چکیده:
هدف این مطالعه ارزیابی وضعیت متغیرهای اقلیمی در حوضهی تالاب بینالمللی هامون با استفاده از مدلهای مختلف گردش عمومی مدل ریزمقیاس گردان LARS-WG6 در دو سناریوی انتشار RCP4.5 و RCP8.5 در دورههای 2040-2021، 2060-2041 و 2080-2061 براساس دادههای مشاهداتی ایستگاه سینوپتیک زابل در دورهی پایهی 2019-1983 است. ارزیابی دقت دادههای شبیهسازی شده بیانگر تطابق بالای مقادیر شبیهسازی شده توسط مدل و مقادیر واقعی در دورهی پایه است. نتایج ریزمقیاس گردانی نشان داد میانگین دمای کمینه و بیشینه در همهی ماهها در هر سه دوره، تحت دو سناریوی در همه مدلها افزایش خواهد یافت. روند افزایش در در دورهی 2080-2061 نسبت به دورههای پیشین شدیدتر خواهد بود. بیشترین و کمترین افزایش در میانگین دمای کمینه و بیشینهی ماهانه به ترتیب در مدل HadGEM2-EC، سناریوی RCP8.5 و مدل MPI-ESM-MR، سناریوی RCP4.5 پیشبینی شده است. طی دورهی 2080-2021 دامنهی تغییرات دمای بیشینه ماهانه در سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 به ترتیب 85/ 3-29/ 0 و 80/ 5-54/ 0 درجهی سلسیوس و دامنهی تغییرات دمای کمینه ماهانه به ترتیب 51/ 3-18/ 0 و 38/ 5-61/ 0 درجهی سلسیوس خواهد بود. میانگین بارش ماهانه در مدلها و سناریوهای مختلف به صورت نوسانی پیش بینی شده است. تغییرات میانگین بارش ماهانه تحت مدلها و سناریوهای مختلف بین 68/ 3- الی 6/ 8 میلیمترخواهد بود. بیشترین میزان افزایش میانگین بارش ماهانه در ماه مارس توسط مدل HadGEM2-EC در سناریوی RCP4.5 به میزان ۶/ ۸ میلی متر در دوره 2060-2041 پیشبینی شده است. بیشترین میزان کاهش میانگین بارش ماهانه در ماه ژانویه توسط مدل MIROC5 در سناریوی RCP4.5 به میزان ۶۸/ ۳ میلی متر در دوره 2080-2061 پیشبینی شده است. نتایج این مطالعه می تواند در اتخاذ راهکارهای معیشتی و شیوههای کشاورزی سازگار با اقلیم برای مدیران عرصه های منابع طبیعی مفید باشد.
The aim of this study is to evaluate the status of climatic variables in the basin of Hamoun International Wetlands using different general circulation models of LARS-WG6 downscaling method, under emission scenarios RCP4.5 and RCP8.5 during 2040-2021, 2060-2041 and 2080-2061 based on observed parameters in Zabol Synoptic gauge in 2019-1983. Accuracy analyzing indicated a high correlation between simulated and observed data. The results of downscaling showed that the mean minimum and maximum temperatures will increase in all months under two scenarios in all models during 2021-2080. The upward trend will be more severe in the period 2061-2080 compared to previous periods. The maximum and minimum increase in the mean minimum and maximum monthly temperatures are predicted in HadGEM2-EC model, RCP8.5 scenarios and MPI-ESM-MR model, RCP4.5 scenarios, respectively. During 2080-2021, the range of monthly maximum temperature changes in RCP4.5 and RCP8.5 scenarios will be 0.29-2.85 and 0.54-5.80 degrees Celsius, respectively, and the range of monthly minimum temperature changes will be 0.18 -5.51 and 0.61-5.38 degree Celsius respectively. The average monthly rainfall is projected to fluctuate in different models and scenarios. The average monthly precipitation changes under different models and scenarios will be between -3.68-6.6 mm. The highest increase in the average monthly rainfall will happen in March based on HadGEM2-EC model in the RCP4.5 scenarios by 8.6 mm in 2060-2041. The highest decrease in the average monthly rainfall is predicted in January by the MIROC5 model in the RCP4.5 scenarios by 3.68 mm in 2080-2061.The results of this study can be useful for natural resources managers in setting up climate-adoptive livelihood strategies and agricultural practices.
خلاصه ماشینی:
1 IPCC (Intergovernmental Panel on climate change) 2 Weather Generators 3 Rothamsted نتایج پیش بینی آب و هوای آینده در حوضه ی رودخانه ی انگرنجری ١ تانزانیا با استفاده از مدل LARS-WG نشان داد که در دهه ی ٢٠٨٠ افزایش کمینه و بیشینه ی دما بین ٠/٢ تا ٢/٦ درجه ی سلسیوس اتفاق میافتد و بارش آتی در ماه های آوریل ، می، ژوئن و ژوئیه به میزان ١٢-٣٧ درصد کاهش و در سایر ماه ها به میزان ٣-٨٨ درصد افزایش مییابد.
کاهش بارش و افزایش دما در مدل HadCM٣ و سه سناریوی آن در دوره های آتی در حوضه ی آبخیز بارایه نیشابور با استفاده از مدل ریزمقیاس گردان LARS-WG٥ توسط طائی سمیرمی و همکاران (١٣٩٣) گزارش شده است .
کمترین میزان افزایش میانگین دمای بیشینه در ماه ژانویه به میزان ٠/٢٩ درجه سانتیگراد توسط مدل MPI-ESM-MR در سناریوی RCP٤٥ و برای دوره ی ٢٠٤٠-٢٠٢١ پیش بینی شده است .
بیشترین افزایش میانگین دمای بیشینه ی ماهانه در ماه دسامبر به میزان ٥/٨ درجه ی سانتیگراد توسط مدل EC-HadGEM٢ در سناریوی RCP٨٥ و برای دوره ی ٢٠٨٠-٢٠٦١ پیش بینی شده است .
کمترین میزان افزایش میانگین دمای کمینه ی ماهانه در ماه فوریه و به میزان ٠/١٨ درجه سانتیگراد توسط مدل MPI-ESM-MR در سناریوی RCP٤٥ و برای دوره ی ٢٠٤٠-٢٠٢١ پیش بینی شده است .
بیشترین افزایش میانگین دمای بیشینه ی ماهانه در ماه های نوامبر به میزان ٥/٣٨ درجه ی سانتیگراد توسط مدل EC-HadGEM٢ در سناریوی RCP٨٥ و برای دوره ی ٢٠٨٠-٢٠٦١ پیش بینی شده است .