خلاصه ماشینی:
"در سال 1353 به دانشگاه اصفهان منتقل شدم؛تا مهر 1355 برای ادامه تحصیل راهی انگلستان شدم در آن سالها بیشتر درسهای عمومی از جمله تاریخ و فرهنگ ایران که جزو درس مشترک همه رشتهها بود،به انضمام درسهای غیراصلی رشته تاریخ برعهده من بود.
آغاز تاریخ رسمی مردم ایران از وقتی است که زیر پرچم دین زرتشتی یا دین مزدایی وحدت پیدا کردیم،تا آمدن اسکند-یعنی وقتی که اندیشهء غربی وارد سیر اندیشه ایرانی شد-این یک دوره تاریخ است.
انقلاب اسلامی ایران در بهمن سال 1357 به لحاظ تاریخی،پایان یک دورهء بود و اگر این دقیقا یک پایان و آغاز اندیشهء ایرانی کشمکش به پیروزی طبیعی و خردمندانهء اندیشه بومی ولی پایا و پویا بیانجامد،آغازی مبارک و ماندگار خواهیم داشت.
کتاب درسی ما با توجه به امکانات موجود،دلنشینتر از چند سال گذشته شده است و از نظر ویراستاری،یا تصاویری که دارد، بسیار خوب است،مشکل اصلی ما،به نظر من کتاب درسی نیست دورهبندی تاریخ است که ما باید براساس تاریخ فکرمان این کار را انجام بدهیم.
واقعا فکر میکنم که تاریخ چه کار باید بکند؟ آقای دکتر!اگر موافق هستید،در این مرحله از گفتوگو دربارهء این که اساسا تاریخ چیست و چیستی تاریخ،توضیحاتی ارائه بفرمایید.
و اگر که مورخان ما کتاب تاریخ خود را به نام فلان پادشاه مینویسند مثل«تاریخ یمینی»که به نام یمین الدولهء محمود است و«تاریخ بیهقی»به نام تاریخ مسعودی است و«عالمآرا»به نام شاه عباس اول،نباید مار را نگران کند؛چون همین مورخانی که در خدمت حکومت بودهاند،توانستهاند فضای تاریخ را برای مردم روزگار خودشان بیان کنند؛البته این تاریخ با تاریخنویسی مدرن یکی نیست.
این است که مردم ما شاهنامه فردوسی و شعر مولوی را معلم تاریخ در درجهء اول باید کتابخوانی روشنفکر باشد."