چکیده:
کمیته حسابرسی یکی از مکانیسمهای نظارتی موثر برای بهبود کیفیت افشا سیستم کنترل داخلی است که به کاهش هزینه نمایندگی کمک میکند. ازاینرو، بسیاری از محققان بیان کردند که وجود کمیته حسابرسی اثربخش میتواند نقش موثری در بهبود سیستم اطلاعاتی و ایجاد اطمینان از معتبر بودن گزارشهای مالی شرکت داشته باشد. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ویژگیهای شرکت و اثربخشی کمیته حسابرسی با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری میپردازد. بدین منظور، نمونهای متشکل از 167 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1392 تا 1399 انتخاب گردید. اثربخشی کمیته حسابرسی (متغیر پنهان) توسط متغیرهای مشاهده پذیر تخصص مالی، استقلال و اندازه کمیته حسابرسی و ویژگیهای شرکت (متغیر پنهان) نیز بر اساس متغیرهای مشاهده پذیر (اندازه شرکت، اهرم مالی، ترکیب هییت مدیره، سهامداران نهادی، سودآوری، نقدینگی، رشد شرکت) اندازهگیری شد. پس از اطمینان یافتن از برازش قابلقبول الگوهای اندازهگیری و ساختاری پژوهش، نتایج حاکی از آن است که ویژگیهای شرکت، اثربخشی کمیته حسابرسی را افزایش میدهد.
The audit committee is one of the effective monitoring mechanisms to improve the disclosure quality of the internal control system, which helps to reduce agency costs. Therefore, many researchers stated that the existence of an effective audit committee can play an effective role in improving the information system and ensuring the validity of the company's financial reports. Therefore, based on this argument, the present research examines the relationship between the characteristics of the company and the effectiveness of the audit committee. It deals with structural equation modeling approach. For this purpose, a sample consisting of 167 companies admitted to the Tehran Stock Exchange during the years 2012 to 2019 was selected. The effectiveness of the audit committee (hidden variable) by the observable variables of financial expertise, the independence and size of the audit committee and the characteristics of the company (hidden variable) is also based on the observable variables (company size, financial leverage, composition of the board of directors, institutional shareholders, profitability, liquidity, company growth) was measured. After confirming the acceptable fit of the measurement and structural models of the research, the results indicate that the characteristics of the company increase the effectiveness of the audit committee.
خلاصه ماشینی:
گسترش عمليات بين المللي ، تشديد فعاليت هاي شرکت هاي سهامي براي کسب مزاياي رقابتي، افزايش بدهي هاي ناشي از خسارت به محيط زيست ، نقش و تأثير برآوردهاي مديريت در ارقام مندرج در صورت ها و گزارش هاي مالي، نبود مبنايي معتبر براي بررسي ادعاهاي مديريت در رابطه باکفايت ساختار کنترل داخلي از سوي حسابرسان مستقل ، گسترش استفاده از سيستم هاي رايانه اي و به دنبال آن ، مشکل تر شدن نظارت بر کنترل اين سيستم ها، سبب تشديد روند ايجاد و به کارگيري کميته ي حسابرسي شده است (رحيميان ، ١٣٩٠).
بر اين اساس ، پرسش اصلي پژوهش آن است که آيا بين ويژگيهاي شرکت (ساختاري، نظارتي و عملکردي) و اثربخشي کميته حسابرسي با استفاده از رويکرد معادلات ساختاري رابطه معناداري وجود دارد؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ ، نوع رابطه چگونه ميباشد؟ انتظار ميرود نتايج اين پژوهش بتواند دستاوردها و ارزش افزوده علمي به شرح زير داشته باشد: اول اينکه نتايج پژوهش ميتواند موجب بسط مباني نظري پژوهش هاي گذشته شود.
در اين پژوهش از داده هاي ٩٥ شرکت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که کميته حسابرسي دارند جمع آوري شد و نتايج بيانگر اين مطلب است که تخصص مالي اعضاي کميته حسابرسي با صحت پيش بيني سود رابطه مثبت دارد.
کوکبي و همکاران (١٣٩٣) در پژوهش خود به بررسي تأثير کارايي عملکرد حسابرسي داخلي و کميته حسابرسي بر تجديد ارائه صورت هاي مالي با استفاده از ٩٤ شرکت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي بازه زماني ١٣٨٧ تا ١٣٩٢ پرداختند.
Effective audit committee, audit quality and earnings management: Evidence from Tunisia, Journal of Accounting in Emerging Economies, Volume: 6 Issue: 2.