چکیده:
یکی از مهمترین اهداف دانشگاه، پاسخگویی به نیاز جامعه است که با درگیر شدن در حل مسائل جامعه، راهکارهایی برای رفع مشکلات ارائه میکند. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی خدمات اجتماعی موسسات آموزش عالی اجرا شد. بدین منظور به طور همزمان از روش مطالعه اسنادی و تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. قلمرو تحقیق شامل اسناد بالادستی و مدیریتی در خصوص اهداف و کارکردهای موسسات آموزش عالی و مصاحبه با صاحبنظران آموزش عالی بود. نمونهگیری به روش هدفمند بوده و از 32 سند به عنوان نمونه نوشتاری استفاده شد. همچنین با پانزده نفر از متخصصان آموزش عالی، به روش هدفمند و گلوله برفی مصاحبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای کیفی از فرایند سه مرحلهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. اجرای فرایند کدگذاری باز منجر به شناسایی شصت و هفت مفهوم اصلی گردید. پس از طبقهبندی دادهها، الگوی خدمات اجتماعی موسسات آموزش عالی در قالب پنج مقوله محوری شامل خدمات آموزشی و پرورشی، خدمات زیستی ـ رفاهی، خدمات علمی ـ دانشی، خدمات فنی ـ پژوهشی، خدمات فرهنگی ـ سیاسی، شصت و هفت مفهوم باز و سازه انتخابی نیز همان خدمات اجتماعی موسسات آموزش عالی ارائه گردید.
One of the most important goals of the university is to meet the needs of the community, which provides solutions to solve problems by engaging in solving community problems. The present study was conducted with the aim of providing a model of social services for higher education institutions. For this purpose, the method of documentary study and qualitative content analysis were used simultaneously. The scope of the research included upstream and managerial documents on the goals and functions of higher education institutions and interviews with higher education experts. Sampling was purposeful and 32 documents were used as a written sample. Fifteen higher education professionals were also interviewed in a targeted and snowball manner. In order to analyze the qualitative data, a three-step process of open, axial and selective coding was used. The implementation of the open coding process led to the identification of sixty-seven main concepts. After classifying the data, the social services model of higher education institutions in the form of five central categories including educational services, bio-welfare services, scientific-knowledge services, technical-research services, cultural and political services, sixty-seven open concepts and the selected structure provided the same social services of higher education institutions.
خلاصه ماشینی:
تحقيقات صورت گرفته نيز کارکردهاي آموزشي و پژوهشي را مد نظر قرار داده اند و گونه هاي خدمات اجتماعي محدودي مربوط به هر کدام از اين کارکردها را بررسي کرده اند و در قالب يک الگوي کامل و همه جانبه خدمات اجتماعي مو سسات آموزش عالي را مورد توجه قرار نداده اند 169 و برخي از تحقيقات نيز به گونه هاي خدمات اجتماعي دانشـــگاه ذيل مفهوم پاســـخگويي اجتماعي و مسئوليت اجتماعي دانشگاه اشاره کرده اند.
پس از او کلارک کر در کتاب فوايد دانشــگاه (١٩٦٣) اظهار داشــت که دانشــگاه هاي آمريکا در مدار تاريخ قرار دارند، بدين معني که نه فقط انتظارات اجتماعي از آموزش عالي در اقتصاد جديد دگرگون شده ، بلکه ماهيت خود دانشگاه نيز در نتيجه رشد، تنوع و افزايش اهميت پژوهش ، مشاوره و ديگر شيوه هاي خدمت به جامعه ، تغيير کرده است .
٣ـ خدمات فني و پژوهشي تجزيه و تحليل داده هاي حاصل از مصاحبه و اسناد نشان ميدهد اين بعد از خدمات اجتماعي موسسات آموزش عالي بيشتر جنبه عملي و کاربردي داشته و شامل گونه هاي توليد فناوري، کمک علمي و فناوري، توســعه تکنولوژي، ايجاد شــرکت هاي جديد دانشــگاهي، ايجاد مراکز پژوهش مشترک با صنعت ، توليد علم ، انجام پايان نامه ها، رساله ها و طرح ها، ارائه برنامه توسعه و طراحي مدل توسعه ميشود.
گونه هاي خدمات اجتماعي شناسايي شده براي موسسات آموزش عالي حاکي از آن است که اين خدمات ، طيف وســيعي از فعاليت ها و اقداماتي را در برميگيرد که تمام ابعاد نظام ســياســي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي جامعه را پوشش ميدهد.
Analysing the literature on university social responsibility: A review of selected higher education journals.