چکیده:
در مبانی فقه شیعه مفاهیمی چون ارهاب، فتک، بغی و محاربه وجود دارند که هرچند ممکن است کاملاً مترادف مفهوم تروریسم نباشند، ولی چون از عوامل تهدیدکننده صلح و امنیت محسوب میشوند، در فقه شیعه با آن مخالفت میشود. همچنین رفتارهایی مانند محاربه، یعنی سلاح بر کشیدن به منظور ایجاد ترس و وحشت و سلب امنیت و آسایش مردم، جزئی از مصادیق تروریسم در فقه شیعه به شمار میرود. تروریسم یا اقدامات تروریستی ازجمله وقایعی است که بهویژه در سالهای اخیر جهان را متأثر ساخته و بسیاری از مناسبات در عرصه بینالمللی را به شدت تحت تأثیر قرارداده است. ترور با دو رویکرد متفاوت مذهبی و سکولار صورت میپذیرد. تروریستهای مذهبی و سکولار، هرچند در هدف و انگیزه متفاوتند، اما شکل و صورت اقدام آنها هیچ تفاوتی باهم ندارد. به تعبیر دیگر، ترور گاهی با اهداف مقدس و مذهبی و گاهی با اهداف سیاسی و سکولار یا ملی و قومی صورت میگیرد. یعنی هدف ترور، مانند روش و شیوههای آن، همچنان دستخوش تغییر و دگرگونی است. درواقع پدیده ترور و تروریسم، از سوی افراد، گروهها و گاهاً از سوی دولتها با انگیزهها و اهداف متفاوت مورد استفاده قرار میگیرد. با مروری بر تعریف و وقایعی که با اتفاق نظر بینالمللی تروریستی شناخته میشوند و نیز بررسی ماهیت حقوقی تروریسم و توجیه اقدامات تروریستی توسط برخی دولتها در راستای رسیدن به منافع ملی خود به سادگی این واقعیت آشکار میگردد که تروریسم اساساً مفهومی است بیمحتوا، که دولتها را در راستای نیل به منافع ملی آنها یاری میدهد. بنابراین، نبود اجماع در ارائه تعریف کلی از مقوله تروریسم و عدم ارادهای قوی جهت مقابله با اقدامات تروریستی در عرصه بینالمللی موجب شده مبارزه با تروریسم با مشکلات عدیدهای روبرو شود.
In the Shiite jurisprudence principles, there are concepts such as intimidation, insults, fornication and moharebeh. Although these concepts are not exactly mean terrorism, they are against the Shiite jurisprudence, since they threaten peace and security. In recent years, terrorism and terrorist acts have affected the world and many international relations. Terrorist operations are carried out with two different religious and secular approaches. Although they are different in purpose and motivation, the form and result of them are the same. In fact, terrorist operations vary in aim such as: sacred and religious, political and secular or national and ethnic purposes. In addition, the methods, forms, goals and motivations of terrorist operations are very different. Those who used these operation as an instrument to reach their goals are also different and vary in people, groups and sometimes States. Considering the definition of terrorism, the incidents which are introduced by international community as a terrorist act, as well as investigating the legal nature of terrorism and the justification of terrorist operations by some governments, it reveals the fact that, terrorism is essentially a meaningless concept, which helps the governments to pursue their national interests. Thus, the lack of consensus on terrorism definition and absence of strong international will to countering terrorism, have caused many difficulties to fight against terrorism.
خلاصه ماشینی:
با مروري بر تعريف و وقايعي که با اتفاق نظر بين المللي تروريستي شناخته مي شوند و نيز بررسي ماهيت حقوقي تروريسم و توجيه اقدامات تروريستي توسط برخي دولت ها در راستاي رسيدن به منافع ملي خود به سادگي اين واقعيت آشکار مي گردد که تروريسم اساسا مفهومي است بي محتوا، که دولت ها را در راستاي نيل به منافع ملي آنها ياري مي دهد.
به نظر مي رسد اين راهکار خوبي است براي مبارزه و جلوگيري از محاربه و افساد في الارض ، به تعبير ديگر، فقه اسلامي قوانين و مجازات هاي دقيقي براي پيشگيري از جرائم ارهابي و کشتار انسان ها وضع کرده است که اگر مورد توجه قرار گيرد، جنايت هاي ضد بشري تروريستي از بين ١- «کل من جرد السلاح للاخافه في بر أو بحر ليلا أو نهارا، تخير الامام بن قته و صلبه و قطعه مخالفا و نفيه ولو تاب قبل القدره عليه ، سقط الحد دون حقوق الناس ، و لو تاب بعدهد لم يسقط و اذا نفي کتب الي کل بلد بالمنع من معاملته و مواکلته و مجاليته الي أن يتوب ».
يکي از اين نمونه تلاش ها اقدام به جرم انگاري تروريسم در عرصه جهاني است که دولت ها با توسل به آن به نوعي در پي حمايت از ارزش هاي مشترکي هستند که براي جامعه بين المللي مهم و با ارزش قلمداد مي شود (زرنشان ، .