چکیده:
اعلامیه جهانی حقوق بشر محور تعیین مهمترین اصول حقوق و آزادیهای بشر از جمله آزادی، برابری و مساوات و... قرار گرفت، اما علیرغم جهانی بودن آن، چالشهای بسیاری را در میان ملل جهان و از جمله کشورهای مسلمان برانگیخته است این اعلامیه مبنای اصلی حقوق بشر در اسلام یعنی یگانگی و وحدانیت خداوند را که نادیده گرفته است و تنها به عقول بشری اکتفا نموده و نیز محور بودن انسان در تدوین این اعلامیه، از چالشهای اصلی است که دنیای جدید غرب برای جهان اسلام به وجود آورده است. پژوهش حاضر با بیانی انتقادی و مقایسهای، به روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد کتابخانهای نگاشته شده است. نتایج استدلالهای تحلیلی نشان میهد حقوق بشر از منظر اسلام جزئی از مکتب اسلام، قوانین الهی و ایمان قلبی است که به حقوق بشر اعتبار میبخشد و آن را الزامآور میکند اما محور اعلامیه جهانی حقوق بشر بر عقل انسان و نفی هر گونه سلطه قومی یا مذهبی یا فرهنگی بر انسان استوار است. لذا در تفکر دینی، حقوق بشر، ژرف اندیشانه و ضمانت اجرای بیشتری دارد. میان منشور بینالمللی حقوق بشر و اعلامیه حقوق بشر از منظر اسلام وجوه تشابه و تعارض زیادی وجود دارد اما به دلیل تفاوت در مبانی فلسفی و عقیدتی بسیاری از اصول اساسی این دو منشور، این مفاهیم نمیتواند به صورت مطلق و به همان شکلی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان شده است، مورد قبول اسلام باشد.
خلاصه ماشینی:
اعلاميه جهاني حقوق بشر از آنجاکه شناسـايي حيثيـت ذاتـي کليـه اعضـاي خـانواده بشـري و حقـوق يکسـان و انتقال ناپذير آنان اساس آزادي، عدالت و صلح را در جهان تشکيل مي دهد؛ از آنجاکه عدم شناسايي و تحقير حقوق بشر منتهي به اعمال وحشيانه اي گرديده اسـت کـه روح بشـريت را به عصيان واداشته و ظهور دنيايي که در آن افراد بشر در بيان و عقيده ، آزاد و از ترس فقـر، فارغ باشند به عنوان بالاترين آمار بشر اعلام شده است ؛ از آنجاکه اساسـا حقـوق انسـاني را بايد با اجراي قانون حمايت کرد تا بشر به عنوان آخرين علاج به قيام بـر ضـد ظلـم و فشـار مجبور نگردد؛ از آنجاکه اساسا لازم است توسعه روابط دوستانه بين الملـل را مـورد تشـويق قرار داد؛ از آنجاکه مردم ملل متحد، ايمان خود را بـه حقـوق اساسـي بشـر و مقـام و ارزش فرد انساني و تساوي حقوق مرد و زن مجـدد در منشـور اعـلام کـرده انـد و تصـميم راسـخ گرفته اند که به پيشرفت اجتماعي کمک کنند و در محيطي آزاد، وضـع زنـدگي بهتـري بـه وجود آورند؛ از آنجا که دول عضو، متعهد شـده انـد کـه احتـرام جهـاني و رعايـت واقعـي حقوق بشر و آزاديهاي اساسي را با همکاري سازمان ملل متحد تامين کنند؛ از آنجاييکـه حسن تفاهم مشترکي نسبت به اين حقوق و آزاديها براي اجراي کامـل ايـن تعهـد، کمـال اهميت را دارد.