چکیده:
امکان یا امتناع عرفی شدن جهان اسلام از جمله دغدغههای اصلی متفکران مسلمان در قرن معاصر میباشد و برخی از متفکرانی تلاش نمودهاند بر اساس آبشخورهای فکری به تبیین این مسئله بپردازند. در راستای اهمیت این امر، این نوشتار با اتخاذ رویکرد توماس اسپرینگز و بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی درصدد پاسخ به این سوال اصلی است: «علل بحران عرفی شدن جهان اسلام ناظر بر دیدگاه آیت الله خامنهای چیست و برون رفت از عرفی شدن جهان اسلام و رسیدن به وضعیت مطلوب چگونه خواهد بود؟». یافتههای پژوهش بر نکاتی چند تاکید دارد: یک. در دیدگاه آیت الله خامنهای عرفی شدن جهان اسلام پدیدهای عرضی و نه ذاتی بوده و این امر، بیشتر تحت تاثیر عوامل ارادی تا غیر ارادی میباشد. از اینرو امکان تغییر وضعیت موجود به وضعیت مطلوب وجود دارد. دو. در این نگاه فراتر از مقام ثبوت، در مقام اثبات کارآمدی نظام سیاسی اسلام مهمترین عامل در جلوگیری و کسترش نفوذ سکولاریسم در جهان اسلام میباشد. در این راستا، وقوع انقلاب اسلامی، تشکیل نظام جمهوری اسلامی و در پیش گرفتن اهداف تمدنی ـ تمدن نوین اسلامی ـ مسیری خلاف روند عرفی شدن جهان اسلام است که تاثیر و تاثرات آن در محیط داخلی و همچنین جریانهای اسلام گرا نظیر حزب الله لبنان، الحوثی یمن، و حشد الشعبی عراق میتوان دید.
This article seeks to answer the main question by adopting the approach of Thomas Springs and based on the method of qualitative content analysis: " What are the causes of the crisis of secularization of the Islamic world regarding Ayatollah Khamenei's view, and what will be the way out of the secularization of the Islamic world and reaching the desired situation?" The research findings emphasize several points: One. In Ayatollah Khamenei's view, the secularization of the Islamic world is a transverse rather than an inherent phenomenon, and this is more influenced by voluntary to involuntary factors. Therefore, it is possible to change the current situation to the desired situation.Two. In this view, beyond the position of proof, in the position of proving the efficiency of the Islamic political system is the most important factor in preventing and expanding the influence of secularism in the Islamic world. In this regard, the occurrence of the Islamic Revolution, the formation of the Islamic Republic and the adoption of the goals of civilization - the new Islamic civilization - is a path against the process of secularization of the Islamic world, whose impact on the domestic environment as well as Islamists such as Hezbollah, Lebanon and Al-Houthi Yemen , And Iraq can be seen.
خلاصه ماشینی:
در راستاي اهميـت ايـن امـر، ايـن نوشـتار بـا اتخـاذ رويکـرد توماس اسپريگنز و بر اساس روش تحليل محتواي کيفي، درصـدد پاسـخ بـه ايـن پرسش اصلي اسـت : «علـل بحـران عرفـي شـدن جهـان اسـلام نـاظر بـر ديـدگاه آيت الله خامنه اي چيست و برون رفت از عرفـي شـدن جهـان اسـلام و رسـيدن بـه وضعيت مطلوب چگونه خواهد بود؟» يافته هاي پژوهش بر نکاتي چند تأکيد دارد: يک ، در ديدگاه آيت الله خامنه اي عرفي شدن جهـان اسـلام پديـده اي عرضـي نـه ذاتي بوده ، اين امر بيشتر تحـت تـأثير عوامـل ارادي تـا غيـرارادي اسـت .
به عنوان مثال ، ميتوان به چند نويسـنده اشاره کرد که به صورت خاص به مسئلۀ سکولار شدن توجه کرده اند: محمدمسعود سـعيدي (۱۳۹۶) در کتابي با عنوان تبيين نظري سکولار شدن در جامعۀ ايـران معاصـر، و همچنـين ايشان (۱۳۹۴) در کتـابي ديگـر بـا عنـوان سـکولار شـدن مفـاهيم ، تحليـل هـاي نظـري و راهکارهايي براي مقابله ؛ هادي جليلي (۱۳۹۳) در کتابي با عنوان تأملاتي جامعـه شناسـانه دربارٔە سکولار شدن ؛ استيو بروس (۱۳۸۷) در کتابي با عنوان مدل سـکولار شـدن غـرب ؛ جعفر سبحاني (۱۳۸۴) در کتابي با عنوان عرفي شدن دين ؛ عليرضا شجاعي زنـد (۱۳۸۱) در کتابي با عنوان عرفي شدن در تجربۀ مسيحي و اسلامي .