چکیده:
قاعده لاضَرَرْ قاعده فقهی برگرفته از متن حدیث نبوی «لا ضَرَر و لا ضِرار فی الاسلام» که بر نفی ضرر و زیان زدن به خود و دیگران در دین اسلام و حرمت آن دلالت میکند. قاعده لاضرر از قواعد مشهوری است که در بیشتر ابواب فقهی کاربرد دارد و در اهمیت آن گفته شده که یکی از پنج قاعدهای است که مسائل فقهی بر آن استوار است. «قاعده لاضرر» از جمله قواعدی است: که از سند فقهی و عقلایی معتبری برخوردار بوده و آیات و روایت متعددی بر آن دلالت دارند. و بر بسیاری از قواعد فقهی دیگر نیز «حکومت» دارد. مفاد قاعده لاضرر «مطلق» است و لذا هر نوع ضرری را شامل میشود. بر اساس بند ۱ ماده ۱۸ کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها: «عبور بی ضرر» حقی است که بر طبق شرائطی برای عبور کشتی-های خارجی در دریای سرزمینی به رسمیت شناخته شده است.در بند 2 ماده 19 کنوانسیون یاد شده، مواردی یازده گانه را که از «مصادیق ضرری» بوده بر شمرده است. براساس مفاد بند 1 ماده 21 کنوانسیون 1982 دریاها، دولت جمهوری اسلامی صلاحیت قانونگذاری و اجرای آنرا در آبهای سرزمینی خود دارد و میتواند هرگونه ضرری را از ناحیه کشتی های خارجی مانع شود.
The no-harm rule The jurisprudential rule is taken from the text of the prophetic hadith "no harm and no harm in Islam" which indicates the denial of harm to oneself and others in Islam and its sanctity. The no-harm rule is one of the well-known rules that is used in most chapters of jurisprudence, and in its importance it has been said that it is one of the five rules on which jurisprudential issues are based. The "harmless rule" is one of the rules: which has a valid jurisprudential and rational document and is indicated by several verses and narrations. And it has "rule" over many other jurisprudential rules. The provisions of the no-harm rule are "absolute" and therefore include any harm. According to Article 18 1 1 of the 1982 Convention on the Law of the Sea: "Safe passage" is a right recognized under the conditions for the passage of foreign ships in the territorial sea.Paragraph 2 of Article 19 of the Convention lists eleven cases of "harmful instances".Pursuant to the provisions of paragraph 1 of Article 21 of the 1982 Convention on the Sea, the Government of the Islamic Republic has the authority to legislate and implement it in its territorial waters and can prevent any damage from foreign ships.
خلاصه ماشینی:
ذ) حال مسئله اين است که : با توجه به «حقوق درياها» و مفاد قاعده فقهي «لاضرر» «عبور بي ضرر» که يک حق به رسميت شناخته شده دولت هاي ساحلي است آيا دولت جمهوري اسلامي ميتواند با استناد به اين حق برخي وظايف و صلاحيت هاي حقوقي و کيفري را در آبهاي سرزميني خود اعمال نمايد؟ محدوده ي جغرافيايي خليج فارس (طول ، عرض ، عمق ) «خليج فارس از مصب اروند رود (که خود از پيوستن کارون ، دجله و فرات بوجود آمده ) شروع مي شود و تا شبه جزيزه مُسندم در عمان امتداد مييابد و از طريق درياي عمان به اقيانوس هند وصل ميشود.
در لغت نامه ي دهخدا مساحت خليج فارس رقم ٢٥١/٢٢٦ کليومتر مربع قيد شده است (الهي، ٩:١٣٨٩) معنا و مفهوم لاضرر الف ) معناي لغوي: - براي کلمه و واژه «ضرر» معاني مختلفي ذکر شده است : ١- خلاف نفع و ضد نفع (معين ، ١٣٨٦: ٢١٨٦) ٢- نقص در حق (منجد الطلاب ،١٣٦٠: ٣٢١) ٣- عمل مکروه (در حق کسي کار مکروه و ناپسندي انجام گيرد و او ناراحت شود) ٤- سوء حال (يعني احساس دگرگون شدن حال انسان از کاري و بد حال شدن او) (فيومي، احمدبن محمد، المصباح المنير) ب ) حقوقي (حقوق دريا): بر طبق بند ١ ماده ١٩ کنوانسيون ١٩٨٢ حقوق دريا ها عبور يک کشتي خارجي در زماني «عبور بي خطر» در نظر گرفته ميشود که : براي صلح و آرامش ، نظم عمومي، و يا امنيت ملي دولت ساحلي زيان آور نباشد.