خلاصه ماشینی:
"از نهشتههای دوران چهارم (کواترنر)این استان میتوان به نهشتههای دریاچهای آب شیرین، مراغه،دیاتومیتهای ممقان و انواع سنگهای ساختمانی تراورتن(مانند آذرشهر)اشاره کرد که پارهای از آنها از جمله ذخایر معدنی استان هستند و ارزش اقتصادی دارند.
منگنز: در بعضی نواحی آذربایجانشرقی نظیر ایدهلو،خلیفه کمال،گلوجه،چایتلوار،قرهآغاج،زرشلو و بستانآباد،نشانه و پتانسیلهایی از منگنز وجود دارد که در طرح اکتشافات منگنز سراسری در فاصلهء سالیان 67-63 این اندیسها مورد بازدید قرار گرفتهاند و ذخائر آنها قابل توجه گزارش نشده است.
4. فعالیتهای زمینشناسی و اکتشافی انجام شده ویژگیهای زمینشناسی و متالوژنیک استان آذربایجان شرقی معرف پهنههای بلوکی جداشده با زونهای گسلی است؛به طوری که هر بلوک خاصههای ساختاری و توان معدنی ویژه دارد و همین امر سبب شده است در استان آذربایجانشرقی انواع گوناگونی از محیطهای قوس آتشفشانی،تودههای نفوذی و چرخههای هیدروترمالی وابسته وجود داشته باشد.
به لحاظ خاصههای زمینشناسی ویژه و همچنین بالا بودن توان معدنی استان آذربایجان شرقی،به مطالعات زمینشناسی 000،100:1 استان توجه خاص مبذول شده است؛به طوری که به جز دو نقشهء عجبشیر و خواجه(راهنمای 2)سایر نقشههای یکصدهزارم مورد بررسی قرار گرفته و حجم درخور توجهی از آنها(به جز نقشههای قرهآغاج،سراسکند و آذرشهر)منتشر شدهاند.
بررسیهای اکتشافی ویژگیهای زمینشناسی به ویژه در برداشتن دو پهنهء ساختاری- رسوبی ایران مرکزی و البرز سبب شده است تا تکاپوهای آتشفشانی و جایگیری تودههای نفوذی در این استان،درخور توجه باشد.
مالعات اکتشافی استان آذربایجان شرقی از دو نوع ناحیهای و موضوعی است: الف)اکتشافات ناحیهای با توجه به استانداردهای اکتشافی موجود،نخستین گام در شناسایی و تعیین مناطق امید بخش معدنی،انجام بررسیهای ناحیهای است تا از نتایج حاصل بتوان،برای اولویتبندی مناطق معدنی و ارائهء برنامههای اکتشافی تکمیلی استفاده کرد."