چکیده:
در دو قرن اخیر، تحقیق پیرامون «ادراکات فراحسی» سهمی از پژوهشهای موجود در شاخه هایی از روان شناسی و علوم تجربی را به خود اختصاص داده و نتایجی نیز در باب امکان و چگونگی و فرآیند شکل گیری اینگونه ادراکات عرضه نموده است. مقاله ی حاضر که با روش کتابخانه ای، استنادی و تحلیلی فراهم شده است، این موضوع را از نگاه قرآن کریم به بررسی گذاشته است. بخش نخست این مقاله، به مباحثی درباره ی ادراک و انواع آن و همچنین چیستی و انواع ادراکات فراحسی اختصاص یافته تا زمینه برای بخش دوم، فراهم گردد. در بخش دوم به تطبیق برخی از آیات قرآن بر پاره ای از اقسام ادراکات فراحسی پرداخته شده است که بر اساس آن، می توان نتیجه گرفت که امکان و وقوع ادراکات فراحسی، مورد تایید قرآن کریم است. با توجه به اینکه فرآیند نزول و دریافت وحی نیز یکی از صادق ترین و کاملترین مصادیق بارز ادراک فراحسی به شمار می آید و قرآن کریم نیز خود در چنین فرآیندی پدید آمده است، نتیجه ی مورد نظر این نوشتار، از استحکام و قوت بیشتری برخوردار خواهد بود.
Research on the “Super sensory perception” has acquired a share in the ongoing study in the branches of psychology and experiential sciences for the two recent centuries. Novel results have been achieved as to the possibility and the course of formation of such perceptions. Having assumed an analytical-documentary approach making use of library books, this paper goes to deal with the issue in the light of the Quran. In the first part, the author focuses on issues on perception such as kinds of perception, the quiddity of perception, and the kinds of super sensory perception in order to pave the way for the second part. In the latter part, some verses of the Quran are applied to some kinds of super sensory perceptions concluding accordingly that the Quran confirms the possibility and the occurrence of those perceptions. Viewing the fact that revelation and the course of receiving it is one of the most evident cases of super sensory perception - and Quran being revealed in such a course-, the expected conclusion would be of more strength and soundness.
خلاصه ماشینی:
ادراکات فراحسي و قرآن *١ ابراهيم کلانتري استاديار دانشگاه الزهراء(س ) (تاريخ دريافت مقاله : ٨٩/١٢/١٤ ـ تاريخ پذيرش نهايي : ٩٠/٤/١٣) چکيده در دو قرن اخير، تحقيق پيرامون «ادراکات فراحسي » سهمي از پژوهشهاي موجود در شاخه هايي از روان شناسي و علوم تجربي را به خود اختصاص داده و نتايجي نيز در باب امکان و چگونگي و فرآيند شکل گيري اينگونه ادراکات عرضه نموده است .
با توجه به اينکه فرآيند نزول و دريافت وحي نيز يکي از صادق ترين و کاملترين مصاديق بارز ادراک فراحسي به شمار مي آيد و قرآن کريم نيز خود در چنين فرآيندي پديد آمده است ، نتيجه ي مورد نظر اين نوشتار، از استحکام و قوت بيشتري برخوردار خواهد بود.
با اين وجود، برخي از آيات قرآن ، به صورت آشکار، از حوادث و پديده هايي سخن به ميان آورده اند که انطباق آنها بر پاره اي از انواع ادراکات فراحسي ، امکان پذير و مطابق با اصول و روشهاي تفسيري است .
از آيات بالا، چندين مطلب به دست مي آيد که در تأييد پديده ي غيب بيني حائز اهميت است ؛ نخست اينکه حضرت مريم (س ) فراتر از مکانيسم هاي مادي ، قادر به ديدن روح الهي [= فرشته ، جبرئيل ] مي گردد؛ دوم اينکه ميان مريم و روح الهي ، مکالمه اي از جنس مکالمه هاي قابل درک براي نوع انسان صورت مي گيرد؛ سوم اينکه به دنبال اين مکالمه ، مريم به باردار شدن به فرزند پسري آگاه مي شود و چهارم اينکه مريم از آينده ي فرزندش که نشانه و رحمتي الهي براي آدميان است ، با خبر مي گردد.