چکیده:
در هر حکومتی، حاکم با دو نوع دشمن روبه رو است؛ یکی؛ دشمن داخلی و دوم؛ دشمن خارجی. از این دو نوع دشمن، پیچیدگی و شناخت دشمن داخلی به مراتب از دشمن خارجی بیشتر است و از ظریفترین نوع دشمن شناسی است. دشمن شناسی، یکی از مهمترین شاخصههای حکومت امام علی (ع) است که آنحضرت با درایت بالای خود جریان خوارج و جنگ نهروان را به نتیجه رسانید و این از حساسترین مرحله دشمن شناسی در حکومت امام (ع) بود؛ زیرا تشخیص جنگیدن با دشمن داخلی یعنی آنهایی که به لحاظ ظاهری دارای چهرهای عابد نما بودند، کاری بس مشکل بود. بنای رفتار امام (ع) در برخورد با دشمنان بر رحمت و مدارا بود و تا آنجا که میشد تحمل مینمودند و تا دست به اقدام براندازانه نمیزدند امام (ع) به مقابله با آنان برنمی خاستند، و با راهکارهایی همچون صلح گرایی، گفتگو، مدارا و... با دشمنان رفتار میکردند.
خلاصه ماشینی:
دشمن شناسی ، یکی از مهمترین شاخصه های حکومت امام علی (ع) است که آنحضرت با درایت بالای خود جریان خوارج و جنگ نهروان را به نتیجه رسانید و این از حساس ترین مرحله دشمن شناسی در حکومت امام (ع) بود؛ زیرا تشخیص جنگیدن با دشمن داخلی یعنی آنهایی که به لحاظ ظاهری دارای چهره ای عابد نما بودند ، کاری بس مشکل بود .
بنای رفتار امام (ع) در برخورد با دشمنان بر رحمت و مدارا بود و تا آنجا که می شد تحمل می نمودند و تا دست به اقدام براندازانه نمی زدند امام (ع) به مقابله با آنان برنمی خاستند، و با راهکارهایی همچون صلح گرایی ، گفتگو، مدارا و...
شناخت دشمن داخلی از ظریف ترین دشمن شناسی است که آن را حضرت علی(ع) با درایت بالای خود که به جریان خوارج و جنگ نهروان منجر شد به نتیجه رسانیدند و این از حساس ترین مرحله دشمن شناسی در حکومت حضرت علی (ع) بود؛ زیرا تشخیص جنگیدن با آنهایی که به لحاظ ظاهری دارای چهره ای عابد نما بودند، کاری مشکل بود .
» (رضی، 1394، نهج البلاغه ، خطبه 195) سلوک امام (ع) در همه وجوه مبتنی بر اعتدال و میانه روی بود و آن حضرت در رفتار خود نسبت به دوست و دشمن خود و بیگانه موافق و مخالف کاملا معتدل عمل می کردند .