چکیده:
این پژوهش به بررسی و تحلیل بنیانها و اصول تمدنساز در بیانیه گام دوم که ریشه در «قرآن و حدیث» دارد میپردازد، مهمترین بنیانهایی که در بیانیه آمده است، عبارتاند از: علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، آزادی و استقلال، سیاست خارجی و سبک زندگی. ویل دورانت در قسمتی از کتاب تاریخ تمدن خود به مباحث نظری تمدن پرداخته است. وی اقتصاد، اخلاق، علم، هنر و سیاست را بهعنوان بنیانهای تمدن موردبحث قرار داده است. مسئله این پژوهش بررسی بنیانهای تمدن در اندیشه امام خامنهای و تحلیل بنیانهای تمدن در اندیشه ویل دورانت است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و انتقادی، ضمن بررسی هر یک از بنیانهای فوق و ارائه دیدگاه قرآن، به تحلیل و نقد دیدگاه ویل دورانت نیز پرداخته است. نتایج پژوهش نشان میدهد: طبق دیدگاه امام خامنهای تمدن نوین اسلامی باید با دین و اسلام پیوند خورده باشد، برخلاف دیدگاه ویل دورانت که جایگاهی برای دین در تمدن معتقد نیست. محور اصلی تمدن قرآن است که کتابی نظامساز، جامعهساز و انسانساز است. برخلاف دیدگاه ویل دورانت که محور اصلی را اقتصاد و سایر اصول تمدن را متأثر از آن میداند؛ همچنین دانش، اخلاق و سیاست بهصورت مصداقی در تمدنهای موجود جایگاهی ندارد، بلکه تمدن نوین اسلامی بر اساس علم معیار، اخلاق، حکومت و سیاست حرکت میکند
This study examines and analyzes the foundations and principles of civilization in the declaration of the second step, which is rooted in the Quran and Hadith. The most important foundations of the declaration are science and research, spirituality and ethics, economics, justice and the fight against corruption, freedom and independence, foreign policy and lifestyle. Will Durant deals with the theoretical issues of civilization in a part of his book on the history of civilization. He has discussed economics, ethics, science, art and politics as the foundations of civilization. The subject of this research is the study of the foundations of civilization in Imam Khamenei’s thought and the analysis of the foundations of civilization in Will Durant’s thought. This research uses analytical-descriptive and critical methods while examining each of the above foundations and presenting the Quranic point of view, also analyzes and criticizes Will Durant’s point of view. The results of the research indicate that according to Imam Khamenei, the view of modern Islamic civilization should be linked to religion and Islam, contrary to Will Durant, who does not believe in a place for religion in civilization. The main axis of civilization is the Quran, which is a system-building, community-building and humanizing book; contrary to Durant’s view that the main axis is influenced by economics and other principles of civilization. Also, knowledge, ethics and politics have no place in existing civilizations as instances, but the new Islamic civilization moves based on standard science, standard ethics, government and standard politics.
خلاصه ماشینی:
تحلیل قرآنی بنیانهای تمدنساز در بیانیه گام دوم با تأکید بر نقد دیدگاه ویل دورانت 1 حسین علویمهر 2 چکیده این پژوهش به بررسی و تحلیل بنیانها و اصول تمدنساز در بیانیه گام دوم که ریشه در «قرآن و حدیث» دارد میپردازد، مهمترین بنیانهایی که در بیانیه آمده است، عبارتاند از: علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، آزادی و استقلال، سیاست خارجی و سبک زندگی.
قرآن کریم بهطور مکرر مردم را دعوت به مشاهده عمیق و تجربهاندوزی تعقل، تفکر و تدبر در وجود خود و سایر کائنات و عالم طبیعت میکند؛ چراکه باعث پرورش روح، عقل و اندیشه است، عالمان جایگاه ویژهای در قرآن دارند، دقت در آیه 11 سوره مجادله نشان میدهد که خداوند متعال درجات رفیعتری برای اهل علم نسبت به دیگران قرار داده است (طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1417: 19/189/) روایات مربوط به علم در منابع حدیثی بیش از آن است که بتوان در این مختصر برشمرد، احادیث فضل علم و عالم، درجات علم، جایگاه بلند دانش، آثار و نتایج، انواع و اقسام و فواید علم، همگی حکایت از اهمیت فوقالعاده «علم و دانش» در تمدن اسلامی دارند؛ امیرِ بیان( در جملهای کوتاه و ژرف، فرمودهاند: «علم وسیله استیلاء یافتن و برتری است، هر کس به آن دست یابد، با آن حرکت خواهد کرد و هر کس از آن بازماند بهسوی دارنده آن سوق داده میشود و نیازمند عالمان خواهد بود» (سید رضی، نهجالبلاغه، حکمت 660).