چکیده:
شمال غرب کشور که در برگیرنده استان های کردستان و آذربایجانات می باشد، به لحاظ برخورداری از آثار و ابنیه تاریخی
و باستانی و چشم اندازهای طبیعی، یکی از پهنه های ارزشمند کشورمان ایران از لحاظ جاذبه های گردشگری است. در
این مکان یکی از محورهای مهم گردشگری در حوزه سیاسی استان کردستان و آذربایجان غربی با پتانسیل غنی تاریخی
فرهنگی و طبیعی پکیج گردشگری تخت سلیمان قلعه زیویه و غار کرفتو است. با بررسی آثار معماری و بقایای تمدن
بشری یکی از راههای مطالعه ی خلق و خوی ارزشها هنجارها و ترجیحات بشری می باشد. زبان مشترک معماری یکی
از حوزه های جذاب علم معماری می باشد که می تواند اشتراکات فرهنگی را تبیین و آن را تفسیر نماید. شاخص سازی
نیز از همین رهیافت سرچشمه می گیرد که با تحلیل و تطبیق آثار معماری می توان شاخص های کارآمد و دقیقی تهیه
نمود. در این راستا مقاله حاضر در پی پاسخ به این دو سوال اساسی است که، مهمترین اشتراکات و اختلافات شاخص
های معماری این سه اثر به ترتیب اولویت چه شاخص هایی می باشد؟ اشتراکات زبان معماری سه اثر فوق را چگونه وزن
دهی، متناظر سازی و به روز نماییم تا بتواند ضمن حفظ هویت معماری ایران باستان آن را با معماری اسلامی امروز و
آینده مرتبط سازیم؟ روش این تحقیق تاریخی -تفسیری با رویکردی پدیدار شناسانه و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه
ای و نیز تحلیلهای میدانی است و سپس با تحلیل و تطبیق به تجزیه و تحلیل و تفسیر دادهها پرداخته است. نتایج
تحقیق نشان می دهد که شاخصهایی مانند اخروی گرایی، اعتقاد به پاکی و نور، میل به جاودانگی، دفاع از میهن، مامن
طلبی، تسلط و حکمرانی، ارتباط گرایی و کارکرد گرایی از مهمترین شاخص های مشترک زبان معماری سه سایت مورد
بررسی درقبل و بعد از اسلام بوده است. به کار گیری اصول یاد شده، وزن دهی و اولویت بندی شاخصهای معماری سنتی
این سه سایت، در طراحی آثار معماری پیشرو می تواند هویت معماری کشور راعمق ببخشد.
خلاصه ماشینی:
تحليل رابطه تطور تاريخي انديشه هاي ديني و شاخصه هاي کارکردي سه اثر تخت سليمان ، قلعه زيويه و غار کرفتو در قبل و بعد از دوره اسلام تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٠٦/٣٠ فرخ عبودي ١*، ليدا بليلان اصل ٢ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٠٨/١٢ کد مقاله : ٤٢٦٥٢ چکيده شمال غرب کشور که در برگيرنده استان هاي کردستان و آذربايجانات مي باشد، به لحاظ برخورداري از آثار و ابنيه تاريخي و باستاني و چشم اندازهاي طبيعي ، يکي از پهنه هاي ارزشمند کشورمان ايران از لحاظ جاذبه هاي گردشگري است .
در اين راستا مقاله حاضر در پي پاسخ به اين دو سوال اساسي است که ، مهمترين اشتراکات و اختلافات شاخص هاي معماري اين سه اثر به ترتيب اولويت در طول تاريخ ، چه شاخص هايي مي باشد؟ اشتراکات زبان معماري سه اثر فوق را چگونه وزن دهي، متناظر سازي و به روز نماييم تا بتواند ضمن حفظ هويت معماري ايران باستان آن را با معماري امروز و آينده مرتبط سازيم ؟ تحقيق حاضر به اين دليل از تحقيقات قبلي متمايز است که در تحقيقات قبلي هر سايت معماري تاريخي به صورت منفرد بررسي شده و يک منظومه ي معماري در اين حوزه جغرافيايي مشخص با ديدگاه منطقه اي و سيستماتيک جهت شاخص سازي معماري هويت بخش مورد بررسي قرار نگرفته است .
٤- مباني نظري با توجه به بررسي هاي انجام گرفته و تحليل تاريخي روند فراز و فرود در ٣٠٠٠ سال اخير مي توان گفت تخت سليمان ، قلعه زيويه و غار کرفتو همواره محوطه اي مهم بوده است و اديان زرتشتي، ميترايي، اسلام و ...
در جدول ٥ سه اثر تاريخي قلعه زيويه ، غار کرفتو و تخت سليمان از لحاظ مکانيابي، ويژگي هاي فني معماري و کاربري مورد بررسي و شاخص هاي هر کدام از اين آثار مورد تطبيق قرار گرقته است .