چکیده:
قاچاق کالا معضلی است که در بستری از مشکلات و نارساییهای اقتصادی، سیاسی، حقوقی و امنیتی رواج پیدا میکند و تبعات منفی و مضر بسیاری برای اقتصاد کشور در پی دارد. این پژوهش با هدف بررسی عوامل ارتکاب قاچاق در استان آذربایجان غربی بهعنوان یکی از مناطقی که ارتکاب قاچاق شایع و دارای فراوانی است از دیدگاه مطلعین بومی و کارشناسان و محققین ذیربط بهطور جامع مورد شناسایی و تحلیل گرفته است. برای گردآوری دادهها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از نظریه داده بنیاد رویکرد اشتراوس و کوربین استفادهشده است. همچنین، بر اساس روش نمونهگیری هدفمند و معیار اشباع نظری در این منطقه با 16 نفر از مطلعان کلیدی و فعالان قاچاق، مقامات و مأموران مربوطه و پژوهشگران و اساتید دانشگاهی مصاحبه شده است. معیار اشتراک مصاحبهشوندگان اطلاع و اشراف مستقیم بر روند ارتکاب قاچاق در محدوده موردمطالعه بود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که «مشکلات تقنینی و وضع قوانین نامناسب»، «مشکلات اقتصادی و بیکاری»، «ضعف در سرمایهگذاریهای مولد در مناطق مرزی» بهعنوان شرایط علی؛ «ناهماهنگی دستگاههای کاشف»، «سودجویی و هیجانات کاذب مالی»، «ضعف آگاهی و برداشتهای نادرست» و «ارتباطات دوسویه سنتی و فرهنگی» مهمترین عوامل زمینهای، و «سوءاستفاده از موقعیت و جایگاه شغلی»، «ناهماهنگیهای مرتبط با کالاهای مکشوفه» و «نامناسب بودن حقوق و مزایای عوامل مرتبط با کشف » نیز ازجمله مهمترین عوامل مداخلهگر در وقوع قاچاق کالا در استان آذربایجان غربی میباشند. همچنین تحلیل صورت پذیرفته نشان داد که «اثرات نامطلوب اقتصادی»، «اثرات نامطلوب اجتماعی و فرهنگی»، «پیامدهای نامطلوب سیاسی» اصلیترین پیامدها و مهمترین راهبردهای مستخرجِ در این تحقیق کیفی «ضرورت اتخاذ سیاستهای پیشگیرانه»، «ضرورت اصلاح و بازنگری در قوانین» و «آسیبشناسی سیاستگذاری عمومی اقتصادی در حوزه قاچاق» تعیین شدند.
Smuggling of goods is a problem that is prevalent in the context of economic, political, legal and security problems and inadequacies and has many negative and harmful consequences for the country's economy. This study aims to investigate the causes of trafficking in West Azerbaijan province as one of the regions where trafficking is common and has a lot from the perspective of local informants and relevant experts and researchers. Semi-structured interview technique was used to collect data and grounded theory of Strauss and Corbin's approach was used to analyze the data. Also, based on purposive sampling method and theoretical saturation criteria in this region, 16 key informants and trafficking activists, relevant officials and researchers, and university professors were interviewed. The criterion for the interviewees' participation was direct knowledge and supervision of the smuggling process in the study area. The research findings show that "legislative problems and inappropriate legislation", "economic problems and unemployment", "weakness in productive investments in border areas" were determined as causal conditions; "Discrepancies of Discovered Goods", "Profitability and False Financial Excitement", "Lack of Awareness and Misconceptions" and "Traditional and Cultural Bilateral Communications" are the most important underlying factors, and "Abuse of job position", "Discrepancies related to discovered goods", "Inadequate salaries and benefits of employees and detectives" are also among the most important intervening factors in the smuggling of goods in the province of West Azerbaijan. The analysis also showed that "adverse economic effects", "adverse social and cultural effects", "adverse political consequences" were determined as the main consequences; and the most important strategies extracted in this qualitative research were "the need to adopt preventive policies", "the need to reform and review laws" and "Pathology of general economic policy in the field of trafficking".
خلاصه ماشینی:
ازاين رو در تحقيق حاضـر تـلاش خواهد شد تا طي يک تحقيق کيفي و با بهره گيري از نظرات گروه هاي مختلفي که در ايـن زمينــه مطلــع هســتند عوامــل علــي، زمينــه اي و مداخلــه گر در ايــن خصــوص را در اســتان آذربايجان غربي به عنوان يکي از استان هاي مرزي و مهم کـه بـا معضـل قاچـاق کـالا و ارز به صورت مستقيم گريبان گير هستند مورد تحليل قرار خواهيم داد تـا پاسـخ ايـن پرسـش را دريابيم که مهم ترين عوامل زمينه اي، علي و مداخله گر در ارتباط با وقوع قاچاق کالا و ارز در استان آذربايجان غربـي و تعـاملات ، کنش هـا و راهکارهـاي کـاهش وقـوع ايـن جـرائم کدام اند؟ پيشينه پژوهش بررسيهاي انجام شده گويـاي ايـن اسـت کـه هرچنـد تحقيـق خاصـي بـا موضـوع «عوامـل ارتکاب قاچاق کالا در شهرهاي مرزي استان آذربايجان غربي» به انجـام نرسـيده بااين حـال ميتوان به برخي از تحقيقات مشابه و مرتبط در اين راستا اشاره نمود: پناهي و همکاران (١٣٩٨) در مقاله اي با عنوان «تحليل الگوهاي فضايي و دامنـه بـرد قاچـاق متامفتامين و پيش ساز توليد آن در استان مرزي آذربايجان غربي» به اين نتيجه رسيده اند که مهم ترين مبدأ محموله هاي قاچاق متامفتامين ، مرزهاي غربي، شهرستان مرزي سردشت بوده که مبدأ ٧٠% پرونده هاي کشف محموله هاي قاچاق در اين استان است .