چکیده:
دین اسلام و آیین زرتشت برای خلقت انسان هدف یا اهدافی را تعیین کردهاند. در این مقاله با استفاده از منابع اصیل و مقدس هر دو دین، با روش توصیفی تحلیلی، اهداف خلقت انسان را بررسی میکنیم. در دین اسلام هدف اصلی، قرب به خداوند است که در سایه آن انسان به کمال وجودی میرسد، او را میشناسد و عبادت میکند و میتواند خلیفه خداوند در زمین باشد. در مقابل، در آیین زرتشت، هدف اصلی از بین رفتن شر و پلیدی از عالم است و انسان نیز بههمین دلیل آفریده شده است. رسیدن به کمال واقعی و سعادت فردی و آبادی جهان در سایه از بین رفتن پلیدی است. تمایز مهم اسلام و آیین زرتشت در این زمینه، عقلی بودن هدف غایی آفرینش انسان، یعنی قرب الهی در اسلام است و مبتنی بر افسانه بودن آن در آیین زرتشت است.
خلاصه ماشینی:
بنابراين اگر انسان توجه داشته باشد که هدف از خلقت او عبادت است، و آيات قرآن کريم او را به اين شرافت راهنمايي ميکند؛ نبايستی به غير از عبادت به چيز ديگر مشغول شود؛ زیرا انجام هر عملی غیر از عبادت، لغو و باطل خواهد بود.
اگر خداوند در آيات قرآن کريم هدف خلقت را عبادت ميداند، به اين سبب است که عبادت که همان بندگي خدا در عقيده، اخلاق و عمل است؛ تأمينکنندۀ حيات انساني است و بدون آن، انسان در حد گياه يا حيوان و گاهي پستتر از حيوان است.
با بررسي آيات قرآن کريم به اين نتيجه رهنمون ميشويم که کلمات متعددي در قرآن هست که دلالت بر معني آزمايش دارد: الفاظي که از واژۀ «بلا» مشتق ميشوند؛ مثل «بلوناکم، ابتلا، يبتليکم، ليبلونکم» و کلمات ديگري که از ريشۀ واحدي تشکيل شدهاند؛ يا در ريشه با اين کلمه، مشترک نيستند، اما بهمعناي ابتلا هستند؛ مثل کلمۀ «فتنه، امتحان» و جملات متعددي که خداوند به مخاطب خود ميفهماند که انسان را در بوته امتحان قرار داده است.
2. اهداف آفرينش از منظر آيين زرتشت در نگاه زرتشت هستي داراي هدف است و اين مسئله را ميتوان در اوصافي که براي خداوند بيان کرده، فهم کرد.
در مقابل، در آيين زرتشت هدف اصلي از بين رفتن شر و پليدي از عالم وجود است و انسان نيز به همين دليل آفريده شده است.
مقام قرب خداوند يا رسيدن به اهورامزدا يکي از اهداف خلقت انساني است، که دين اسلام و آيين زرتشت آن را بيان کردهاند.