چکیده:
نهج البلاغه از آثار مهم شیعیان میباشد که حاوی مطالب مفیدی در زمینههای مختلف است. شامل خطبه ها، اوامر، نامهها و..... از امام علی(ع) میباشد. مطالب متعددی نیز دربارهی سه مفهوم عقل، دانش و دنیا طلبی در بر دارد. زیرا تعقل و تفکر و نیز جست و جوی علم همواره در آیین اسلام مورد اکرام بوده است. این مقاله میکوشد تا با استفاده از نهج البلاغه و نیز سایر کتب مرتبط با امام علی(ع) سه مفهوم نام برده را در سیرهی امام علی (ع) بررسی کرده و به روش توصیفی تحلیلی بیان نماید.
خلاصه ماشینی:
عقل، علم و دانش و دنيا طلبي از ديدگاه امام علي (ع) و نهجالبلاغه (تاريخ دريافت 15/10/1400، تاريخ تصويب 18/03/1401) فاطمه عبداللهي چکيده نهج البلاغه از آثار مهم شيعيان ميباشد که حاوي مطالب مفيدي در زمينههاي مختلف است.
بند اول: جايگاه عقل در قرآن عقل در قرآن، به صورت «عقلوه» يک بار، «يعقلون» 24 بار، «نعقل» يک بار، «يعقلها» يک بار، و «يعقلون» 22 بار آمده است و از دقت در آنها به دست ميآيد که در تمامي موارد به معني فهم و درک است که به برخي از موارد آن اشاره ميشود: 1 «أفَتَطْمَعُونَ أنْ يؤمِنُوا لَکُمْ وَ قَدْ کانَ فَريقٌ مِّنهُمْ يسْمَعُونَ کَلامَ اللهِ ثُمَّ يحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ ما عَقَلوهُ و هُمْ يعْلَمُونَ» سورهي بقره، آيه 75 ترجمه: «آيا طمع داريد که يهوديان به دين شما بگروند در صورتي که گروهي از آنان کلام خدا را شنيده و به دلخواه خود تحريف ميکنند، با آن که در کلام خدا تعقل کرده و معني آن را دريافته اند».
آيههاي قرآن کريم و صدها حديث در مجموعه ارزشمند سخنان اهل بيت در بيان اهميت علم، اقسام، شرايط و مسائل علم، آموزش و نيز مذمت جهل و آثار آن آمده است که با توجه به موضوع این پژوهش، علم و دانش از ديدگاه امام علي(ع) بررسي ميشود.
بند اول: امام علي (ع) و اصالت دنيا حضرت درباره توصيف دوره جاهليت صريحا «بد دنيايي » آن را در کنار «بدديني » مورد مذمت قرار ميدهد: خداوند متعال، محمد (ص) را تبليغ کننده بر عالميان و امين براي فرستادن قرآن و رسالت مبعوث کرد، و در آن حال شما گروه عرب داراي بدترين دين بوديد و در بدترين جامعه زندگي ميکرديد.