چکیده:
تجدید حیات روستاها به عنوان پیادهسازی استراتژی توسعه روستایی از طریق توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیباسازی روستاها معرفی شده است. در مناطق روستایی، احیای بخش کشاورزی به عنوان پایهای اصلی و به عنوان مبنایی برای رسیدن به این هدف در نظر گرفته شده است. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص ها و راهبردهای احیای کشاورزی در راستای تجدید حیات مناطق روستایی می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه می باشد. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان مختلف در زمینههای تحصیلی جغرافیای روستایی، اقتصاد کشاورزی، علوم اجتماعی و جامعهشناسی روستایی، کارشناسان جهاد کشاورزی، متخصصان/نخبگان/ مدیران و جوانان روستایی استان لرستان میباشد. با روش نمونهگیری هدفمند 70 کارشناس به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای پاسخگویی به سوالات پژوهش از مدل تحلیل شبکهای فازی (FANP)، مدل گسترش عملکرد کیفیت (QFD) و برای شناسایی راهبردهای اجرایی تجدید حیات مناطق روستایی از مصاحبههای اکتشافی و نتایج مدل تجربی QFDاستفاده شد. نتایج پژوهش گویای آن است که 1) سرمایهگذاری، 2) توسعه بازاریابی، 3) سیاستهای حمایت از کشاورزان، 4) اصلاح و تغییر الگوی کشت مهمترین راهبردهای احیای کشاورزی در لرستان بودهاند. نتایج مدل QFD و ماتریس ارتباط نشان داد که 1) عامل انسانی، 2)کمک مالی/مشاوره دولتی، 3)عامل اجتماعی، 4)منابع محلی و 5)برنامهریزی محیطی/امکانات برای توسعه آتی روستاها و کشاورزی مهمترین پیشرانهای مورد نیاز تجدید حیات مناطق روستایی لرستان میباشند. آموزش نیروی انسانی و رهبری محلی، کمک مالی/ سرمایهای و مشاوره دولتی، عامل اجتماعی و تقویت مشارکت، استفاده بهینه از منابع محلی و برنامهریزی بر اساس منابع محیطی و امکانات محلی برجستهترین استراتژیهای اجرایی تجدید حیات مناطق روستایی لرستان با تاکید بر بخش کشاورزی بودند. از نتایج این پژوهش برای احیای کشاورزی و تجدید حیات روستایی در سایر مناطق روستایی ایران میتوان استفاده نمود.
خلاصه ماشینی:
نتايج مدل QFD و ماتريس ارتباط نشان داد که ١) عامل انساني ، ٢)کمک مالي/مشاوره دولتي، ٣)عامل اجتماعي، ٤)منابع محلي و ٥)برنامه ريزي محيطي/امکانات براي توسعه آتي روستاها و کشاورزي مهم ترين پيشران هاي مورد نياز تجديد حيات مناطق روستايي لرستان مي - باشند.
بر اين اساس و با توجه به آنچه بيان شد سئوالات اين پژوهش عبارتند از: 3 / 25 الف : مهم ترين شاخص ها و راهبردهاي بازسازي کشاورزي در مناطق روستايي لرستان کدامند؟ ب : مهم ترين عوامل و شاخص هاي مورد نياز تجديد حيات مناطق روستايي لرستان کدامند؟ ج : مهم ترين استراتژيهاي اجرايي تجديد حيات روستاهاي لرستان با تاکيد بر احياي بخش کشاورزي کدامند؟ ٢) مباني نظري استراتژي تجديد حيات و جوان سازي روستاها به عنوان پياده سازي استراتژي ارتقاء و توسعه روستايي و ايجاد يک سيستم اقتصادي مدرن با تاکيد بر برنامه ريزي، مشارکت و آموزش روستاييان معرفي شده است (٣ :٢٠١٨ ,Sun).
به اين دليل از روش ترکيبي استفاده شد که از ابزار تحقيقات کيفي مانند مصاحبه در کنار روش کمي و پرسش نامه (با طيف ليکرت ) به منظور شناسايي شاخص ها و راهبردهاي بازسازي (احياي) کشاورزي و مهم ترين راهبردهاي اجرايي احياي کشاورزي در راستاي تجديد حيات مناطق روستايي استان لرستان ، و کمک به تحليل داده هاي کمي و به دست آوردن اطلاعات بهره گرفته شد.