چکیده:
در فقه اسلامی آمده است که زوجین از حریم خصوصی و منافع مستقلّی نسبت به یکدیگر برخوردارند و هیچ یک از آن دو حقّ ورود به حریم دیگری را ندارند. ولی در رویه عرفی زندگی مشاهده می گردد که زوجین امنیت، آسایش و استحکام خانواده را جز با همکاری و تعامل زوجین امکان پذیر نمی دانند و بر همین اساس خود را دارای منافع و مضارّ مشترک می دانند لذا ضرورت پیدا می کند که از مسائل و امورات خصوصی مربوط به هم مطّلع شوند. که به نظر می رسد بین توصیه های شریعت و رویه عرفی جامعه تعارض وجود دارد. لذا با بررسی و تحقیق در آیات و روایات و کلام فقهاء، با ذکر مستنداتی اثبات گردید برخی از رفتارهای مردم در زندگی بر مبناء اقتضائات شرعی است و برخی نیز اقتضاء عرفی دارد. بنابراین در این تحقیق آمده است که از صدر اسلام، در شریعت نشانه هایی از تایید عرف مشاهده می شود که آن عرف چنان برجسته گردیده است که تصوّر می شود عرف بر شرع ترجیح داده شده است در حالی که آن عرف رایج به جهت تقویت خانواده از طرف شریعت اعتبار یافته است. لذا زوجین ضمن پذیرش مرزهای استقلال یکدیگر، با تعامل و همکاری فیمابین در منافع مستقل و مشترک، امنیت و آسایش خانواده را تقویت و از ورود آسیب به آن جلوگیری می کنند.
AbstractIn Islamic jurisprudence, it is stated that couples have privacy and independent interests towards each other, and neither of them has the right to enter the other's privacy. But in the customary way of life, it is observed that couples do not consider the security, comfort and strength of the family possible except with the cooperation and interaction of couples, and therefore consider themselves to have common benefits and harms, so it is necessary to deal with issues and affairs. Learn about each other privately. There seems to be a conflict between the recommendations of Shari'a and the customary practice of society. Therefore, by examining and researching the verses, hadiths and the words of the jurists, it was proved by mentioning some documents that some of the behaviors of people in life are based on religious requirements and some have customary requirements. Therefore, in this research, it has been stated that since the beginning of Islam, there are signs of customary approval in the Shari'a, which has become so prominent that it is thought that the custom is preferred to the Shari'a, while the common custom is used to strengthen the family. The sharia side is valid. Therefore, couples, while accepting the boundaries of each other's independence, strengthen the security and comfort of the family and prevent harm from it by interacting and cooperating between each other in independent and common interests.
خلاصه ماشینی:
ولي در رويه عرفي زندگي مشاهده مي گردد که زوجين امنيت ، آسايش و استحکام خانواده را جز با همکاري و تعامل زوجين امکان پذير نمي دانند و بر همين اساس خود را داراي منافع و مضار مشترک مي دانند لذا ضرورت پيدا مي کند که از مسائل و امورات خصوصي مربوط به هم مطلع شوند.
در ديدگاه دوم که پيروي از رويه عرفي جامعه است به اين دليل که زوجين داراي منافع و مضار مشترک مي باشند مي طلبد که تعامل و همکاري و همفکري مشترک نيز داشته باشند در نتيجه اين احتمال وجود دارد که توصيه هاي شريعت مبني بر رعايت حريم خصوصي مغفول بماند و در نهايت حقوق هر يک از زوجين ضايع گردد.
با اين توصيف دو سؤال اساسي به ذهن متبادر مي شود: ١- با توجه به اينکه شريعت اسلام قائل به وجود حريم خصوصي و استقلال منافع و مضار زن و شوهر است آيا جايي براي گفتگو و تحقيق در مورد خانواده که قائل به منافع و مضار مشترک زوجين مي باشند و شاکله آن تعاون ، همکاري و همراهي متقابل آنهاست وجود خواهد داشت ؟ ٢- با توجه به اهميتي که جايگاه خانواده براي اصلاح جامعه و پيشرفت فرزندان و مؤفقيت و سلامت اخلاقي و اعتقادي نسل آينده دارد آيا راه حلي وجود دارد که ضمن قبول حريم خصوصي زوجين ، بتوان خانواده را به گونه اي تقويت نمود که آسيب پذير نباشد؟ ٢- مفهوم شناسي ٢-١- حريم و خصوصي حريم در فرهنگ لغت به معناي منع است و واژه هاي حرام ، تحريم ، احرام و حريم يک ريشه دارند.