چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر توانبخشی مبتنی بر رایانه برکارکردهای اجرایی (توجه انتخابی، حافظه کاری و بازداری رفتاری) در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی (پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه و پیگیری) انجام شد که جامعه آماری آن را تمامی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص (10 الی 12 ساله) تشکیل میداد، که در بازه اول مهر تا نیمه آبان ماه 1397به مرکز اختلالات یادگیری شهر اردبیل مراجعه کرده بودند (123 نفر). تعداد 30 نفر از آنها به صورت نمونهگیری هدفمند (انتخاب دانش آموزان داوطلب برای شرکت در پژوهش) انتخاب شدند (16نفر پسر و14 نفر دختر). و برای سنجش کارکردهای اجرایی از آزمونهای استروپ (توجه انتخابی)، یک محرک پیشین (حافظه کاری) و برو/ نرو (بازداری رفتاری) استفاده شد. دانش آموزان گروه آزمایش تکالیف بسته توانبخشی شناختی را در 12 جلسه 45 دقیقهای و در مدت چهار هفته انجام دادند. نتایج تحلیل کوواریانس دادهها نشان داد که بین میانگین پس آزمونهای استروپ، یک محرک پیشین و برو/نرو دانش آموزان گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0>p). علاوه براین نتایج آزمون t همبسته نشان داد که بین نتایج مرحله پس آزمون و مرحله پیگیری تفاوت معنی داری وجود ندارد. کارکردهای اجرایی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص با انجام تکالیف بسته توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه تقویت میشود
The aim of this study was to investigate the effect of computer-based rehabilitation on executive functions (selective attention, working memory and behavioral inhibition) in children with special learning disabilities. This research was conducted by quasi-experimental method (pre-test - post-test with control and follow-up group) in which the statistical population consisted of all students with special learning disabilities (10 to 12 years old), which in the first period of October to mid In November 2016, they had referred to the Center for Learning Disabilities in Ardabil (123 people). Thirty of them were selected by purposive sampling (selection of volunteer students to participate in the study) (16 boys and 14 girls). Strop tests (selective attention), one back test (working memory) and go / do not go (behavioral inhibition) were used to measure executive functions. The students in the experimental group performed cognitive rehabilitation package assignments in 12 sessions of 45 minutes over a period of four weeks. The results of analysis of covariance showed that there was a significant difference between the mean of Stroop post-tests, a previous stimulus and go /do not go students in the experimental and control groups (p disabilities.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحليل کوواريانس داده ها نشان داد که بين ميانگين پس آزمون هاي استروپ ، يک محرک پيشين و برو/نرو دانش آموزان گروه آزمايش و گواه تفاوت معني داري وجود دارد(٠٠١ واژگان کليدي: اختلال يادگيري خاص ، کارکردهاي اجرايي، توجه انتخابي، حافظه کاري، بازداري رفتاري.
به اعتقاد پنينگتون و اوزونف ٨(١٩٩٨)، کارکردهاي اجرايي مجموعه اي فرايندهاي اعلاي مغز هستند که به ساختار و کنش لوب پيش پيشاني وابسته بوده و نگهداشت و تغييرپذيري يک مجموعه ، کنتـرل تـداخل ، 1 Specific learning disorders 2 Yun 3 Muse 4 Mattison & Mayes 5 Executive functions 6 Working memory 7 Selective attention 8 Penington, ozonoff 70 بازداري رفتاري ١، برنامه ريزي و حافظه کاري شـامل مـي شـود.
در زمينه نقش نارسايي مولفه هاي کارکردهاي اجرايي همچون توجه انتخابي، حافظه کاري و بازداري پاسخ بيشتر مطالعات بر روي افراد عادي و يا مبتلا به ساير اختلالات روانشناختي انجام شده است و مطالعات کمي وجود دارد که در جامعه دانش آموزان با اختلال يادگيري خاص به بررسي وضعيت کارکردهاي اجرايي اين گروه و همچنين در مورد اثربخشي شيوه هاي مختلف توان بخشي کارکردهاي اجرايي انجام شده است (اماني و همکاران ، ١٣٩٦).
فرضيه هاي پژوهش - توانبخشي شناختي مبتني بر رايانه (با استفاده از نرم افزار آرام ) بر بهبود عملکرد توجه انتخابي دانش آموزان با اختلال يادگيري خاص تاثير دارد.
نتايج اين پژوهش همچنين حاکي از تأثير توان بخشي شناختي کارکردهاي اجرايي بر حافظه کاري دانش آموزان با اختلال يادگيري خاص بود.