چکیده:
اکراه به اعمالی که موثر در شخص باشعور بوده و او را نسبت به جان، مال یا آبروی خود تهدید کند به نحوی: که عادتا قابل تحمل نباشد، گفته میشود. اکراه با تهدید صورت می گیرد و در اراده ی مکره که او را فاقد قصد یا رضا می کند و مهم ترین دلیل فقهی رفع مسیولیت: حدیث رفع می باشد و در حقوق به خاطر معیوب شدن اراده فرد مکره، مسیولیت از او برداشته میگردد. اکراه به این معناست که شخص دیگری را از طریق فشارهای روحی و روانی در موقعیتی قرار دهد که مجبور شود بین ارتکاب جرم و از دست دادن یکی از امور بااهمیت زندگی (مانند جان و مال خود یا نزدیکانش) فقط یک مورد را انتخاب کند؛ بهنحویکه اگر مرتکب جرم نشود، جان یا مال یا ناموس خود یا عزیزانش مورد تعرض قرار گیرد. در این مورد قانون مرتکب جرم را سزاوار مجازات نمیداند و مجازات فاعل جرم را بر اکراه کننده تحمیل میکند. بر اساس ماده 151 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، «هرگاه کسی براثر اکراه غیرقابلتحمل مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب میشود مجازات نمیشود. با توجه به اینکه در قانون جدید در ماده 151 بهصراحت مقرر میدارد در حالت اکراه مرتکب مجازات نمیشود. بر این مبنا اثر حقوقی اکراه معافیت از مجازات است اما هنوز ابهاماتی درزمینهی تاثیر اکراه در جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص همچنان وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
بررسی و تبیین اکراه در حقوق کیفری ایران با تأکید بر تحولات قانون مجازات اسلامی سال 1392 (تاریخ دریافت 15/07/1400، تاریخ تصویب 18/12/1400) مهسا کمالالدینی چکیده اکراه به اعمالی که مؤثر در شخص باشعور بوده و او را نسبت به جان، مال یا آبروی خود تهدید کند به نحوی: که عادتأ قابل تحمّل نباشد، گفته میشود.
3- سرقت: بند 3 مادهی 198 قانون مجازات اسلامی یکی از شرایط مهم تحقق سرقت مستوجب حدّ این است که سارق با تهدید و اجبار وادار به سرقت نشده باشد.
ب: اکراه در موارد تعزیرات در مادهی 54 از قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 ش مقرر داشته است که در جرایم قابل تعزیر، هرگاه کسی براثر اجبار یا اکراه که عادتأ قابل تحمّل نباشد، مرتکب جرمی گردد، مجازات نخواهد شد و در این مورد اجبار کننده با شرایطی به مجازات آن جرم محکوم میگردد.