چکیده:
هدف این پژوهش تدوین پرسشنامه اولیه ارزش فرزندان، براساس منابع اسلامی و شناسایی ویژگیهای روانسنجی (اعتبار و روایی) آن است. برای استخراج مولفههای ارزش فرزندان، از روش تحلیل محتوا و برای بررسی ویژگیهای پرسشنامه از روش پیمایشی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، آموزههای دین جمعآوری، طبقهبندی و مورد تحلیل قرار گرفت و چهار مولفه از منابع اسلامی استخراج گردید. در روش پیمایشی، ارزیابی روایی و اعتبار پرسشنامه، در نمونة 112 نفری از جامعه آماری زنان و مردان متاهل مراجعهکننده به غرفههای مشاوره خانواده، در شهر تهران انتخاب شده بودند. یافتهها نشان داد که پرسشنامه اولیه ارزش فرزندان از نظر رواییسنجی محتوایی، ملاکی و سازهای از روایی لازم و بالایی برخوردار است. در بررسی روایی محتوا، مولفههای دارای شاخص CVI، 86/0 به بالا مورد تایید قرار گرفت که شامل چهار مولفه، ارزش ذاتی، امنیتبخشی، رشد و تعالی، لذتبخشی میباشد. همچنین گویههای دارای شاخص CVI، 86/0 به بالا مورد تایید قرار گرفت. اعتبار این پرسشنامه، با محاسبه آلفای کرونباخ، برابر 964/0 میباشد.
The purpose of this study is to present an initial questionnaire on children's value based on Islamic sources and to determine its psychometric properties (reliability and validity). Content analysis was used to extract children's value components and survey method was used to examine the characteristics of the questionnaire. In content analysis, the teachings of religion were collected, classified and analyzed, and finally four components were extracted from Islamic sources. In the survey method, the validity and reliability of the questionnaire was investigated by selecting from a sample of 112 married men and women referring to family counseling booths in Tehran. Findings showed that the initial questionnaire of children's value has the required validity in terms of content, criterion and construct. In investigating content validity, components with a CVI index of 0.86 and above were approved (intrinsic value, security, growth and excellence, and enjoyment). Also, items with a CVI index of 0.86 and above were approved. The reliability of this questionnaire, calculated by Cronbach's alpha, was 0.964.
خلاصه ماشینی:
ساخت و اعتباريابي پرسشنامه اوليه ارزش فرزندان براساس منابع اسلامي سيداسماعيل علوي/ دانشجوي دکتري روانشناسي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني( alavi@iki.
com دريافت: 23/06/1399 ـ پذيرش: 25/09/1399 چکيده هدف اين پژوهش تدوين پرسشنامه اوليه ارزش فرزندان، براساس منابع اسلامي و شناسايي ويژگيهاي روانسنجي (اعتبار و روايي) آن است.
اين مفهوم، به دليل متأثر شدن از تغييرات جامعه و زمينههاي اجتماعي ـ فرهنگي، موضوعي است که براساس نوع جامعه، در حال تغيير است و پيامدهاي متنوع و گستردهاي را به همراه دارد كه تعيينکننده مستقيم انگيزه والدين براي داشتن تعداد خاص فرزند و تعيين و تنظيم زمان بچهدار شدن در نظر گرفته ميشود (کاجيتسيباسي، 1982).
بنابراين، مسئلة اصلي اين پژوهش، بررسي ويژگيهاي روانسنجي و تهية پرسشنامة اوليه ارزش فرزندان براساس منابع اسلامي است.
يافتههاي پژوهش بخش اول: اين بخش از يافتههاي پژوهش، شامل استخراج مؤلفههاي ارزش فرزندان از منابع اسلامي (قرآن کريم و روايات معتبر) است.
هريک از اين مفاهيم، نشانگر معيارهاي لازم براي ارزش فرزندان، براساس منابع اسلامي است.
براي بررسي روايي سازه، همبستگي ميان مؤلفهها با هم و با نمرة کل پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت که نتايج مربوط به آن، در جدول (6) آمده است: جدول 3: ماتريس همبستگي مؤلفهها با هم و با نمره کل (رجوع شود به تصویر صفحه) مانگونه که در جدول (6) ملاحظه ميشود، بين تمام مؤلفهها با هم و با نمره کل پرسشنامه، همبستگي مثبت معنادار در سطح 0.
جدول 4: آمارههاي اعتبار پرسشنامه ارزش فرزندان براساس منابع اسلامي (رجوع شود به تصویر صفحه) همانگونه که در جدول (7) آشكار است، ضريب اسپيرمن ـ براون برابر با 950/0 است.
بنابراين، با توجه به اينکه همة شرايط علمي در ساخت پرسشنامه، اوليه ارزش فرزندان براساس منابع اسلامي، رعايت گرديد، اعتبار آن نيز مورد تأييد قرار گرفت.