چکیده:
هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای انتخاب مدیران شرکتهای دولتی از طریق مشخص کردن ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای سیاسی و غیرسیاسی اثرگذار بر آن بود. در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته اکتشافی با استفاده از رویکرد فراترکیب ودلفی استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل 46 مقاله از 761 مقاله مرتبط مربوط به بازه زمانی2007 تا 2019 بود که با مرور نظاممند، انتخاب و با تحلیل محتوا کدگذاری شد. در مرحله کمی بهمنظور بومیسازی مدل، روش دلفی با 18 نفرخبره به کار گرفته شد. در نهایت عوامل موثر بر انتخاب مدیران در قالب هفت بُعد، 20 مؤلفه و 101 شاخص طبقه بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد که علاوه بر عوامل غیرسیاسی، مداخلهگرهای سیاسی درونسازمانی(مهارتهای سیاسی، شبکههای حمایتی درونسازمانی، ائتلافهای درونسازمانی، سیاست زدگی، سابقه فعالیت سیاسی، رﻓﺘﺎرﻫـﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ، ادراک ﻛﺎرﻛﻨـﺎن از سیاست، اراده سیاسی و ملاحظات سیاسی) و مداخلهگرهای سیاسی برونسازمانی (اکولوژی سیاسی، فشارهای سیاسی گروهها، قومها و احزاب، شبکههای حمایتی برونسازمانی، تغییرات ریاست جمهوری و نفوذ مقامات دستگاههای حکومتی) در انتخاب مدیران مؤثر است.
The aim of this research was to propose a local model for selecting managers of public enterprises by determining affecting political and non political dimensions, concepts and codes. To achieve this goal, mixed-method approach was applied. In the first step, meta-synthesis was carried out with analyzing 46 aricles from 761 articles (2007-2019) targeted for the research subject. For validation of findingd, Delphi method was used. Eighteen experts were selected and Delphi technique was performed in two stages. Finally, seven dimensions, 20 concepts and 101 codes were extracted. The findings suggested that in addition to nonpolitical dimensions, political dimension, comprised of two intra-organizational interventions (e.g., political skills, internal networking, politicization, political background, political behaviors, politics perceptions, political will, and political considerations) and extra-organization political interventions (political ecology, political pressure, external networking, presidential courses, government, and elected officials support) influence the selection of managers.
خلاصه ماشینی:
بر این اســاس و با توجه به شواهد ارائه شده در زمینه وضعیت انتخاب مدیران در جامعه موردمطالعه ، این سؤال مطرح است : ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های اثرگذار سیاسی و غیرسیاسی انتخاب مدیران شرکت ملی نفت ایران کدامند؟ در بررســی پیشــینه پژوهش داخلی و خارجی ، جدول (۱) بیانگر آن است که یکی از ابعاد مهم انتخاب مدیران تدوین مدل شایستگی و شیوه انتخاب و انتصاب مدیران و کارکنان شایسته در مناصب مختلف اســت ؛ اما بررسی دقیق تر پیشینه نشان از فقدان توجه لازم به مقوله بسیار مهمُ بعد سیاسی در گزینش مدیران اســت به گونه های که عمده تمرکز مطالعات درزمینه عوامل شخصیتی ، مدیریتی ، فرهنگی و دینی بوده اســت و بحث " عوامل سیاســی و اثرات آن " در حوزه مدیریت منابع انسانی در بســیاری از تحقیقات مورد توجه قرار نگرفته اســت .
از این رو مســئله اصلی پژوهش این اســت که ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سیاسی و غیرسیاسی اثرگذار در انتخاب مدیران شرکت ملی نفت ایران کدامند؟ روش شناسی تحقیق حاضر از نظر هدف ، کاربردی است .
تم ها اساس و پای های رابرای ایجاد "توضیحات و مدل ها تئوری ها و یا فرضیه های کاری" ارائه می دهند (Sandelowski & Barroso, 2006) در این پژوهش به منظور تبییین کلی فرآیند انتخاب مدیران از روش سه مرحله ای کدگذاری باز، محوری و گزینشی اشتراوس و کوربین (1990) استفاده شد که ابتدا کدهای باز در قالب "شاخص ها"، سپس کدهای محوری با عنوان در شکل (۱) ارائه شده است .