چکیده:
پایبندی به تعهدات قراردادی از مسائل مهم حقوقی بهشمار میآید. لیکن گاهی برخی اشخاص تعهدات قراردادی خویش را نقض میکنند. یکی از ضمانت اجراهای نقض تعهدات قراردادی فسخ قرارداد است که در مورد شرایط پیدایش و نحوۀ اعمال و آثار آن تفاوتهایی در نظامهای حقوقی مختلف وجود دارد. نگارندگان این پژوهش در صدد برآمدهاند که مسئلۀ آثار چنین فسخی را با روشی توصیفی تحلیلی و تطبیقی در حقوق ایران، عراق و نیز کنوانسیون وین 1980 بررسی کرده، وجوه شباهت و تفاوت میان این نظامها را تحلیل نمایند. نتایج حاصل از این جستار نشان میدهد در مورد آثار فسخ قرارداد هرچند در هر سه نظام حقوقی، اصولاً فسخ قرارداد موجب زوال تعهدات طرفین میشود، لیکن پذیرش اثر قهقرایی برای فسخ در حقوق عراق و کنوانسیون وین و عدم پذیرش آن در حقوق ایران، موجب تفاوتهایی میان آنها شده است. ازجمله تفاوتهای یادشده، تفاوت از نظر قلمرو مواردی است که باید از سوی طرفین مسترد گردد و نیز تفاوت در تأثیر فسخ قرارداد بر حقوقی که پس از انعقاد قرارداد و قبل از فسخ آن برای اشخاص ثالث ایجاد شده است.
Pacta sunt servanda is one of the most important principles of law. However, some people violate their contract obligations. One remedy for this violation is avoidance of contract. There are some differences regarding conditions which could result in a kind of right to avoid the contract. This research attempts to survey the effect of this avoidance through descriptive-analytic and a comparative method in Iranian and Iraqi law and also in Convention on Contracts for the International Sale of Goods 1980 and analyze differences and similarities in above-mentioned legal systems. The results of this research show that although avoidance of contract leads to the deterioration of the parties' obligations in these three legal systems, there are some differences too. Avoidance of contract has a retrogressive effect in Iraqi and the Convention law but it is refused in Iranian Law. Also, there are some differences which have to be recovered by the parties.
خلاصه ماشینی:
نتايج حاصل از اين جستار نشان ميدهد در مورد آثار فسخ قرارداد هرچند در هر سه نظام حقوقي، اصولا فسخ قرارداد موجب زوال تعهدات طرفين ميشود، ليکن پذيرش اثر قهقرايي براي فسخ در حقوق عراق و کنوانسيون وين و عدم پذيرش آن در حقوق ايران ، موجب تفاوت هايي ميان آنها شده است .
محسن ، شفيق ، اتفاقيه الامم المتحده بشأن البيع الدولي للبضائع ، دراسه في قانون التجاره الدولي، (قاهره : دارالنهضۀ العربيه ، ١٩٨٨)، ص ٢٦٢؛ نغم حنا رؤوف ، ننيس ، التزام البائع بالتسليم في عقد البيع الدولي للبضائع وفقا لأتفاقيه فيينا ١٩٨٠، دراسه تحليليه ، اطروحه دکتوراه فلسفه في القانون الخاص ، جامعۀ الموصل ، ٢٠٠٤، ص ٢٦٢؛ عبدالحميد، پيشين ، صص ٣٦٢-٣٥٩؛ فتيحه ، بن زروق ، فسخ العقد طبقا لأتفاقيه فيننا لسنه ١٩٨٠ الخاصه بالبيع الدولي للبضائع ، مذکره لنيل شهادة الماجستير في القانون ، فرع العقود و المسؤوليه ، جامعۀ الجزائر (١)، کليۀ الحقوق ، ٢٠١٥، ص ٨٢؛ اکرم محمد، حسين ، الاخلال بالتنفيذ في بيوع التجاره الدوليه ، دراسۀ مقارنه ، (بيروت : منشورات الحلبي الحقوقيه ، الطبعه الاولي، ٢٠١٧)، صص ٢٤٦-٢٤٥؛ سيد حسين ، صفايي و همکاران ، پيشين ، ص ٣٠١.