چکیده:
شفافیت بهعنوان یکی از اصول مهم حکمرانی خوب مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است. شفافیت در امور عمومی بهطور کلی به معنای گردش آزاد اطلاعات در حوزة امور عمومی و فراهم بودن امکان دسترسی همگان به اطلاعات مربوط به آن است. ایجاد شفافیت در امور عمومی، ناظر بر اهداف مختلفی از جمله افزایش اعتماد عمومی به دستگاه حاکمه است. بدیهی است پیشبرد برنامههای یک کشور بدون همراهی و همکاری مردم و نهادهای غیردولتی با مشکلات فراوانی مواجه میشود. در مقابل، با افزایش همراهی شهروندان با برنامههای دولت خود و همچنین ارتقای اعتماد شهروندان، آن دولت با چالشهای کمتری مواجه خواهد بود. این مسئله بیانگر اهمیت بحث از اعتماد عمومی و لزوم تلاش برای ارتقای آن است. این مقاله ضمن بیان اهمیت این مسئله، تأثیرگذاری شفافیت در امور عمومی بر مقولة اعتماد عمومی را نشان خواهد داد و شفافسازی را بهمثابة راهکاری برای ارتقای اعتماد عمومی معرفی خواهد کرد. همچنین جایگاه شفافیت در امور عمومی در نظام حقوقی ایران نشان داده خواهد شد و ضمن مروری کوتاه بر قوانین و مقررات، لایحة شفافیت بهعنوان مهمترین گام در ایجاد شفافیت عمومی از منظر تأثیر بر اعتماد عمومی نقد و بررسی خواهد شد.
Transparency is considered as an important principle of good governance in many countries. Transparency in public affairs means the free flow of information about public affairs and the availability of such information to all. Creating transparency in public affairs can achieve different goals, including increasing public trust in the government. To be sure, it would be difficult to advance a country's plans without the assistance and cooperation of the people and non-governmental organizations. On the other hand, by increasing public engagement in government plans as well as building trust between government and citizens, the government will face fewer challenges. Given these points, the importance of discussing public trust and the need for promoting it, is clear. This paper, while emphasizing the importance of public trust, will show the impact of transparency on gaining and promoting public trust. Furthermore, the place of transparency in the Iranian legal system will be discussed. To this end, while Iranian laws and regulations on transparency are briefly reviewed, the Bill on the Act on Transparency will be evaluated insofar as it is seen as the most important step in creating public transparency in terms of gaining public trust.
خلاصه ماشینی:
هنگـاميکـه در دسترس بودن تمامي اطلاعات با جزئيات آن ممکن نباشد، ناچار از به ميان آوردن بحث اعتمـاد هستيم ، اما براي به دست آوردن اين اعتمـاد، شـفافيت اوليـه لازم اسـت تـا مـردم از درسـتي و خيرخواهي قواي حاکمه اطمينان پيدا کنند، سپس به هر اندازه که شفافيت طي انجام فرايندها افزايش يابد، اعتماد عمومي تقويت خواهد شد (ر.
بـه همـين علـت همچنان که تأثيرات مثبت بستر مجازي و رسانه ها انکارناپذير است ، ميبايست به دنبال راهکـاري براي به حداقل رساندن مضرات آن بود، چراکه شفافيت با هدف ارتقاي اعتمـاد عمـومي دنبـال ميشود و انتشار اطلاعات نادرست يا غيرمفيد و همچنين نقض حـريم خصوصـي شـهروندان از عواملي است که ميتواند آثار مثبت شفافيت را در ديدگاه شهروندان تحت الشعاع قرار دهد و اين خود سبب از دست رفتن اعتماد عمومي خواهد شد که با غايت شفاف سازي ناسازگار است .
اهميت ايـن لايحـه از آن حيث است که پس از قانون انتشار و دسترسي به اطلاعات مصـوب ١٣٨٨ مهـم تـرين گـام در جهت شفاف سازي اطلاعات است که تصويب و اجراي مناسب آن اقدامي مؤثر در راستاي افـزايش اعتماد عمومي و مشارکت همگاني خواهد بود.
اطلاعـات مربـوط بـه امـور عمومي و فرايندهاي آن در حکومت هاي مردم سالار، متعلق به مردم است و ضـمن محـق بـودن مردم در آگاهي از اين اطلاعات ، دولت ها به عنوان متوليان امور عمومي، موظف به شفاف سازي و پاسخ گويي در مورد اقدام هاي خود هستند.