چکیده:
در مطالعات نوین معناشناختی، امکانات متنوع و منحصر به فرد زبانهای مختلف به عنوان یکی از معیارهای برتری زبانی به زبان دیگر بهشمار میآید؛ از جمله این امکانات زبانی میتوان به مقوله «تضمین نحوی» اشاره نمود. تضمین نحوی یک پدیدۀ سبکشناختی است که در اثر خروج از نحو زبان هنجار تشخّص مییابد و نقشی تعیینکننده در پیدایی و کشف معنای دقیق واژه دارد؛ بهنحویکه در صورت عدم توجه به این اسلوب، ترجمه دارای نقص و کاستی خواهد بود. در ترجمۀ تضمین نحوی، توجه به ساختار نحوی و بلاغی از اهمیت ویژهای برخوردار است و از میان روشهای مختلف ترجمه، ترجمۀ معنایی میتواند مناسبترین روش برای ترجمۀ چنین واژگانی باشد؛ چون در ترجمۀ این واژگان علاوه بر معنای وضعی و لفظی، باید معنای ضمنی آن را نیز لحاظ کرد. این جستار، با شیوۀ توصیفی - تحلیلی در پی شناســایی تضمین نحوی در افعال مورد استفاده در کتاب نهج البلاغه و ارزیابی ترجمههای: آیتی، فیض الإسلام، شهیدی، دشتی و جعفری از نظر رعایت اسلوب مذکور است. بررسیها نشان میدهد که در بسیاری از موارد، معادلی دقیق با ذکر همه مؤلفههای معنایی برای واژههای متضمن در ترجمههای فارسی انتخاب نشده است؛ در حالیکه توجه به بافت کلام و مراعات قوانین نحوی میتواند مترجم را در انتخاب برابرنهادهای دقیق واژگانی یاری نماید.
In modern semantic studies, the diverse and unique possibilities of different languages are considered as one of the criteria of linguistic superiority in another language. the phenomenon of "implication" is a stylistic phenomenon that is recognized as normal by deviating from the syntax of the language. So, translation of these words is of particular importance which will be discussed in this article to the methodology of the types of language and critical of some translators in the Nahj al-Balagha. In the translation of language, paying attention to the syntax and rhetorical aspect is of particular importance and among the various methods of translation, the method (meaning) can be The most appropriate way to translate alternative words, Because, in the translation of these words in addition to the rotation means, should be considered the implication of meaning. This article, through descriptive-analytical, try to check the exact meaning of the alternation and issues related to it in the most significant contemporary translations, and the requirements of its translation in the Nahj al-Balagha. Studies show that in many cases, an exact match to mention all the semantic components not selected for the words " language" in Persian translations while considering the context and respecting syntax rules can help the translator in the selection of the exact equivalences of the words.
خلاصه ماشینی:
روش شناسي پديدٔە تضمين نحوي در فرايند ترجمۀ نهج البلاغه (با محوريت ترجمه هاي : آيتي ، فيض الإسلام ، شهيدي ، دشتي و جعفري ) بهروز قربان زاده * جواد محمدزاده ** چکيده در مطالعات نوين معناشناختي ، امکانات متنوع و منحصر به فرد زبان هاي مختلف به عنوان يکـي از معيارهـاي برتري زباني به زبان ديگر به شمار ميآيد؛ از جمله اين امکانات زباني ميتوان به مقوله «تضمين نحـوي » اشـاره نمود.
در ترجمۀ تضمين نحوي ، توجه به ساختار نحـوي و بلاغـي از اهميـت ويژه اي برخوردار است و از ميان روش هاي مختلف ترجمه ، ترجمۀ معنـايي مـيتوانـد مناسـب تـرين روش بـراي ترجمۀ چنين واژگاني باشد؛ چون در ترجمۀ اين واژگان علاوه بر معناي وضعي و لفظي، بايد معنـاي ضـمني آن را نيز لحاظ کرد.
چـون در ترجمـه تحـت اللفظـي تأکيـد بـر اداي معناي لفظ و کلمۀ ظاهري کلمـه اسـت و بـه قواعـد نشـانه گذاري ، کاربردشـناختي و معناي ضمني در زبان مقصد توجهي نمي شـود و ترتيـب واژه هـا از ترتيبشـان در مـتن مبدأ تبعيت ميکند ،لذا به معناي تضميني که در پـس ايـن لفـظ وجـود دارد، توجـه نمي شود و از آنجا که ترجمۀ معنايي ، به ساخت هاي دستوري و بـه چيـنش واژگـان در بافت نيز توجه دارد و محوريت آن فرايند کشف معني و انتقال آن از زبان مبدأ به زبان مقصد است ، بهترين شيوه براي ترجمۀ تضمين نحوي است .