the model. The proposed model can apply to improve and enhance the organizational strategies under sanctions conditions in other industrial companies in the country.
خلاصه ماشینی:
اين چهار عامل در تحليل SWOT١در نظر گرفته مـيشـوند؛ بـه ايـن صـورت کـه رويکـرد SWOT با بررسي عوامل داخلي (نقاط قـوت و ضـعف ) و عوامـل خـارجيِ (فرصـت هـا و تهديدها) تأثيرگذار بر عملکرد سازمان ، به صورت سامانمند به تصميم گيرنده کمک ميکنـد، راهبرد خود را با تکيه بر نقاط قوتي تعيين نمايد کـه ضـعف هـايش را کـاهش دهـد يـا از فرصـت هـايش بـراي احتـراز از تهديـدها اسـتفاده نمايـد (ديسـون ،٢ ٢٠٠٤).
بر ايـن اسـاس ، در اين مقاله يک مدل رياضي ترکيبي براي بهنگـام سـازي و ارتقـاي راهبـردهـاي سـازماني در شرايط تحريم اقتصادي پيشنهاد شده است که تحليـل SWOT و روش هـاي تصـميم گيـري چندمعياره را طي چهار مرحله به کار گرفته است .
بـراي گـردآوري داده هـا در زمينـه ي مبـاني نظري اثرگذاري تحريم هاي اقتصادي، از مطالعات کتابخانه اي و مصاحبه با خبرگان (داخـل و خارج از صنعت مورد مطالعه ) در جلسات هم انديشي استفاده شده است و نظـرات آنـان در زمينه ي شناسايي عناصر تحليل راهبردي SWOT (نقاط ضعف ، قوت ، فرصت و تهديـد)، شناسايي راهبردها و نيز تشکيل ماتريس هاي مقايسات زوجي در فرايند انجام تحقيق ، احصا گرديـده اسـت .
در اين مطالعه يک مدل ترکيبي براي شناسايي و تدوين راهبردهاي سازماني در شـرايط تحريم و اولويت بندي راهبردهاي مـؤثر پيشـنهاد شـده اسـت کـه در آن تحليـل SWOT و روش هاي MCDM طي چهار مرحله ي (١) انجام تحليل SWOT، ترسـيم مـاتريس ارزيـابي موقعيت و اقدام راهبردي١ و تعيين راهبردها، (٢) به کـارگيري روش ANP بـراي تعيـين وزن عوامل ، (٣) رتبه بندي راهبردها بر مبناي نتايج ANP و بـا روش هـاي FTOPSIS و FVIKOR و (٤) اعتبارسنجي و آزمون سازگاري نتـايج رتبـه بنـدي و تعيـين رتبـه بنـدي واحـد بـراي راهبردها، به کارگيري ميشوند.