چکیده:
اشکال ژئومورفولوژیکی هرکدام در مراحل مختلفی از روند تغییرات محیطی و تکامل خود، شرایط پایداری و ناپایداریهایی را تحت تاثیر فرایندهای بیرونی و درونی متحمل میشوند. یکی از این فرمها، تودههای آذرین هستند که در اثر حرکات زمین ساختی و جنبش گسل ها، شکل متمایزی به خود گرفته و تغییر مییابند. این تغییر را با استفاده از شواهد و شاخصهای ژئومورفولوژیکی می توان نشان داد. توده آذرین آله در ورای کمربند دگرگونی سنندج -سیرجان در قسمت غربی استان قم واقع شده است. با بررسی الگوهای مختلف از قبیل الگوی زهکشی، تن رنگ، شیب، حلقههای مدور و شاخص های ژئومورفولوژی، رشد توده در این منطقه آشکار شد. شاخص الگوی کاملاً حکایت از ناپایداری این توده را دارد. اکثر سطوح دامنه های توده آله متشکل از اشکال مثلثی شکل است که تشکیل این سطوح حاصل عملکرد فرایندهای درونی فعال در مقابل فرایندهای بیرونی میباشد. تن رنگ سطوح مخروطافکنه ها روشن است که نشان از فعالبودن زمینساخت است. حلقه های دایرهای شکلگرفته در توده حکایت از گسترش دامنههای شرقی دارد. شیب مخروطافکنه های این توده بین ۵- ۱۰.۵ است که با عملکرد تکتونیک توجیه میشود و فرایند مورفولوژی سطوح مخروط افکنه ها بهصورت مجرا و پشته های کوچک است و 2 مورد از حالت فرسایش در قسمت جنوب شرقی توده نفوذی مشاهده شد، که به سمت رأس مخروط افکنه در حال پیشروی است. اسارت و انحراف آبراههها در منطقه، از شواهدی دیگری است که متأثر از تکتونیک فعال است. به دلیل ناپایداری دامنهها و مخروطافکنه ها هیچگونه فعالیت انسانی (به جزء مواردی خاص) در منطقه شکل نگرفته است. بهطورکلی این شاخص ها و شواهد، از ناپایداری و فعالبودن جنبش های زمین ساختی در توده دیوریتی و هم شکل نبودن قسمتهای مختلف توده آذرین خبر میدهند. بنابرای فعالبودن تکتونیک و ناپایداری این محیط کاملاً مورد تأیید است.
Geomorphological forms each at different stages of the process of environmental change and evolution, stable conditions and instabilities under the influence of external and internal processes. One of these forms is igneous masses, which take on a distinct shape and change due to tectonic movements and fault movements. This change can be shown using geomorphological evidence and indicators. The igneous massif is located beyond the Sanandaj-Sirjan metamorphic belt in the western part of Qom province. By examining different patterns such as drainage pattern, color tone, slope, circular rings and geomorphological indices, mass growth was revealed in this area. The pattern index completely indicates the instability of this mass. Most of the surfaces of the alley mass slopes are composed of triangular shapes, the formation of which is the result of the performance of active internal processes against external processes. The color tone of this cone is light and indicates that it is active. The circular rings of the mass indicate the expansion of the eastern slopes. The slope of this mass between 5-10.5 which is justified by tectonic action and all the alluvial fans of the surface morphology is in the form of ducts and small ridges And 2 cases of erosion were observed in the southeastern part of the intrusive mass, which is advancing towards the top of the alluvial fan. Captivity and diversion of waterways in the region is another piece of evidence that is influenced by active tectonics. Due to the instability of the slopes and alluvial fans, no human activity (except in special cases) has been formed in the area. In general, the indicators and evidence of instability and active tectonic movements in different parts of the intrusive rock of diorite and the lack of news of the day. Due to the active tectonics and instability of this environment is fully approved.
خلاصه ماشینی:
شیب مخروط افکنه های این توده بین ٥- ١٠,٥ است که با عملکرد تکتونیک توجیه میشود و فرآیند مورفولوژی سطوح مخروط افکنه ها به صورت مجرا و پشته های کوچک است و ٢ مورد از حالت فرسایش در قسمت جنوب شرقی توده نفوذی مشاهده شد که به سمت رأس مخروط افکنه در حال پیشروی است .
شفیعی (١٣٨٨) با بررسی تکتونیک فعال در رشته کوه بینالود با تکیه بر بررسیهای مورفوتکتونیکی، وجود آبراهه های گسلی (تأثیر زمین ساخت بر ایجاد شبکه آبراهه ها) و مخروط افکنه های جوان در رأس مخروط افکنه های قدیمی، گواه بالاآمدگی شدید در امتداد گسل های جوان مجاور دشت است و این نظر را تحکیم و تقویت میکند که بینالود به خاطر موقعیت خاص زمین ساختی که دارد (محل برخورد صفحات ایران و توران و زمین درز پالئوتتیس ) از لحاظ تکتونیکی فعال و در حال بالا آمدن است .
1 - Morisawa and Hack 2 - Keller et al, 3 -Chn et al 4 - Dlkilo et al, 5 - Malik et al 6 -Hamdovni et al / / / / / / / / / شکل ١: نقشه زمین شناسی و موقعیت توده نفوذی آله ( کوارتز –دیوریت ) و (Min؛ تناوب مارن و آهک ماسه ای)، (SV؛ پیروکسین آنزیت آمفیل دار (منبع : نگارنده ) روش پژوهش این پژوهش تلفیقی از نوع بنیادی – کاربردی بوده که با استفاده از روش های تحلیلی و بهره گیری از بررسی میدانی انجام شده است .
جدول ٢: بررسی شاخص های ژئومورفولوژی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 1 - Keller and Pinter ارزیابی تأثیرات شواهد تکتونیک بر سطح مخروط افکنه مخروط افکنه های منطقه متشکل از ١١ مخروط افکنه است که در دامنه های شمالی و جنوبی توده نفوذی آله قرار گرفته اند.