چکیده:
زمینهوهدف: حقوق دفاعی متهم امروزه در اسناد بینالمللی و منطقهای حقوق بشری و قوانین داخلی کشورها ذکر شدهاند،لذا کنکاش در مورد حقوق دفاعی هم از جهت نظری و هم از جهت عملی ضروری و مفید است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آشنایی ضابطین با حقوق دفاعی متهم صورت پذیرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از حیث گردآوری دادهها از نوع توصیفی همبستگی با روش پیمایشی است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه است. حجم نمونه در این تحقیق 211 نفر از کارکنان کلانتریهای سرکلانتری دوم تهران است. روش نمونهگیری تمام شمار است. به منظور تعیین میزان اعتبار پرسشنامه از دیدگاه صاحبنظران و متخصصان استفاده شده و برای سنجش پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که با مقدار 88/0 تأیید شد. یافتهها: از نظر ضابطان مؤلفه آشنایی ضابطان با حقوق دفاعی متهم در مرحله تحت نظر و بازداشت با میانگین رتبه 91/2، مؤلفه آشنایی ضابطان با رعایت حقوق دفاعی متهم در مرحله احضار و جلب با میانگین رتبه 58/1 در رتبه دوم و در نهایت آشنایی ضابطان با حقوق دفاعی متهم در مرحله بازجویی با میانگین رتبه 50/1 در رتبه سوم اهمیت قرار دارند. نتیجهگیری: نیروی انتظامی برای رعایت حقوق متهمان توسط کارکنان کلانتریها لازم است که بر روی آموزش آنان برای آشنایی با حقوق دفاعی متهم در سه مرحله تحت نظر و بازداشت، احضار و جلب و بازجویی در برنامههای عملیاتی سالانه اقدامات جدی به عمل آورد.
خلاصه ماشینی:
در اين راستا، با توجه موضع قانون گذار در تصويب قانون آيين دادرسي کيفري مصوب ١٣٩٢ و دغدغـة مـديران قـوة قضـائيه و نيـروي انتظـامي جمهوري اسلامي ايران و همچنين اقدامات زيرساختي در راستاي انجام دقيق اين قـانون و با عنايت به اينکه کارکنان کلانتري ها بيش ترين نقش را در برخورد با متهمان دارند، در پژوهش حاضر، اين سؤال مطرح شده اسـت کـه در وضـعيت موجـود، بـين آشـنايي ضابطان دادگستري با حقوق متهم و رعايت حقوق دفاعي او در مراحل بازجويي ، احضـار، جلب ، بازداشت و تحت نظر چه رابطه اي وجود دارد؟ در اين زمينه بـا توجـه بـه ضـرورت ايجاد توازن ميان آشنايي ضابطان با حقوق دفاعي متهم و نظام مند کردن اين حقـوق در دوران بازجويي ، احضار، جلب ، بازداشت و تحت نظر در واحدهاي اجرايي پلـيس بـه ويـژه کلانتري ها که به عنوان اولين اقدام کنندگان در تشکيل پرونده هاي قضايي هستند، انجام پژوهشي مستقل در زمينة شناخت وضعيت موجود کلانتري ها در زمينة رعايـت حقـوق دفاعي متهمان و رسيدن به وضعيت مطلوب با نگاهي به تحـولات ايجـاد شـده از زمـان تصويب قانون آيين دادرسي کيفري مصوب ١٣٩٢ و همچنين ارائه راهکارهايي در جهت رفع نواقص احتمالي ضروري است .