چکیده:
کمال نهایی انسان را باید به صورت تکبعدی نگریست یا با توجه به ابعاد گوناگون نفس انسان، باید جنبههای گوناگونی برایش ترسیم نمود؟ مقاله حاضر با هدف پاسخگویی به این پرسش و به روش «توصیفی تحلیلی»، در قالب تفسیر موضوعی، به نتایج ذیل دست یافته است: کمال آدمی براساس ابعاد گوناگون نفس او دارای جنبههای متفاوتی است. انسان به لحاظ شناختی میتواند به نقطهای برسد که تعلق خود به پروردگار و رحمت خاص او را به نحو حضوری درک کند. برخورداری از نیرویی فوق مادی و خداگونه، کمال نهایی انسان در بعد قدرت را محقق میسازد. محبت انسان به خیر و کمال مطلق (یعنی: خداوند متعال) و نفرت از شر و مظاهر آن، بالاترین مرتبه از کمال در بعد محبت است. احساس رضایت و شادمانی در نتیجه قرب به خداوند نیز مطلوب نهایی و غایتی است که انسانهای کامل به آن دست مییابند.
خلاصه ماشینی:
com مصطفي كريمي/ استاديار گروه تفسير و علوم قرآن، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني( دريافت: 19/06/1400 ـ پذيرش: 28/11/1400 چکيده کمال نهايي انسان را بايد به صورت تکبعدي نگريست يا با توجه به ابعاد گوناگون نفس انسان، باید جنبههاي گوناگوني برايش ترسيم نمود؟ مقاله حاضر با هدف پاسخگويي به اين پرسش و به روش «توصيفي ـ تحليلي»، در قالب تفسير موضوعي، به نتايج ذیل دست يافته است: کمال آدمي براساس ابعاد گوناگون نفس او داراي جنبههای متفاوتی است.
ک: صدرالمتألهین، 1368، ج8، ص138؛ مصباح يزدي، 1391الف، ج2، ص32)، اين سؤال مطرح ميشود که کمال حقيقي انسان را در کدام ساحت يا ساحاتي از نفس او بايد جستوجو کرد؟ آيا ميتوان تنها به يک جنبه اکتفا کرد؟ يا اينکه متناظر با ابعاد نفس، کمال نهايي او نيز حقيقتي ذوابعاد است و بايد تمام استعدادها و ظرفيتهاي روحي او را مطمح نظر قرار داد؟ روشن است که فعاليت نفس در هريک از ابعادش عامل و مقدمه دستيابي به کمال منظور نيست، بلکه بهدنبال ترسيم جنبههاي گوناگون کمال اکتسابي انسان براساس قابليتهاي رشديافته او هستيم.
بنابراين ميتوان گفت: کمال انساني نيز با توجه به اوصاف نسبت داده شده به روح او قابل شناسايي است و مصداق کمال نهايي انسان را بايد در ويژگيهاي نفساني او جستوجو کنيم؛ يعني همان فعليت استعدادها و قابليتهاي ذاتي که به مرتبه وجودي او افزوده است و او را تا ذات مستجمع جميع کمالات پيش ميبرد (ر.